Yazmacılık (Traditional Block Printing): An Eco-Technological and ethical cultural heritage


DOI:
https://doi.org/10.31566/arts.2800Keywords:
Natural Dyes, Animal Representations, Vegan Art, Eco-Criticism, Artistic Craft TransformationAbstract
Traditional block printing is a unique part of Turkey’s intangible cultural heritage, shaped by nature-based motifs and produced with natural materials. In today’s world, where traditional production techniques are being re-evaluated for their sustainability and harmony with nature, block printing is gaining importance as an eco-technological and ethical artistic practice. The aim of this study is to discuss the relationships between block printing and ecological art through its ethical, cultural, and technological dimensions. The works of Bedri Rahmi Eyüboğlu, who brought block printing into artistic production, and the contemporary art practices of Müge Akçakoca and Müge Caferoğlu are exemplified within this context. Akçakoca, addressing block printing from a vegan perspective, creates works that advocate for animal freedom, while Caferoğlu views block printing as an expressive tool aimed at creating ecological awareness through works that focus on endangered species. The evaluation, conducted through an eco-critical approach, reveals that block printing, both in its traditional and contemporary forms, is well-suited to establishing an ethical, nature-compatible artistic language. This study aims to demonstrate how block printing can be re-functionalized as an ecological and ethical production model within contemporary art practices.
Downloads
References
AKPINAR, F. (2008). Sempozyum Açılış Konuşması, Gazi Üniversitesi I. Ulusal El Sanatları Sempozyumu. 24-26 Nisan 2008 Ankara, Ankara: Ankamat, X.
BERGER, J. (2017). Hayvanlara Niçin Bakarız? Çev. C. Çapan. İzmir: Tudem Yayın Grubu, 1. Baskı, ISBN: 978-605-2349-00-7.
BOOKCHIN, M. (2013). Ekolojik Bir Topluma Doğru. (Çev. A. Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1. Baskı. ISBN: 975-539-129-0.
CAFEROĞLU, M, 2021, Grafik Tasarımı ile Yazmacılık Sanatının Yaşatılmasına Dair Bir Tasarım Projesi, Journal of Social and Humanities Science Research, 8(73), Viewed 265, Ağustos 2021 (http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.2682).
ÇOBAN, A. (2017). Çevreciliğin İdeolojik Unsurlarının Eklemlenmesi. içinde Yeşil ve Siyasal Ekoloji Üzerine Yazılar. Eds: O. İmga & H. Olgun. ss. 75-113, Ankara: Liberte Yayınları, İkinci Baskı, ISBN: 978-605-9823-17-3.
DAŞKIN, H. (2017). Tokat Yazmacılığı. Tokat: T.C. Tokat İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, İkinci Baskı, ISBN: 978-605-149-609-2.
DROSTE, M. (2011). Bauhaus. Bauhause-Archive Museum für Gestaultung, TASHEN GmbH, ISBN: 978-3-8228-5002-2.
ENEZ, N. (1987). Doğal Boyamacılık. Marmara Üniversitesi Yayın No: 449, Güzel Sanatlar Fakültesi Yayın No: 1, İstanbul: Fatih Yayınevi.
EYÜBOĞLU, B. R. (1986). Resme Başlarken. Bilgi Yayınevi, Birinci Basım.
GARRARD, G. (2017). Ekoeleştri: Ekolojik ve Çevre Üzerine Kültürel Tartılşmalar. Çev. E. Genç, İstanbul: Kolektif Kitap, 2.Baskı, ISBN: 978-605-5029-51-7.
GİRAY, K. (2020). Ankara Resim ve Heykel Müzesi Baş Yapıtlar Cilt II. Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü Yayınları, Birinci Baskı, ISBN: 978-975-17-4725-9 (TK). 978-975-17-4728-0 (2.C).
GÖK, Ö. & KÜLÜK, C.Ş., 2024, “Yazmacılık ve Güncel Sanat Yorumları”, Socrates Journal of Interdisciplınary Social Resarchers, Cilt 10, Sayı 46, Viewed 136, Ekim 2024 (https://doi.org/10.5281/zenodo.13984302).
GUATTARI, F. (2000). Üç Ekoloji. Çeviren: A. Akay. İstanbul: Bağlam Yayınları, 2. Baskı, ISBN: 975-7696-33-0.
