HEYKEL, MEKÂN VE DENEYİM

Özet

Heykel, resim, müzik ya da başka bir sanat dalı için duyularımızı bazen tekli bazen çoklu
çalıştırarak anlarız. Özellikle heykel maddi varlığıyla bizim dünyamızda yer alırken ne anlattığına
bakılmaksızın önce görme sonra belki dokunma, onu anlamamız ya da tanımlamamız için yeterlidir.
Büyük ya da küçük, taş ya da bronz, soyut ya da figüratif gibi çeşitlendirebileceğimiz farklılıklar
heykelle iletişim şeklimize yön veren özelliklerdendir. İşte, sanat yapıtının içinde yer alarak anlama da
sanatçı tarafından belirlenen iletişim biçimlerinden biri olarak gösterilebilir. Düzenlemeler,
yerleştirmeler vb. şeklinde yapılan mekânsal çözümlemeler, seyirciyi yapıtın içine çekerek hem onun
bir parçası olmasını sağlamakta hem de farklı açılardan bakarak anlama olanağı sunmaktadır.
İzleyicinin yapıtın parçası olması pek çok sanatçının ilgisini çeken bir konudur. Örneğin,
Anthony Gormley “Blind Light” ile seyirciyi cam kutu içine davet ederek sisli bir ortamda deneyim
yaşatır. Yayoi Kusama “Fireflies on the Water” ile izleyiciyi kendi benliğini aşmaya davet eder. Çok
sayıda örneği görülen bu tür çalışmaların genellikle kısa süreli sergiler ya da gösteriler şeklinde ele
alındığı bilinmekle birlikte kalıcı olarak yapılanları da görmek mümkündür.