Supplementary Files
Anahtar Kelimeler
Oyunculuk
Unutma
Ezber
Bellek
Nasıl Atıf Yapılır
Özet
Performansın eksiksiz ve hatasız bir şekilde gerçekleştirilmesi ilkesine dayanan tiyatro sanatında oyuncuların replik ezberleme ve unutma deneyimleri temel unsurlardan biridir. Bu çalışmanın amacı, tiyatro oyuncularının oyun metnini ezberleme, unutma deneyimleri ve algılarını araştırmak, bellek deneyiminin temsil pratiği ile ilişkisini incelemektir. Nicel yöntem temel alınan araştırmada betimsel tarama ve anket uygulanması yoluyla mevcut durum ortaya konmaya çalışılmıştır. Araştırmanın evreni, Türkiye’de 2022-2023 tiyatro sezonu içinde performans icra etmiş oyunculardan oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi, çalışma evreni üzerinden alınan toplam 322 oyuncudan oluşmaktadır. Çalışmanın bulgularına göre; oyuncular arasında ezberleme yeteneklerinin farklılık gösterdiği görüşü çoğunluktadır. Ayrıca replik unutma problemleri sadece bellek kapasitesine bağlı tutulmamaktadır. Monolog ve diyalog ezberleme konusunda oyuncular diyalog ezberlemenin daha zorlu olduğunu düşünmektedir. Oyuncular deneyim kazandıkça replik unutma eğiliminin azaldığına inanılmaktadır. Prova sürecinde oyuncular, çeşitli ezber tekniklerini kullanarak replik unutmayı minimize etmeye çalışmaktadır. Bunun yanı sıra oyuncular yeterli prova süresinin unutma eğilimini azalttığına inanmaktadır. Performans sırasında, çoğu oyuncu, replik unutmanın performanslarını veya oyunun bütünlüğünü olumsuz etkilemediği görüşündedir. Oyuncuların ezberleme ve unutma süreçlerine yönelik görüşlerinde eğitim seviyesi, deneyim, yaş ve cinsiyet gibi faktörlerin farklılıklara sebep olduğu gözlemlenmiştir. Özellikle, özel akademilerden mezun olan oyuncuların ezber tekniklerini daha fazla benimsedikleri görülmüştür. Deneyim düzeyi, oyuncuların replik unutma eğilimlerini nasıl değerlendirdikleri konusunda belirleyici bir faktör olarak karşımıza çıkmıştır. Yaşın replik unutma ve sahne performansına etkisi olduğu görülmüştür. Kadın oyuncuların ezber tekniklerinin replik unutma sorunlarına etkili bir çözüm olabileceğine inandıkları gözlemlenmiştir.
Referanslar
ERKAL, G. (1965). Tiyatro Oyuncularında Hafıza ve Ezber Teknikleri [Yüksek Lisans Tezi] İstanbul Üniversitesi.
GALL, M. D., BORG, W. R., & GALL, J. P. (1996). Educational research: An introduction. NY, İngiltere: Longman Yayıncılık.
GOBET, F. (1998). Expert memory: A comparison of four theories. Cognition, 66, 115-152.
HEDDEN, T. & GABRIELI, J. D. (2004). Insights into the ageing mind: A view from cognitive neuroscience. Nature Neuroscience Reviews, 5, 87-96.
HINKIN, T. R. (1995). A Review of Scale Development Practices in the Study of Organizations. Journal of Management, 21 (5): 967–988.
INTONS-PETERSON, M. J.& SMYTH, M. M. (1987). The anatomy of repertory memory. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 13, 490–500.
KARAKAS, S., YALIN, A., IRAK, M. & ERZENGİN, Ö. U. (2002). Digit span changes from puberty to old age under different levels of education. Developmental Neuropsychology, 22, 423-453.
KARASAR, N. (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık.
KIMBALL, D. R. & HOLYOAK, K. J. (2000). Transfer and expertise. E. Tulving ve F. I. M. Craik, (Ed.), The Oxford handbook of memory (109-122). Oxford, UK: Oxford University Press.
KNEBEL, M. (2021). Active analysis (A. Vassiliev, Ed.; I. Brown, Trans.). Routledge.
MAGNUSSEN, S. & ARK. (2006). What people believe about memory. Memory, 14, 595-613.
NİLSSON, L. G., BACKMAN, L., ERNGRUND, K., NYBERG, L., ADOLFSSON, R., BUCTH, G. & diğer. (1997). The Betula prospective cohort study: Memory, health and ageing. Aging, Neuropsychology and Cognition, 4, 1-32.
NOICE, H. (1992). Elaborative memory strategies of professional actors. Applied Cognitive Psychology, Volume 6, Issue 5.
NOICE, H., & NOICE, T. (2006). What Studies of Actors and Acting Can Tell Us About Memory and Cognitive Functioning. Current Directions in Psychological Science, 15(1), 14–18.doi:10.1111/j.0963-7214.2006.00398.x
OLIVER, W. L. & ERICSSON, K. A. (1986). Repertory actors’ memory for their parts. In Proceedings of the Eighth Annual Conference of the Cognitive Science Society (pp. 399–406). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
TAŞDEMIR, M. (2003). Eğitimde planlama ve değerlendirme. Ankara: Ocak Yayınları.
TULVING, E. & CRAIK, F. I. M. (2000). The Oxford handbook of memory. Oxford, UK: Oxford University Press.
WATERS, A. J., GOBET, F. & LEYDEN, G. (2002). Visuospatial abilities of chess players. British Journal of Psychology, 93, 557-565.
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2024 Holistence Publications