Özet
Sanat, toplumlar arasında geçmişten günümüze, oldukça uzun bir süreç içerisinde var olmuş ve gelecekte de var olacak bir iletişim aracıdır. Sanatçılar, duygu ve düşüncelerini ifade etmek için içinde bulundukları şartlar ve gereksinimlerin ışığında sanat üretiminde bulunmaktadırlar. Dolayısıyla yaşam döngüleri içerisinde sanata, güzele, estetiğe karşı bakış ve arayışlar da birbirinden farklılık göstermiştir. Münferit yetenek ve ilgi alanlarına sahip olmaları sebebiyle sanatçılar, üretim süreçlerinde farklı teknik ve malzeme seçimleri yapmışlardır. Farklı uygulamalar ve teknikleri içinde barındıran etkili bir sanatsal ifade aracı olarak gravür, kazıma resim sanatı (çukur baskı, tümsek baskı), ve gravürün sanat eğitimine katkıları bu makalenin araştırma konusu olarak belirlenmiştir. Tüm farklılıklarıyla değerlendirildiğinde gravür, resim ve grafik sanatlarına yakın durmasına rağmen bağımsız bir görsel plastik sanattır. Gravür, sanat tarihinde bilinen pek çok usta sanatçının yaşam ve sanat serüveni içerisinde yer almıştır. Tarihi M.Ö. 1550 yıllarına kadar uzanan bir Mısır mührü, toplumun yaşam döngüsü içinde ortaya çıkmış bir gereksinim olarak insanlık tarihinde kazıma resim sanatının (tümsek baskı) nasıl var olduğunun bir göstergesidir.
Sanat tarihinde olduğu kadar, sanat eğitiminde de önemli bir yer ve değer taşıyan gravür sanatı, bu sanatın uygulayıcıları, uygulamaları, onların özgün baskı eserleri (çukur baskı, tümsek baskı) ve gravür dersleriyle öğrencilerin kendilerini geliştirmelerine büyük katkı sağlamaktadır. Sanat eğitiminde gravür dersleri, nokta, çizgi, leke, açık-koyu, ışık-gölge, renk, espas, perspektif gibi öğeler üzerine çalışma analizleri ve kompozisyon oluşturmanın yanı sıra farklı uygulamalar ile deneylere imkân vererek öğrencide resim sanatının temellerinin oluşmasına destek olmaktadır.
Referanslar
ARNASON, H.H, (1986) History of Modern Art Painting Sculpture Architecture, Expresyonism in Germany, New York:Harry N.Abrams
GOMBRICH, E. H. (1986) Sanatın Öyküsü. Çeviren: B.Cömert, İstanbul: Remzi kitabevi
GRABOWSKI, B & FICK, B (1999) Baskı Resim Çevirenler: S.Atay Eskier & A. Ziya Tunç, İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları,
KIRAN, H. (2017). Çağdaş Baskı resim sanatına genel bir bakış. Anadolu üniversitesi Sanat ve tasarım Dergisi, 10,56
RICHARD, L. (1984), Çevirenler: Beral Madra-Sinem Gürsoy-İlhan Usmanbaş, Ekspresyonizm Ansiklopedisi, İstanbul: Remzi Kitabevi
SAN, İ. (2003).Sanat Eğitimi Kuramları. İstanbul: Ütopya yayınevi, İkinci.Baskı
SOYŞEKERCİ, S. (2018). Goya’nın rüyası: Aklın Uykusu canavarlar üretir. İdil Dergisi, (7),1342
URL-1: “Tokat’ın Antik Comana Potica Kentinde Mısır’ın 18.Hanedanlığına ait mühür bulundu”Arkeonews, (2021) https://arkeonews.com/tokatin-antik-comana-potica-kentinde-misirin-18-hanedanligina-ait-muhur-bulundu/
URL-2: “ Özel tekniklerin kullanıldığı Japon Resim Sanatı Ukiyo-e Üzerinden Japonyanın Red Light’ı” ( 23 Ocak 2018)(1 eylül 2023) https://eksiseyler.com/ozel-tekniklerin-kullanildigi-japon-resim-sanati-ukiyo-e-uzerinden-japonyanin-red-light-i
Görsel Kaynaklar
Resim 1: Mısır 18.Hanedanlığına ait mühür https://arkeonews.com/tokatin-antik-comana-potica-kentinde-misirin-18-hanedanligina-ait-muhur-bulundu/
Resim 2: Doğru İnsanın Cançekişmesi, 1470 Ulm’da resimlenen İyi Ölme sanatı, tahta baskı kitap. Kaynak: Gombrich, E.H.(1986) Sanatın Öyküsü. Çeviren: B. Cömert, İstanbul: Remzi kitabevi, 213
Resim 3: Albrecht Dürer, Cennetten Kovulma, Ağaç baskı, 1510. Kaynak: Grabowski, B & Fick, B (1999) Baskı Resim Çevirenler: S. Eskier & A. Tunç, İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları, 75
Resim 4: Utamaro- “ Japonya’nın Red Light’ı” (Japon tahta baskı). Kaynak: https://eksiseyler.com/ozel-tekniklerin-kullanildigi-japon-resim-sanati-ukiyo-e-uzerinden-japonyanin-red-light-i
Resim 5: “Çığlık”, Edward Munch, 1885. Kaynak: Richard, Lionel, çev: Beral Madra-Sinem Gürsoy-İlhan Usmanbaş, Ekspresyonizm Ansiklopedisi, Remzi Kitabevi, 1984
Resim 6: Erich Heckel, Kendi Portresi, 1917. Kaynak: Richard, L. (1984), Çevirenler: Beral Madra-Sinem Gürsoy-İlhan Usmanbaş, Ekspresyonizm Ansiklopedisi, İstanbul: Remzi Kitabevi, 58
Resim 7: Shongauer, İsa’nın Doğuşu, Oyma Resim, Bakır üzerine soğuk kazı, 1475 dolayları. Kaynak: Gombrich, E. H.(1986) Sanatın Öyküsü. Çeviren: B. Cömert, İstanbul: Remzi kitabevi, 214
Resim 8: Dürer, Adem ve Havva, 1504, Bakır oyma resim. Kaynak: Gombrich, E. H. (1986) Sanatın Öyküsü. Çeviren: B. Cömert, İstanbul: Remzi kitabevi, 267
Resim 9: Rembrandt “İsa’nın Dinsel Öğüdü” Asit oyma, 1652 dolayları. Kaynak: Gombrich, E. H. (1986) Sanatın Öyküsü. Çeviren: B. Cömert, İstanbul: Remzi kitabevi, 335
Resim 10: Francisco de Goya “Aklın uykusu canavarlar yaratır” Aquatint. Kaynak: Grabowski, B & Fick, B (1999) Baskı Resim Çevirenler: S. Atay Eskier & A. Ziya Tunç, İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları, 123
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2023 Holistence Publications