YAYGIN GÖRÜLEN KRONİK HASTALIKLARDA KÜLTÜREL FARKINDALIK
Özet Görüntüleme: 214
/ 
PDF İndirme: 318
DOI:
https://doi.org/10.26809/joa.2018548682Özet
Kronik hastalıklar dünyanın önde gelen ölüm nedenidir ve tüm ülkelerde önemli bir halk sağlığı
sorunudur. Kültürel olarak uygun sağlık bakımı, etnik gruplar arasındaki sağlık farklılıklarını azaltmak için
bir araç olarak önerilmiştir. Hemşirelerde farklı kültürler için farkındalık eksikliğinin olması, kültürel
yeterlilik eğitiminin eksik olmasından kaynaklanmaktadır. Kültürün etnik temelli bileşenlerinin öğrenilmesi,
kültürel farkındalığın yaratılmasına katkıda bulunmaktadır. Dolayısıyla kültürlerarası hemşirelik
eğitimlerinin düzenlenmesi, deneyimsel öğrenmeyi de kapsayan bir program oluşturulması, bu programlarda
kültürel farkındalığı ele almanın hem klinisyenleri hem de öğrencileri hemşirelik mesleğine katkı sağlamaya
teşvik edeceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: kronik hastalık, kültür, farkındalık, kültürel farkındalık
İndirmeler
İndirme verileri henüz mevcut değil.
Referanslar
ANDERSON, L.M., SCRIMBSHAW, S., FULLILOVE, M., FIELDING, J.E., NORMAND, J.,
2003, The Task Force on Community Preventive Services. Culturally Competent Healthcare
Systems: A Systematic Review, Am J Prev Med, 24 (3S), 68–79.
ASLAN, Ü., KORKMAZ, M., 2015, Diyabetli Bireylerin İnsülin Uygulama Bilgi-Beceri Düzeyleri:
Doğru ve Yanlışlar, DEUHFED, 8 (1), 18-26.
BAKAN, G., AZAK, A., ÖZDEMİR, Ü., 2017, Diyabet ve Sosyo-Kültürel Yaklaşım, The Journal
of Kesit Akademi, 3 (12), 180-195.
BAYIK TEMEL, A., 2008, Kültürlerarası (Çok Kültürlü) Hemşirelik Eğitimi, Atatürk Üniversitesi
Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11, 92-101.
BOLSOY, N., SEVİL, Ü., 2006, Sağlık-Hastalık Ve Kültür Etkileşimi, Atatürk Üniversitesi
Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9, 78-87.
BULUTLAR, O.N., 2015, Diyabet Hastalarına Beslenme Açısından Yaklaşım, Okmeydanı Tıp
Dergisi, 31 (Ek sayı), 39-44.
BUREGYEYA, E., KULANE, A., COLEBUNDERS, R., WAJJA, A., ve diğ., 2011, Tuberculosis
Knowledge, Attitudes And Health-Seeking Behaviour In Rural Uganda, Int J Tuberc Lung
Dis, 15 (7), 938–942.
CASTRO, F.G., ALARCÓN, E.H., 2002, Integrating Cultural Variables into Drug Abuse
Prevention and Treatment with Racial/Ethnic Minorities, Journal of Drug Issues, 32, 783-
810.
ÇINAR, D., OLGUN, N., YAVA, A., 2017, Kültürlerarası Diyabet Beslenme Algoritması, DOHH,
9 (1), 1-6.
DENNIS, K., DUNCAN, G., 2012, Spiritual Care in a Multicultural Oncology Environment, Curr
Opin Support Palliat Care, 6, 247-53.
FORD, J,L., 2011, Racial and Ethnic Disparities in Human Papillomavirus Awareness And
Vaccination Among Young Adult Women, Public Health Nurs, 28: 485-93.
GÖÇGELDİ, E., BABAYİĞİT, M.A., HASSOY, H., AÇIKEL, C.H., ve diğ., 2008, Hipertansiyon
Tanısı Almış Hastaların Algıladıkları Yaşam Kalitesi Düzeyinin Ve Etki Eden Faktörlerin
Değerlendirilmesi, Gülhane Tıp Dergisi, 50, 172-179.
KARACA SİVRİKAYA, S., ÇINAR, D., 2016, Diyabet ve Kültürel Yaklaşım, DOHH, 8 (1), 30-
37.
LÖNNROTH, K., JARAMILLO, E., WILLIAMS, B., DYE, C., RAVIGLIONE, M., 2009, Drivers
Of Tuberculosis Epidemics: The Role Of Risk Factors And Social Determinants, Soc Sci
Med, 68 (12), 2240–2246.
