Supplementary Files
Anahtar Kelimeler
Batılı hiyerarşi
Batı-dışı estetik
kültür
sanat
Nasıl Atıf Yapılır
Özet
Batı kültüründe modernizm ile gelen modern sanat estetiği, sanatın, klasik ölçülerden ve geleneksel kavramlardan uzaklaşması gerektiği düşüncesine temellenmiştir. Modern sanat, genel itibarıyla sanatın, temsilin yanı sıra halktan, hayattan ve hayata dair işlevsel pratiklerden arınmasına vurgu yapmıştır. Batı’nın modernizm kapsamında beslediği saflık ve evrensellik düşüncesi, zaman içinde emperyalist bir tutkuya dönüşmüş; bunun sanattaki yansıması da bir tür kültür emperyalizmi olmuştur. Haliyle, Batılı estetik üzerinden tanımlanan sanatın, halktan, hayattan ve zanaattan ayrılması; Batı-dışı estetikten, Batılı olmayan kültürlerden, bu kültürlere has geleneksel ve dekoratif ögelerden ayrılmasını da çağrıştırmıştır. Modernizmin, saflık ve evrensellik idealleri uğruna savunduğu ayrımlar, özellikle postmodern dönemde şüpheyle karşılanmıştır. Bu dönemde modernizmin tabularına ve kültürel yayılımcılığına tepki gösteren pek çok yaklaşım ortaya çıkmıştır. Postmodern düşüncenin karakteristik yapısını taşıyan Desen ve Dekorasyon hareketi, Batılı hiyerarşiye başkaldırının tipik bir örneği olmuştur. Bu araştırmada, Batılı hiyerarşinin dayattığı ayrımlara karşı kültürel bir direniş olarak algılanan Desen ve Dekorasyon hareketine ışık tutmak amaçlanmıştır. Araştırma yöntemi olarak; veri toplama tekniği kapsamında doküman analizi, veri analiz tekniği kapsamında betimsel analiz kullanılmıştır. Konu, Desen ve Dekorasyon hareketini temsil eden sanatçıların eserleri ile desteklenmiştir. Araştırmada elde edilen veriler ışığında, modernizmle birlikte gelen kültürel, ırksal, toplumsal ve sınıfsal ayrımlara odaklanan Desen ve Dekorasyon hareketinin, Batılı hiyerarşinin sorgulanmasına yönelik bir yaklaşım olduğu belirlenmiştir. Hareketin sanatçılarının, Batı’nın ve , Batı estetiğinin etnosentrik tutumlarına kültürel çeşitlilik üzerinden direniş gösterdiği ortaya konulmuştur. Aynı zamanda sanatçıların, Batılı estetik hiyerarşiler ile okunabilen kimlik sorununa ve öteki kavramına duyarlılıkla değindiklerine dikkat çekilmiştir. Sanatta kültürel çeşitliliğin ve toplumsal farklılıkların önemine, sanat ile hayatın ayrılmazlığına vurgu yapan hareketin, genellikle Batılı olmayan kültürleri ve bu kültürlerin estetiğini referans aldığı tespit edilmiştir. Batılı olmayan kültürlere ve bu kültürlerin sanatlarına has desenlerin ve dekoratif ögelerin, sanatçılara, Batılı estetik anlayışın tüm retlerini irdeleyebilmeleri için uygun bir medya sağladığı belirlenmiştir. Batılı estetik hiyerarşilere direnişin postmodern ilk örneklerinden olarak kutsanan Desen ve Dekorasyon hareketinin mücadelesinin zorlu yapısına dikkat çekilmiştir.
Referanslar
ARNASON, H. H. & PRATHER, M. F. (2001). A History of Modern Art: Painting, Sculpture, Architecture, Photography. Londra: Thames and Hudson, Fourth Edition/ Reprinted, ISBN: 0-500-23757-3.
BARRETT, T. (2012). Sanatı Eleştirmek: Günceli Anlamak. Çeviren: G. Metin. İstanbul: Hayalperest Yayınevi, ISBN: 978-605-63346-3-4.
BATUR, E. (Ed). (1996). Avant-garde 1945-1995: Son Yarım Yüzyılın Sanat Akımları, Kavramları. Sanat Dünyamız. 59, İkinci Baskı.
CHADWICK, W. (1992). Women, Art, and Society. Londra: Thames and Hudson, First Edition/ Reprinted, ISBN: 0-500-20241-9.
DANTO, A. C. (2007). Pattern and Decoration as a Late Modernist Movement. İçinde Pattern and Decoration: An Ideal Vision in American Art, 1975-1985. Ed: A. Swartz. ss. 7-11, New York: Hudson River Museum, ISBN: 978-0-943651-35-4.
DANTO, A. C. (2020). Sanatın Sonundan Sonra: Çağdaş Sanat ve Tarihin Sınır Çizgisi. Çeviren: Z. Demirsü. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, Üçüncü Baskı, ISBN: 978-975-539-565-4.
