Supplementary Files
Anahtar Kelimeler
Taklit
Kopya
Modern Mimari
Çağdaş Mimari
Nasıl Atıf Yapılır
Özet
Çalışmada, poiesis ve mimesis kavramlarının etimolojik ve felsefeye dayalı açılımlarından yola çıkılarak çağdaş mimarideki taklit eylemi üzerinden bir okuma gerçekleştirilmektedir. Bu okumada her ikisi de taklit anlamına gelen kopya ve mimesis arasındaki ayrım ve seçim konusunda bir farkındalığın oluşturulması amaçlanmaktadır. Mimesisin bir taklit olmasına rağmen bir kopya olmadığı vurgulanmaktadır. Sanayi Devrimi ile başlayan endüstri çağı yarattığı seri üretim ile kopya ürünler ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu üretim şekli pek çok alanda etkili olduğu gibi mimarlık alanında da etkili olmuştur. Özellikle 2. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa’daki yıkık kentlerin yeniden hızlıca inşa edilmesi fikri yeni bir mimari akımın temellerini atmıştır. Modern Mimari, her ne kadar ortaya çıkış misyonunda “bugüne ait olan” anlamını barındırsa da bugün gelinen noktada kentlerdeki niteliksiz yapılı çevrenin başkahramanı olmuştur. Çalışmada çağdaş mimarinin böyle bir noktada bulunmasının nedeninin mimesis ile kopya arasındaki ayrımın iyi yapılamamasından; öz/anlam/yöntem yerine biçimsel/nesne olanın taklit edilmesinden kaynaklandığı düşüncesi üzerinde durulmaktadır. Dahası mimesis ve tekniğinin doğru kullanılması ile mimarlık alanında yeni bir farkındalık yaratılabileceği, kopya ürünlerin yerine özgün mimari ürünlerin tasarlanmasının birey, toplum ve ülke için iyileştirici öneme sahip olduğu düşünülmektedir. Yapılı çevrenin insan psikolojisi ve davranışları üzerindeki etkisinin bu kadar önemli olması, birer taklit olsa da mimesis ve kopyanın yeniden okunmasını daha da anlamlı kılmaktadır. Mimesis hem mimarlık eğitimi hem de mimarlık eylemi için başarılı bir tasarım tekniğidir. Bu bağlamda, kopya ve mimesis kavramları üzerine kurulu bu metin mimarlık eğitimi, mimarlık eylemi ve mimari ürün tasarım yaklaşımı için eleştirel okuma sunmaktadır.
Referanslar
ANDO, T. (2020). Modern Akımdan Bir Şeyler Öğrenmek. Modernizmin Serüveni: Bir “Temel Metinler” Seçkisi 1840-1990 içinde. Ed: E. Batur, 481- 485, İstanbul: Sel Yayıncılık, 3. Baskı, ISBN: 978-975-570-762-4.
ARISTOTELES (2017). Metafizik. Çevirmen: A. Arslan, İstanbul: Divan, 1. Baskı. ISBN: 978-6054239627.
ASLANOĞLU, İ. N. (1983). Bauhaus’a Kadar Endüstriyel Tasarım-Mimarlık İlişkileri. Mimarlık, 21(193), 12-15.
BAUDELAIRE, C. (2020). Modernlik. Modernizmin Serüveni: Bir “Temel Metinler” Seçkisi 1840-1990 içinde, Ed: E. Batur, .22-24, İstanbul: Sel Yayıncılık, 3. Baskı, ISBN: 978-975-570-762-4.
BEKTAŞ, C. (1996). Kültür Kirlenmesi. İstanbul: Tasarım Yayın Grubu, ISBN: 975-8051-08-3.
DEMİRKAN, Ö. & USTA, A. (2020). Mimari Tasarım Sürecinde Bellek ve Mimesis: Archiprix Projeleri Üzerine Bir Değerlendirme. Megaron, 15(2), 193-203.
DEMİRKAN, Ö. & USTA, A. (2021). Mimari Tasarlama Sürecinde Mimesis / Taklit Kavramı; Kaba Kümeler Üzerinden Bir Çözümleme Önerisi. Tasarım Kuram, 17(32), 20-34.
DİLMAÇ, O. (2015). Tasarım Eğitimi Tarihi ve William Morris. İdil, 4(16), 1-16.
ERZEN, J. (2002). Kopya?. Arredamento Mimarlık, 2, 57-60.
ETİMOLOJİ SÖZLÜĞÜ (2023). Modern. çevrimiçi. https://www.etimolojiturkce.com/arama/modern, (Erişim Tarihi: 20.07.2023).
EYUBOĞLU, İ. Z. (2020). Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları, ISBN: 978-6050206098.
GÜZER, C. A. (2007). Mimarlıkta Gerçekle Taklidin Sınırları, Dosya: Gerçek ile Taklit Arasında Mimarlık. Mimarlık Dergisi, 333, 30-32.
HEIDEGGER, M. (1997). Tekniğe Yönelik Soru. İstanbul: AFA Yayıncılık, ISBN: 975-414-321-8.