MACFARLANE, J., ALPERS, M., 2009, Treatment-Seeking Behaviour Among The Nasioi People
Of Bougainville: Choosing Between Traditional And Western Medicine, Ethn Health, 14
(2), 147–168.
MASSEY, P., WAKAGENI, J., KEKEUBATA, E., MAENA’ADİ, J., ve diğ., 2012, TB Questions,
East Kwaio Answers: Community-Based Participatory Research In A Remote Area Of
Solomon Islands, Rural Remote Health, 12, 2139.
OLGUN, N., ETİ ASLAN, F., COŞANSU, G., ÇELİK, S., 2014, Diabetes Mellitus. Dahili ve
Cerrahi Hastalıklarda Bakım, Eds: KARADAKOVAN, A., ETİ ASLAN, F., Nobel
Kitabevi, Adana.
ÖZSEZER KAYMAK, G., KARACA SİVRİKAYA, S., 2017, Diyabet ve Stigma, DOHH, 9 (2),
67-73.
PEHLİVAN, S., YILDIRIM, Y., FADILOĞLU, Ç., 2013, Kanser, Kültür ve Hemşirelik, ACU
Sağlık Bil Derg, 4, 168-174.
RONG, X., PENG, Y., YU, H.P., LI, D., 2016, Cultural Factors Influencing Dietary And Fluid
Restriction Behaviour: Perceptions Of Older Chinese Patients With Heart Failure, Journal
Of Clinical Nursing, 26, 717–726.
SHAW, S.J., HUEBNER, C., ARMIN, J., ORZECH, K., VIVIAN, J., 2009, The Role of Culture in
Health Literacy and Chronic Disease Screening and Management, J Immigrant Minority
Health, 460-467.
SUNGUR, G., 2012, Kronik Hastalıklarda Kültürel Yaklaşım. Kültürlerarası Hemşirelik, Eds:
SEVİĞ, Ü., TANRIVERDİ, G., İstanbul Tıp Kitabevi, 1. Baskı, İstanbul.
TANRIVERDİ, G., BAYAT, M., SEVİĞ, Ü., BİRKÖK, C., 2011, Evaluation Of The Effect Of
Cultural Characteristics On Use Of Health Care Services Using The ‘Giger And
Davidhizar’s Transcultural Assessment Model: A Sample From A Village İn Eastern
Turkey, DEUHYO ED, 4, 19-24.
TANRIVERDİ, G., BEDİR, E., SEVİĞ, Ü., 2007, Cinsiyetin Sağlıkla İlgili Bazı Davranış Ve
Görüşler Üzerindeki Etkisi, Kor Hek, 6, 435-40.
TANRIVERDİ
̇
, G., ÜNÜVAR, R., YALÇIN, M., SÜRER, M., ve diğ., 2012, Çanakkale'de
Yaşayan Romanların Purnell’ı̇n Kültürel Yeterlı̇lı̇k Modelı̇ İle Değerlendı̇rı̇lmesı̇, Anadolu
Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15 (4), 244-253.
TANRIVERDİ, G., 2016, Hemşirelerde Kültürel Yeterliliği Geliştirme Yaklaşım ve Önerileri. Eds:
ÜLKER, H.İ., BİRKÖK, M.C., Pozitif Matbaa, Ankara.
THE NEW JERSEY MEDİCAL SCHOOL GLOBAL TUBERCULOSİS INSTİTUTE, 2016,
Cultural Competency and Tuberculosis Care A Guide For Self-Study And Self-Assessment.
TORTUMLUOĞLU, G., OKANLI, A., ÖZER, N., 2004, Hemşirelik Bakımında Kültürel Yaklaşım
Ve Önemi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, www. insanbilimleri.com, 07.10.2004.
[Erişim Tarihi: 3 Aralık 2018].
TORTUMLUOĞLU, G., 2004, Transkültürel Hemşirelik ve Kültürel Bakım Modeli Örnekleri,
C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8, 47-57.
VINEY, K.A., JOHNSON, P., TAGARO, M., FANAI, S., ve diğ., 2014, Tuberculosis Patients’
Knowledge And Beliefs About Tuberculosis: A Mixed Methods Study From The Pacific
Island Nation Of Vanuatu, BMC Public Health, 14, 467.
WILLIAMSON, M., HARRISON, L., 2010, Providing Culturally Appropriate Care: A Literature
Review, Int J Nurs Stud, 47, 761-9.