ERZEN, J. N. (2020). Çoğul Estetik. İstanbul: Metis Yayınları, Dördüncü Baskı, ISBN-13: 978-975-342-792-0.
GREENBERG, C. (2020). Modernist Resim. İçinde Sanat ve Kuram: 1900-2000 Değişen Fikirler Antolojisi. Ed: C. Harrison & P. Wood. Çeviren: Sabri Gürses. ss. 817-822, İstanbul: Küre Yayınları, Üçüncü Baskı, ISBN: 978-605-5383-01-5.
HEARTNEY, E. (2010). Sanat ve Bugün. Çeviren: O. Akınhay. İstanbul: Akbank Kültür ve Sanat Dizisi, Agora Kitaplığı, ISBN: 978-605-103-113-2.
JAUDON, V. & KOZLOFF, J. (Kış 1977-78). Art Hysterical Notions of Progress and Culture. Heresies: A Feminist Publication on Art & Politics. 1(4), 38-42.
KATZ, A. (2019). Lessons in Promiscuity: Patterning and the New Decorativeness in Art of the 1970s and 1980s. İçinde With Pleasure: Pattern and Decoration in American Art 1972-1985. Ed: A. Katz. ss. 17-69, Los Angeles: The Museum of Contemporary Art, New Haven: Yale University Press, ISBN: 978-0-300-23994-2.
PERREAULT, J. (2007). Deluxe Redux: Legacies of the Pattern and Decoration Movement. İçinde Pattern and Decoration: An Ideal Vision in American Art, 1975-1985. Ed: A. Swartz. ss. 49-56, New York: Hudson River Museum, ISBN: 978-0-943651-35-4.
PERRONE, J. (Aralık 1976). Approaching the Decorative [online]. Artforum. 15(4), https://www.artforum.com/print/197610/approaching-the-decorative-37972 [Erişim Tarihi: 15/2/2022].
ROBBIN, T. (2006). Shadows of Reality: The Fourth Dimension in Relativity, Cubism, and Modern Thought. New Haven: Yale University Press, ISBN-13: 978-0-300-11039-1.
SHINER, L. (2010). Sanatın İcadı: Bir Kültür Tarihi. Çeviren: İ. Türkmen. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, İkinci Baskı, ISBN: 978-975-539-366-7.
SWARTZ, A. (2007). Pattern and Decoration: An Ideal Vision in American Art. İçinde Pattern and Decoration: An Ideal Vision in American Art, 1975-1985. Ed: A. Swartz. ss. 12-42, New York: Hudson River Museum, ISBN: 978-0-943651-35-4.
GÖRSEL KAYNAKÇASI
JAUDON, V. (1984). Tallahatchee [Resim]. New York: Sidney Janis Gallery. Arnason, H. H. & Prather, M. F. (2001). A History of Modern Art: Painting, Sculpture, Architecture, Photography. ss. 680, Londra: Thames and Hudson, Fourth Edition/ Reprinted, ISBN: 0-500-23757-3.
KAUFMAN, J. (1983-85). Nakışlı, Boncuklu Karışık Desen Yorgan / Embroidered, Beaded Crazy Quilt [Yorgan]. Katz, A. (Ed). (2019). With Pleasure: Pattern and Decoration in American Art 1972-1985. ss. 56, Los Angeles: The Museum of Contemporary Art, New Haven: Yale University Press, ISBN: 978-0-300-23994-2.
KOZLOFF, J. (1975-76). Gizli Odalar / Hidden Chambers [Resim]. Françoise ve Harvey Rambach Koleksiyonu. Swartz, A. (Ed). (2007). Pattern and Decoration: An Ideal Vision in American Art, 1975-1985. ss. 80, New York: Hudson River Museum, ISBN: 978-0-943651-35-4.
KUSHNER, R. (1974). İran Astarından Mavi Volan / Blue Flounce from Persian Line [Resim]. New York: Holly Solomon Gallery. Arnason, H. H. & Prather, M. F. (2001). A History of Modern Art: Painting, Sculpture, Architecture, Photography. ss. 680, Londra: Thames and Hudson, Fourth Edition/ Reprinted, ISBN: 0-500-23757-3.
ROBBIN, T. (1976). İsimsiz / Untitled [Resim]. Florida: The Orlando Museum of Art. Swartz, A. (Ed). (2007). Pattern and Decoration: An Ideal Vision in American Art, 1975-1985. ss. 94-95, New York: Hudson River Museum, ISBN: 978-0-943651-35-4.
SCHAPIRO, M. (1976). Kimono Anatomisi / Anatomy of a Kimono (detay resmi) [Resim]. Zürih: Bruno Bischofberger Koleksiyonu. Chadwick, W. (1992). Women, Art, and Society. ss. 337, Londra: Thames and Hudson, First Edition/ Reprinted, ISBN: 0-500-20241-9.
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2022 Holistence Publications