KÜRESEL ENERJİ TALEBİNDE KONVANSİYONEL OLMAYAN KAYNAKLARIN ROLÜ

Özet

Küresel enerji talebi gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde farklı düzeylerde olmasına rağmen sürekli bir artış içindedir. BP 2018 verilerine göre dünya birincil enerji tüketimi bir önceki yıla göre %2,2 artışla 13,5 milyar TEP olarak gerçekleşmiştir. Bu artışa karşın dünya enerji tüketiminde %87’lik bir paya sahip olan fosil yakıtların coğrafi dağılışı simetrik bir görünüme sahip değildir. Bu yüzden artan enerji talebi, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtların (kömür, petrol ve doğal gaza göre daha düzenli bir coğrafi dağılışa sahiptir) bulunduğu sahalarda uluslararası sorunları da beraberinde getirmektedir. Her ne kadar yenilenebilir enerjilerin yıldan yıla dünya enerji üretimindeki payları artsa da projeksiyonlara göre daha otuz, kırk yıl boyunca toplam enerji tüketiminde fosil yakıtların baskınlığı sürecektir. Bu bağlamda farklı enerji kaynakları, özellikle enerji tüketimi ve enerji bağımlılığı yüksek ülkeler açısından stratejik bir öneme sahiptir. Bu noktada da kaya gazı ve kaya petrolü gibi konvansiyonel olmayan (geleneksel yöntemler dışında yeni üretim teknikleri ile elde edilen) kaynaklar da enerji talebinin karşılanmasında etkin bir potansiyele sahiptir. Özellikle 2000’li yılların başından itibaren ABD kaya gazı ve kum petrolü ile ilgili önemli yatırımlar gerçekleştirmiş ve Orta Doğu’ya olan kaynak bağımlılığını azaltarak enerji politikalarını yönlendirebilecek seviyede olumlu sonuçlara ulaşmıştır. Bu yatırımlar sayesinde ABD doğal gaz fiyatlarını 10 yıl öncesine göre kayda değer miktarlarda düşürmüştür. Ayrıca BP projeksiyonuna göre ABD 2035’te toplam gaz üretiminin dörtte üçünü kaya gazından elde edecektir. Bunun yanında; ABD, Kanada, Çin ve Arjantin kaya gazı ve kum petrolünü ticari olarak değerlendiren ülkelerdir. EIA 2040 enerji projeksiyonlarına göre kum petrolü üretiminin günde 10 milyon varil düzeyine ulaşması beklenmektedir. Cezayir, Avustralya, Kolombiya, Meksika ve Rusya başta olmak üzere birçok ülkede şeyl kaynak araştırmaları devam etmektedir. Diğer yandan ABD Enerji Bakanlığına göre 42 ülkede toplam 345 milyar varil kaya petrolü bulunmaktadır. Çalışmada konvansiyonel olmayan enerji kaynaklarının küresel enerji sistemi içerisindeki mevcut ve olası rolü tartışılmıştır. Araştırmada nicel yöntem kullanılmıştır.