WORLD HEALTH ORGANİZATİON, 2017, Noncommunicable Diseases Progress Monitor,
Geneva, Switzerland.
2003, The Task Force on Community Preventive Services. Culturally Competent Healthcare
Systems: A Systematic Review, Am J Prev Med, 24 (3S), 68–79.
ASLAN, Ü., KORKMAZ, M., 2015, Diyabetli Bireylerin İnsülin Uygulama Bilgi-Beceri Düzeyleri:
Doğru ve Yanlışlar, DEUHFED, 8 (1), 18-26.
BAKAN, G., AZAK, A., ÖZDEMİR, Ü., 2017, Diyabet ve Sosyo-Kültürel Yaklaşım, The Journal
of Kesit Akademi, 3 (12), 180-195.
BAYIK TEMEL, A., 2008, Kültürlerarası (Çok Kültürlü) Hemşirelik Eğitimi, Atatürk Üniversitesi
Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11, 92-101.
BOLSOY, N., SEVİL, Ü., 2006, Sağlık-Hastalık Ve Kültür Etkileşimi, Atatürk Üniversitesi
Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9, 78-87.
BULUTLAR, O.N., 2015, Diyabet Hastalarına Beslenme Açısından Yaklaşım, Okmeydanı Tıp
Dergisi, 31 (Ek sayı), 39-44.
BUREGYEYA, E., KULANE, A., COLEBUNDERS, R., WAJJA, A., ve diğ., 2011, Tuberculosis
Knowledge, Attitudes And Health-Seeking Behaviour In Rural Uganda, Int J Tuberc Lung
Dis, 15 (7), 938–942.
CASTRO, F.G., ALARCÓN, E.H., 2002, Integrating Cultural Variables into Drug Abuse
Prevention and Treatment with Racial/Ethnic Minorities, Journal of Drug Issues, 32, 783-
810.
ÇINAR, D., OLGUN, N., YAVA, A., 2017, Kültürlerarası Diyabet Beslenme Algoritması, DOHH,
9 (1), 1-6.
DENNIS, K., DUNCAN, G., 2012, Spiritual Care in a Multicultural Oncology Environment, Curr
Opin Support Palliat Care, 6, 247-53.
FORD, J,L., 2011, Racial and Ethnic Disparities in Human Papillomavirus Awareness And
Vaccination Among Young Adult Women, Public Health Nurs, 28: 485-93.
GÖÇGELDİ, E., BABAYİĞİT, M.A., HASSOY, H., AÇIKEL, C.H., ve diğ., 2008, Hipertansiyon
Tanısı Almış Hastaların Algıladıkları Yaşam Kalitesi Düzeyinin Ve Etki Eden Faktörlerin
Değerlendirilmesi, Gülhane Tıp Dergisi, 50, 172-179.
KARACA SİVRİKAYA, S., ÇINAR, D., 2016, Diyabet ve Kültürel Yaklaşım, DOHH, 8 (1), 30-
37.
LÖNNROTH, K., JARAMILLO, E., WILLIAMS, B., DYE, C., RAVIGLIONE, M., 2009, Drivers
Of Tuberculosis Epidemics: The Role Of Risk Factors And Social Determinants, Soc Sci
Med, 68 (12), 2240–2246.
MACFARLANE, J., ALPERS, M., 2009, Treatment-Seeking Behaviour Among The Nasioi People
Of Bougainville: Choosing Between Traditional And Western Medicine, Ethn Health, 14
(2), 147–168.
MASSEY, P., WAKAGENI, J., KEKEUBATA, E., MAENA’ADİ, J., ve diğ., 2012, TB Questions,
East Kwaio Answers: Community-Based Participatory Research In A Remote Area Of
Solomon Islands, Rural Remote Health, 12, 2139.
OLGUN, N., ETİ ASLAN, F., COŞANSU, G., ÇELİK, S., 2014, Diabetes Mellitus. Dahili ve
Cerrahi Hastalıklarda Bakım, Eds: KARADAKOVAN, A., ETİ ASLAN, F., Nobel
Kitabevi, Adana.
ÖZSEZER KAYMAK, G., KARACA SİVRİKAYA, S., 2017, Diyabet ve Stigma, DOHH, 9 (2),
67-73.
PEHLİVAN, S., YILDIRIM, Y., FADILOĞLU, Ç., 2013, Kanser, Kültür ve Hemşirelik, ACU
Sağlık Bil Derg, 4, 168-174.