GÜNEY, E., BOZYİĞİT, R., MEYDAN, A., KILIÇ, T. & BULUT, İ. (2016). Çevre Bilim (Ekoloji) Sözlüğü. Konya: Çizgi Kitabevi, 1. Baskı, ISBN: 978-605-9706-22-3.
KAYA, R. (1974). Türk Yazmacılık Sanatı (Tahta kalıpla kumaş baskısı). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, Sanat Dizisi: 15, Birinci Baskı.
NADİR, E., (2024). Kişisel röportaj. Görüşen: M. Akçakoca. 25 Aralık 2024, Tokat.
OĞUZ M.Ö., ÖLÇER ÖZÜNER, E., GÜRÇAYIR TEKE, S. 2013, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Geleceği: Türkiye Deneyimi: Sunuş, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu, Basım Yeri Ankara, s.5.
ÖZTÜRK, İsmail. (2003). Geleneksel Türk El Sanatlarına Giriş. Dokuz Eylül Yayınları, Birinci Baskı, ISBN: 975-6981-58-X.
TOKAT VALİLİĞİ. (2017). Somut Olmayan Kültürel Miras Tokat. Tokat: T.C. Tokat Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, ISBN: 978-605-82496-1-5.
UNESCO. (2003). Somut olmayan kültürel mirasın korunması sözleşmesi. https://ich.unesco.org/doc/src/00009-TR-PDF.pdf, (Erişim Tarihi: 5 Ocak 2025).
URL-1, Sakıp Sabancı Müzesi 2020, https://www.sakipsabancimuzesi.org/, (Erişim Tarihi: 14 Kasım 2020)
GÖRSEL LİSTESİ
Görsel 1: Bedri Rahmi Eyüboğlu, İstanbul, Kumaş üzerine kumaş boyası, 120x129 cm, 1972. Kaynakça: Sakıp Sabancı Müzesi, Müge Akçakoca kişisel arşiv, 18 Mart 2019.
Görsel 2: Bedri Rahmi Eyüboğlu, İstanbul isimli Yazma çalışmasında kullandığı kalıp, 1972. Kaynakça: Sakıp Sabancı Müzesi, Müge Akçakoca kişisel arşiv, 18 Mart 2019.
Görsel 3: Müge Akçakoca, Çalışmada uygulanan ıhlamur kalıp, 2019. Kaynakça: Sanatçı arşivinden sanatçı izniyle alınmıştır.
Görsel 4: Müge Akçakoca, İsimsiz 4, kumaş üzerine doğal kumaş boyası, 160x150cm, 2019. Kaynakça: Sanatçı arşivinden sanatçı izniyle alınmıştır.
Görsel 5: Müge Akçakoca, İsimsiz 5, kumaş üzerine doğal kumaş boyası, 160x150cm, 2019. Kaynakça: Sanatçı arşivinden sanatçı izniyle alınmıştır.
Görsel 6: Müge Akçakoca, Çalışmada uygulanan ıhlamur kalıp, 2019. Kaynakça: Sanatçı arşivinden sanatçı izniyle alınmıştır.
Görsel 7: Müge Caferoğlu, “Anatolian” tipografi tasarımı, 2021. Kaynakça: https://doi.org/10.26450/jshsr.2682
Görsel 8: Müge Caferoğlu, Yazmacılık Sanatı Projesi İllüstrasyonları Ahşap Kalıpları, 2021. Kaynakça: https://doi.org/10.26450/jshsr.2682
Görsel 9: Müge Caferoğlu, Yazmacılık Sanatı Projesi ‘Antalya alageyiği’ Tasarım ve Uygulaması, 2021. Kaynakça: https://doi.org/10.26450/jshsr.2682
Additional Files
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Holistence Publications

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
When the article is accepted for publication in the Journal of Arts, authors transfer all copyright in the article to the Rating Academy Ar-Ge Yazılım Yayıncılık Eğitim Danışmanlık ve Organizasyon Ticaret Ltd. Şti.The authors reserve all proprietary right other than copyright, such as patent rights.
Everyone who is listed as an author in this article should have made a substantial, direct, intellectual contribution to the work and should take public responsibility for it.
This paper contains works that have not previously published or not under consideration for publication in other journals.