Supplementary Files
Anahtar Kelimeler
Doğan Aksel
Sahne Tasarımı
Nasıl Atıf Yapılır
Özet
1882 yılında eğitim vermeye başlayan ve ülkemizin güzel sanatlar alanında ilk kurumu olan Sanayi-i Nefise Mekteb-i Âlisi, cumhuriyet dönemiyle birlikte Güzel Sanatlar Akademisi adını alır. Okul 1969 yılında 1172 sayılı kanunla İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi (İDGSA) olarak bilimsel özerklik kazanacak ve 1982 yılında Yüksek Öğretim Kurulu’na bağlanarak Mimar Sinan Üniversitesi, 2004 yılından itibaren de Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi adıyla Türkiye’nin en köklü okullarından biri olma özelliğini taşıyacaktır. Başlangıç yıllarındaki müfredatların önemli bir kısmı, Avrupa’nın klasik bir sanat okulu olan École des Beaux-Arts ile kurulan bağlantılar ve burada eğitim alan hocaların izlenim ve üretimleri yönünde usta çırak ilişkisine dayalıdır. Okulun oluşumunda sanatın üç temel alanı resim, heykel ve mimarlığın yer alması nedeniyle desen bilgisi ekolün temelini oluşturur. 1930’lu yıllarda gerçekleşen akademi reformu ile çoğu Avrupa’dan gelen yabancı hocalar ve yetiştirdikleri kuşaklar, Türk Sanatı’nın gelişimde önemli bir rol oynar. Akademik yapı içinde bir ilk olma özelliği taşıyan Tiyatro Dekoru ve Kostümü Atölyesi ise 1962 yılında Prof. Erdoğan Aksel ve Prof. Sadi Öziş tarafından kurulur. Bu makalede, akademi tarihi içinde sahne dekor ve kostümü eğitiminin oluşumu, Türkiye’de sahne tasarımı mesleğinin öncülerinin akademi ile ilişkisi ve bu yıllarda sahne tasarımcılığını etkileyen sanatsal gelişmelere bakılacak, ayrıca bu alanda mesleki eğitim alan ilk kuşak mezunların görüşlerine yer verilecektir. Bu veriler ışığında yapılan incelemenin amacı; sahne tasarımcılığı mesleğinde akademik eğitimin sahne tasarımcısı olmak için neden gerekli olduğuna dair bir araştırma alanı oluşturmaktır.
Referanslar
AKÇURA, G. (1992). Doğumunun Yüzüncü Yılına Armağan Muhsin Ertuğrul. İBB Kültür İşleri Dairesi Başkanlığı Yayınları, 6. ISBN: 9757580066
AKTULAY, T.M. (2010). Cumhuriyet’in Kuruluşundan Günümüze Türk Tiyatrosu’nda Dekor Kavramı. Yüksek Lisans Tezi., Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
AKSEL, E. (1981). Bir Tiyatro Dekoratörünün Tiyatro Tekniği Bilmesi Kaçınılmaz Bir Zorunluluktur. Sahne Dergisi, 14-13
AKSEL, D. (1974). 50 Yılda Sahne ve Görüntü Sanatları. Akademi Mimarlık ve Sanat Dergisi. 8, 238-244
AND, M. (1973). 50 Yılın Türk Tiyatrosu. İş Bankası Kültür Yayınları
AND, M. (1983). Türk Tiyatrosunun Evreleri. Turhan Kitabevi Bizim Tiyatro Dergisi. (1969). Doğan Aksel. 11.33
AY, L. (1963). Devlet Tiyatrosu’nun 15 Yıllık Çalışmaları. Devlet Tiyatrosu Dergisi.21,16-24
BAŞARIR, Y. D. (2021). Perde Kapanmasa Görecektiniz, Kamran Yüce’nin Arşivinden Kent Oyuncularının Kuruluş Hikayesi (1959-1986). İBB Yayınları, ISBN:978-625-7288-82-8
BAŞKUT, A. (1999). Üç Kalas, İki İnsan, Bir Heves. Elyaf Matbaacılık, ISBN: 975-270-421-2
CEZZAR, M. (2005) Güzel Sanatlar Akademisi Öğretim Elemanları Resim ve Heykel Sergisi 1928-1982. MSGSU Yayınları,1000, ISBN:975-6264-06-3
DAĞLI, E. (2020). Carl Ebert (1887-1980).[online]. AtatürkAnsiklopedisi, https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/carl-ebert-1887-1980/. [ErişimTarihi:10/09/2023].