KARABACAK, P. & DİLMAÇ, S. (2021). 1851 Yılı ve Sanayi Devrimi Sonrası Endüstride Seri Üretim Bağlamında Tasarımın Rolü. Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi, 2(2), 31-39.
KARATANI, K. (1997). Architecture as Metaphor: Language, Number, Money. MA: The MIT Press, ISBN: 0-262-61113-9.
KARDAĞ, B. & GEYİK, G. (2022). Hüseyin Zekâi Paşa’nın Resimlerinde Mimari ve Mimesis. Journal of Literature and Humanities, 68, 86-95.
KAYPAK, Ş. (2013). Modernizmden Postmodernizme Değişen Kentleşme. Global Journal of Economics and Business Studies, 2(4), 80-95.
KIYAR, N. & KARKIN, N. (2013). Mimesis’in Yapıbozumsal Dönüşümleri. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 3(7), 93-98.
KRIER, R. (2020). Modern Mimarlığın Bir Eleştirisi ya da Yapı Sanatının Çöküşü Hakkında. Modernizmin Serüveni: Bir “Temel Metinler” Seçkisi 1840-1990 içinde, Ed: E. Batur, 490-491, İstanbul: Sel Yayıncılık, 3. Baskı, ISBN: 978-975-570-762-4.
KRIER, R. (1979). Urban Space. London: Academy Editions, ISBN: 0-85670-576-4.
KUBAN, D., (2015a). Gelecek Açısından Günümüz Mimari ve Şehircilik Uygulamalarının Eleştirisi. Doğan Kuban Yazıları Antolojisi: Sanat, Mimarlık, Toplum Kültürü Üzerine Makaleler içinde, Ed. B. Ünlü, 157, İstanbul: Boyut Yayınları, 1. Cilt, ISBN: 978-975-23-1145-9.
KUBAN, D., (2015b). Gündem Konusu Taksim’e Cami mi?, Doğan Kuban Yazıları Antolojisi: Sanat, Mimarlık, Toplum Kültürü Üzerine Makaleler içinde, Ed. B. Ünlü, 261, İstanbul: Boyut Yayınları, 1. Cilt, ISBN: 978-975-23-1145-9.
MERRIAM-WEBSTER DICTIONARY (2023). Mimesis. çevrimiçi. https://www.merriam-webster.com/dictionary/mimesis, (Erişim tarihi: 18.07.2023).
MUTLU, B. (2017). Platon’da ve Platon Öncesi Metinlerde Mimesis. Art-Sanat Dergisi, 8, 9-34.
OXFORD ENGLISH DICTIONARY (2023a). Techne. çevrimiçi. https://www.oed.com/search/dictionary/?scope=Entries&q=techne. (Erişim tarihi: 18.07.2023).
OXFORD ENGLISH DICTIONARY (2023b). Mimesis. çevrimiçi. https://www.oed.com/search/advanced/Meanings?textTermText0=mimesis&textTermOpt0=WordPhrase, (Erişim tarihi: 18.07.2023).
ÖYMEN GÜR, Ş. (2014). Üçüncü Dalga ve Mimari. Mimari Güncellemeler içinde, Ed: Ş. Ö. Gür, XXIV-XXV, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, ISBN: 978-605-133-750-0.
PLATON (2006). Devlet. Çevirmen: H. A. Yücel. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, ISBN: 978-975-45-8717-3.
POTOLSKY, M. (2006). Mimesis. London: Routledge, ISBN: 978-8020-340-100-2.
SAYIN, N. (2022). Mimar bir sanat değildir. Mimarlık bir ihtiyaçla belirlenir. Ahlak Çalışmaları ve Ahlak Felsefesi Dergisi, 2(1), 89-95.
SÖNMEZ, M. (2018). Mimari Tasarım Eğitiminde Yapı Teknolojisi Derslerine Alternatif Bir Yaklaşım: TOBB ETÜ Mimarlık Bölümü 1. Sınıf Yapı Teknolojisi Dersleri. 4. Ulusal Yapı Kongresi ve Sergisi, Yapı Sektöründe Yenilikçi Yaklaşımlar, 6-8 Aralık 2018, Antalya, Bildiriler Kitabı, 63-74.
TANYELİ, U. (2020). Modernizmin Sınırlar ve Mimarlık, Modernizmin Serüveni: Bir “Temel Metinler” Seçkisi 1840-1990 içinde. Ed: E. Batur, 65- 72, İstanbul: Sel Yayıncılık, 3. Baskı, ISBN: 978-975-570-762-4.
YILDIZ TURAN, E. (2015). Platon’un İdealar Kuramı Ekseninde Mimesis Olarak Sanat. Tarih Okulu Dergisi, 22, 1-8.
VANLI, Ş. (2007). Daha iyisi yapılamaz saplantısı: Tarihte kültürel ortaklık ve taklit üzerine düşünceler, Dosya: Gerçek ile Taklit Arasında Mimarlık. Mimarlık Dergisi, 333, 33-36.
YILDIRIM, T., ÖZEN YAVUZ, A. & KIRCI, N. (2012). Experience of Tradiational Teaching Methods in Architectural Design Eduacation: “Mimesis Technique”. Procedia Social And Behavioral Science, 51, 234-238.
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2023 Holistence Publications