EPİSTEMOLOJİK BİR PROBLEM OLARAK SANAT ESERİ

Supplementary Files

PDF

Anahtar Kelimeler

Sanat, epistemoloji, temsil, dil, yöntem

Nasıl Atıf Yapılır

BALCI, F. (2019). EPİSTEMOLOJİK BİR PROBLEM OLARAK SANAT ESERİ. JOURNAL OF ARTS, 2(1), 1–15. https://doi.org/10.31566/arts.2.001

Özet

Sanat diğer disiplinler gibi çevremizi ve kendimizi anlamamızı sağlar. Sanatı diğer etkinliklerden ayıran şey, onun varlığı kavramada kullandığı yöntem ve bize iletme biçimidir. Sanat bu anlama ve anlamlandırma işini nasıl yapmaktadır? Bu etkinliğin sonucunda bilgi ortaya çıkıyorsa, çevresinin bilgisine nasıl ulaşmaktadır? Sanatın nasıl olup da gerçekliğin bilgisine ulaştığını anlayabilmek için öncelikle bilginin ne olduğu bilmek gerekmektedir.

Modern dünyanın yaratıcıları gerçeklik üzerine yargılarımızı tartışma konusu yaptıktan sonra, bu tartışmaların sonunda bir konsensüse varırlar: Gerçeklik üzerine bilgimiz deneyden gelecek ve aklın işlemlerinden geçip denetlenecektir. Kant bu aklın neleri yapıp neleri yapamayacağının eleştirisini yaparken iki temel yetiyi tespit eder: Gösterme yetisi ile kavramsallaştırma yetisi.

Bilgi, önce sözcenin anlaşılabilirliği ve sonra da kendisine uygun düşen durumların deneyden elde edilebilirliğiyle ile koşullanmıştır. Sanat eserinin var olma koşulu ise, duyarlık tarafından, önceden verili hiçbir kavramsal belirlenme olmaksızın sanat yapıtının uyandırdığı her türlü yarardan bağımsız haz duygusunun ilke olarak evrensel bir konsensusa çağırıyor olmasıdır. Sanat eserinin tam bu noktada kavramsallaştırma kapasitesi ile kavrama tekabül eden bir nesneyi göz önüne getirme, gösterme yetisi arasında kaldığını söylemek gerekir. Çünkü bu ikisi arasında bir geçiş epistemolojik olarak çok mümkün görünmemektedir. Sanat eserinin epistemolojik perspektiften bakıldığında gerçekliğe ilişkin hiçbir şey bildirmedikleri söylenebilir.

https://doi.org/10.31566/arts.2.001

Referanslar

ALTUĞ, Taylan., 1989, Kant Estetiği, Payel yay., İstanbul
ALTUĞ, Taylan., 1989, Modern Felsefede Metafiziğin Elenmesi ve YolAçtığı Bilgi Kuramsal Sorunlar, Ege Ünv. Edebiyat Fak. yay.No:50, İzmir
BALCI, Fatih., 2001, “Kendinde Bir Gerçeklik Olarak Fotoğrafın Resim Sanatına Yansıması” , Doktora Tezi ,Marmara Üniversitesi
BAYKAM,Bedri., 1990, Post-Modernizm: Hayalet mi yoksa Kaygan Bir Balık mı?,Boyanın Beyni , GİAD(Genç İş Adamları Derneği), İstanbul
BUMİN, Tülin., 1982,Hegel’de Sanatın Ölümü Üzerine Bir Deneme , Seminer Dergisi, Psikoloji, Eğitim, Antropoloji Araştırmasları, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Yayınları. Haziran, Sayı: 1, İzmir
EAGLETON, Terry., 1994, “Kant’ta İmgesel Olan”,Çev.Hakkı Hünler,Edebiyat Eleştiri
ECO, Umberto., 2016, Açık Yapıt, Çev: Tolga Esmer, Can Yayınları, İstanbul
ERDOĞAN, Bilal., 1990, “Söylem ve Söylen Üstüne”, Mavi Derinlik, Haziran-Temmuz
GENÇ, Adem ve SİPAHİOĞLU Ahmet., 1990, Görsel Algılama, Sergi yay., İzmir
HACIKADİROĞLU, Vehbi., 1985,Bilgi Felsefesi, Metis yay., İstanbul
JAMESON, LYOTARD,HABERMAS,1994,Postmodernizm,Haz: Necmi Zeka, Kıyı yay., İstanbul
KAHRAMAN, Hasan Bülent., 1995, Sanatsal Gerçeklikler, Olgular ve Öteleri, Yapı Kredi Yay., İstanbul
KAHRAMAN,Yakup., 2017,MODERN EPİSTEMOLOJİNİN TEMEL REFLEKSİYONU OLARAK YÖNTEMSEL DÜŞÜNMENİN ZEMİNİ, FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), Güz, sayı: 24
KRİSTELLER, Paul Oskar., 1965-1980,The Modern System of the Arts. Collected Essays. NJ: Princeton University Press, s 163-227den çevrilmiştir
KÜÇÜKALP, Kasım., MODERN EPİSTEMOLOJİK KRİZ VE POSTMODERN EPİSTEMOLOJİ, http://isamveri.org/pdfdrg/D02237/2003_2/2003_2_KUCUKALPK.pdf
LANGER, Suzanne K., 1990, “Sanatsal Anlamlamanın Oluşu”, Yeni Düşün, Çev.Yakup Şahin,
ÖZÜGÜL, Oğuz., 1991, Pozitivizm ya da Mantık Olarak Felsefe, Us yay. İstanbul
PAZ,Octavio.,1994,Şiir ve Modernite, Çev: Nilgün Tutal-Küçük, Modernite versus Postmodernite, Derleyen: Mehmet Küçük, Vadi Yayınları, Ankara
SHİNER, Larry., 2004, Sanatın İcadı, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
ŞAYLAN, Gencay.,1996, Çağdaş Düşünce Akımları: Postmodernizm,(Ders Notları), TODAİE Yayınları, Ankara
ŞİMŞEK, İsmail., 2014, ANTİKÇAĞDAN ALMAN İDEALİZMİNE; ESTETİK BİR DEĞER OLARAK GÜZELLİK, Atatük Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 41, Erzurum
TUNALI, İsmail., 1984,Estetik, Cem yay., İstanbul
TUNALI, İsmail.,1983, İfade Bilimi ve Genel Linguistik Olarak Estetik-B. Croce Estetiğine Giriş, Remzi Kitabevi yay.,İstanbul
YILMAZ, Aytekin., 1996, Modernden Postmoderne Siyasal Arayışlar, Vadi Yayınları, Ankara

Yazarlar, makale Journal of Arts'ta yayınlanmak üzere kabul edildiğinde. makalenin içeriğindeki tüm telif haklarını, Rating Academy Ar-Ge Yazılım Yayıncılık Eğitim Danışmanlık ve Organizasyon Ticaret Ltd. Şti’ne devrederler. Yazarlar, patent hakları gibi telif hakkı dışındaki tüm mülkiyet haklarını saklı tutar.

Bu makalede yazar olarak listelenen herkes çalışmaya önemli, doğrudan, entelektüel katkılar yapmış olmalı ve bunun için kamu sorumluluğu almalıdır.

Bu makale daha once yayınlanmamış ve başka dergilerde yayınlanmak üzere gönderilmemiştir.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.