DELEON, J. (1992). Türk Balesinin Gelişim Evreleri. Milliyet Sanat Dergisi. 302. 8-16
DEMİR, A. (2008). Güzel Sanatlar Akademisi’nde Yabancı Hocalar. MSGSU yayınları, ISBN: 978-975-6264-25-6
EDGÜ, F., CALIKOĞLU, L. & URAL, M. (2004). Kuzgun Acar. Türkiye İş Bankası Yayınları,
FIRAT, K. (2008). Geçmiş Zaman Fotoğrafları. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları. 1000. ISBN:978-975-6264-17-1
GEZGİN, A.Ö. (2003). Akademiye Tanıklık 3. Bağlam Yayıncılık. ISBN:975-6947-91-8
GİRAY, M. (1983). Güzel Sanatlar Eğitiminde 100 Yıl. Mimar Sinan Üniversitesi Basımevi, No 3
İLERİ, R.N. (2005). Sahne ve Kostüm Tasarımı: Abidin Dino. YKY, ISBN:975-08-1010-4
İstanbul Operası. (1968) Kuruluşundan Bugüne İstanbul Şehir Operası. 25-29
KESKİN, A.E. (2021). Kostümün Tüm Sahne Unsurlarıyla Birlikteliği ve Uygulama Çözümleri: Sanat Yaşamı ile Hale Eren. International Social Sciences Studies Journal. 90. 4754-4765
KIRMIZI, D. & UNCU E. (2023). A. Serseri Mayın Gürel Yontan. https://saltonline.org/tr/2582/salt-arastirma-gurel-yontan-arsivi,ISBN: 978-605-69760-6-3
KOLDAŞ, N. (2003). Metin Deniz Tiyatroda Mekân ve İnsan. Maya,1000, ISBN:975-92190-0-X
KÜÇÜKERMAN, Ö., BERK, İ. (1994). Ressam Orhan Peker. Milli Reasürans T.A.S. 1000, ISBN: 975-7235-01-6
MENGÜÇ, A. (2001). Turgut Atalay. Bilim Sanat Galerisi,1000, İSBN:975-95659—3-5
ORBEY, E.Tarık Levendoğlu 40. Sanat Yılında.1-18
ŞENER, S. (1999). Cumhuriyet’in 75. Yılında Türk Tiyatrosu. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. ISBN: 975-458-135-5
ŞENGEZER, O. (2010). Cumhuriyet Dönemi Türk Gösteri Sanatları Öncü Sahne Tasarımcıları. Artshop yayınları.2500.
ŞENGEZER, O. (1999). Bence Dekor ve Kostüm. ISBN:975-94181-O-X
ŞENTAY, B. (2009). Vedat Ar [online]. Internet Movie Database http://www.kameraarkasi.org/yonetmenler/vedatar.html. [ErişimTarihi:11/09/2023].
TANSUĞ, S. (1976). Beş Gerçekçi Türk Ressamı. Gelişim Yayınları
TAŞDEMİR, G.Ö. (2022). Modern İç MekânınEğitim Tarihine Kısa Bir Bakış [online]. Pressreader, https://www.pressreader.com/turkey/betonart/20221216/281681143935979, [Erişim Tarihi: 1/09/2023].
TEMEL, S. (2007). Devlet Tiyatrolarında Bir Sahne Tasarımcısı. Yüksek Lisan Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Atatürk Üniversitesi
TEMİZAN, K. (1946). Güzel Sanatlarda Süsleme Sanatları. Arkitekt. 70. 19-23
YÜCE, K. (1973). Tiyatromuzla İlgili Sayılar. Gülriz Sururi Engin Cezzar Tiyatrosu 10. Yıl Özel Sayısı. (1973). 104
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2023 Holistence Publications