TÜKETİCİ FİYAT İNDEKSİNİ ETKİLEYEN BİTKİSEL VE HAYVANSAL ÜRETİM DEĞERLERİNİN ÇOK DEĞİŞKENLİ UYARLANABİLİR REGRESYON UZANIMLARI İLE İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ
Özet Görüntüleme: 250
/ 
PDF İndirme: 226
DOI:
https://doi.org/10.26809/joa.2018548651Anahtar Kelimeler:
MARS, Genel çapraz geçerlilik, TÜFE, bitkisel ve hayvansal üretimÖzet
Bu çalışmada, Türkiye'de tüketici fiyat indeksini (TÜFE) etkileyen bitkisel ve hayvansal üretim değerlerinin etkisinin MARS algoritması kullanılarak nasıl sonuçlanacağı ve nasıl yorumlanacağı incelenmiştir. TÜFE'yi tahmin etmek amacıyla Türkiye'de 81 ile ait bitkisel üretim değeri (1000 TL), hayvansal üretim değeri (1000 TL), canlı hayvanlar değeri (1000 TL), kişi başına bitkisel üretim değeri (TL), kişi başına hayvansal üretim değeri (TL), kişi başına canlı hayvanlar değeri (TL) değişkenleri kullanılmıştır. Uyum kriterleri sırasıyla korelasyon katsayısı r=0.975, R2=0.95, Adj. R2=0.867, GCV=0.0187, RSS=1.513, RMSE=0.137, SDratio=0.224, MAPE=1.228, MAD=0.11, AIC=-222 ve AICc=-52 olarak tahmin edilmiştir. TÜFE'yi arttırıcı yönde etkileyen en önemli değişkenler sırasıyla kişi başına düşen bitkisel üretim değeri (KBBUD)<3268 lira, kişi başına bitkisel üretim değeri (KBBUD)>1887 lira ve kişi başına canlı hayvan değeri (KBCHD) > 1766 lira olan temel fonksiyonlardır. TÜFE'yi düşürücü yönde etkileyen en önemli değişkenler sırasıyla; kişi başına düşen bitkisel üretim değeri (KBBUD)>3268 lira, kişi başına canlı hayvan değeri (KBCHD)>1143 lira ve kişi başına canlı hayvan değeri (KBCHD)>1972 lira olan temel fonksiyonlardır. Bu sonuçlara göre, etkileşimli değişkenlerin de kullanıldığı MARS modelinin bitkisel ve hayvansal üretim değerlerin diğer faktörlere olan etkisini belirlemede önemli bir tahmin modeli olduğu görülmüştür.
İndirmeler
Referanslar
http://www.bireyselyatirimci.com/tuketici-fiyatlari-endeksi-tufe-nedir/
BRİAND, L.C, FREIMUT, B., VOLLEI, F. 2000. IESE; Using Multiple Adaptive Regresyon Splines to Understand Trends in İnspection Data And İdentify Optimal Inspection Rates‖, Software Engineering Research Network Technical Report, Germany, 5-10.
CHEN, I. F., LEE, T. A. 2005. Two-Stage Credit Scoring Model Using Artificial Neural Networks and Multivariate Adaptive Regression Splines, Elsevier, 28:743-752.
DEICHMAN, J., ESHGI, A., HAUGHTON, D., SAYEK, S., TEEBAGY, N. 2002. Application of Multiple Adaptive Regression Splines (MARS) in Direct Response Modelling, Journal of Interactive Marketing, 16:15-27.
FRIEDMAN, J. H. 1991. Multivariate Adaptive Regression Splines, Annals of Statistics, 19(1):1-67.
HASTIE, T., TIBSHIRANI, R., FRIEDMAN, J. 2001. The Elements of Statistic al Learning; Data mining, Inference and Prediction. Springer Verlag, New York.
HILL, T., LEWICHI, P. 2006. Statistics Methods and Applications. A Comprehensive Reference for Science, Industry and Data Mining. StatSoft, Inc., USA. ISBN:1- 884233-59-7.
KAKİ, B.,YEŞİLOVA, A. ŞEN, C. 2004. Yarı Parametrik Regresyon Yönteminin Hayvancılıkta Kullanılması, 4. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi Sözlü Bildiriler Programı, Van, 26-32.
OĞUZ, A. 2014. Çok değişkenli uyarlanabilir regresyon zincirlerinin irdelenmesi ve bir uygulama. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Erzincan.
TUNAY, K. B. 2001. Türkiye‘de Paranın Gelir Dolaşım Hızlarının MARS Yöntemiyle Tahmini. METU Studies in Development, Ankara, 28(2):1-23.
TURAN, Z., ŞANVER, D., ÖZTÜRK, K. 2017. Türkiye’de hayvancılık sektöründen süt inekçiliğinin önemi ve yurt içi hasılaya katkısı ve de dış ülkelerle karşılaştırılması. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(3):60- 74.
TÜİK, 2016. Bölgesel İstatistikler. Tarımsal Üretim Değeri.
https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/degiskenlerUzerindenSorgula.do?durum=ac kapa&menuNo=191&altMenuGoster=1&secilenDegiskenListesi=#
TÜİK, 2017a. Bitkisel ve Hayvansal Üretim Değerleri. Bitkisel Üretim Değeri.
https://www.gidahatti.com/turkiyenin-bitkisel-uretim-degeri-1352-milyar-tl-98674/
TÜİK, 2017b. Bitkisel ve Hayvansal Üretim Değerleri. Hayvansal Üretim Değeri.
https://www.gidahatti.com/hayvansal-uretim-70-milyara-dayandi-100360/
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Yazarlar, makale Journal of Awareness’de yayınlanmak üzere kabul edildiğinde.makalenin içeriğindeki tüm telif haklarını, Rating Academy Ar-Ge Yazılım Yayıncılık Eğitim Danışmanlık ve Organizasyon Ticaret Ltd. Şti’ne devrederler. Yazarlar, patent hakları gibi telif hakkı dışındaki tüm mülkiyet haklarını saklı tutar.
Bu makalede yazar olarak listelenen herkes çalışmaya önemli, doğrudan, entelektüel katkılar yapmış olmalı ve bunun için kamu sorumluluğu almalıdır.
Bu makale daha once yayınlanmamış ve başka dergilerde yayınlanmak üzere gönderilmemiştir.