RONG, X., PENG, Y., YU, H.P., LI, D., 2016, Cultural Factors Influencing Dietary And Fluid
Restriction Behaviour: Perceptions Of Older Chinese Patients With Heart Failure, Journal
Of Clinical Nursing, 26, 717–726.
SHAW, S.J., HUEBNER, C., ARMIN, J., ORZECH, K., VIVIAN, J., 2009, The Role of Culture in
Health Literacy and Chronic Disease Screening and Management, J Immigrant Minority
Health, 460-467.
SUNGUR, G., 2012, Kronik Hastalıklarda Kültürel Yaklaşım. Kültürlerarası Hemşirelik, Eds:
SEVİĞ, Ü., TANRIVERDİ, G., İstanbul Tıp Kitabevi, 1. Baskı, İstanbul.
TANRIVERDİ, G., BAYAT, M., SEVİĞ, Ü., BİRKÖK, C., 2011, Evaluation Of The Effect Of
Cultural Characteristics On Use Of Health Care Services Using The ‘Giger And
Davidhizar’s Transcultural Assessment Model: A Sample From A Village İn Eastern
Turkey, DEUHYO ED, 4, 19-24.
TANRIVERDİ, G., BEDİR, E., SEVİĞ, Ü., 2007, Cinsiyetin Sağlıkla İlgili Bazı Davranış Ve
Görüşler Üzerindeki Etkisi, Kor Hek, 6, 435-40.
TANRIVERDİ
̇
, G., ÜNÜVAR, R., YALÇIN, M., SÜRER, M., ve diğ., 2012, Çanakkale'de
Yaşayan Romanların Purnell’ı̇n Kültürel Yeterlı̇lı̇k Modelı̇ İle Değerlendı̇rı̇lmesı̇, Anadolu
Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15 (4), 244-253.
TANRIVERDİ, G., 2016, Hemşirelerde Kültürel Yeterliliği Geliştirme Yaklaşım ve Önerileri. Eds:
ÜLKER, H.İ., BİRKÖK, M.C., Pozitif Matbaa, Ankara.
THE NEW JERSEY MEDİCAL SCHOOL GLOBAL TUBERCULOSİS INSTİTUTE, 2016,
Cultural Competency and Tuberculosis Care A Guide For Self-Study And Self-Assessment.
TORTUMLUOĞLU, G., OKANLI, A., ÖZER, N., 2004, Hemşirelik Bakımında Kültürel Yaklaşım
Ve Önemi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, www. insanbilimleri.com, 07.10.2004.
[Erişim Tarihi: 3 Aralık 2018].
TORTUMLUOĞLU, G., 2004, Transkültürel Hemşirelik ve Kültürel Bakım Modeli Örnekleri,
C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8, 47-57.
VINEY, K.A., JOHNSON, P., TAGARO, M., FANAI, S., ve diğ., 2014, Tuberculosis Patients’
Knowledge And Beliefs About Tuberculosis: A Mixed Methods Study From The Pacific
Island Nation Of Vanuatu, BMC Public Health, 14, 467.
WILLIAMSON, M., HARRISON, L., 2010, Providing Culturally Appropriate Care: A Literature
Review, Int J Nurs Stud, 47, 761-9.
WORLD HEALTH ORGANİZATİON, 2017, Noncommunicable Diseases Progress Monitor,
Geneva, Switzerland.
İndir
Yayınlanmış
2018-12-31
Nasıl Atıf Yapılır
ÖZSEZER KAYMAK, G. (2018). YAYGIN GÖRÜLEN KRONİK HASTALIKLARDA KÜLTÜREL FARKINDALIK. JOURNAL OF AWARENESS, 3(Özel Sayı), 715–722. https://doi.org/10.26809/joa.2018548682
Sayı
Bölüm
Araştırma Makaleleri
Lisans
Yazarlar, makale Journal of Awareness’de yayınlanmak üzere kabul edildiğinde.makalenin içeriğindeki tüm telif haklarını, Rating Academy Ar-Ge Yazılım Yayıncılık Eğitim Danışmanlık ve Organizasyon Ticaret Ltd. Şti’ne devrederler. Yazarlar, patent hakları gibi telif hakkı dışındaki tüm mülkiyet haklarını saklı tutar.
Bu makalede yazar olarak listelenen herkes çalışmaya önemli, doğrudan, entelektüel katkılar yapmış olmalı ve bunun için kamu sorumluluğu almalıdır.
Bu makale daha once yayınlanmamış ve başka dergilerde yayınlanmak üzere gönderilmemiştir.
