GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE TÜRKİYE’DEKİ ASKERİ MÜDAHALELERİN AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİNE ETKİSİ

Özet

1964 yılından itibaren Ankara Antlaşması ile ortaklık ilişkisi içinde bulunan ve 1987’den beri de tam
üye olmayı hedefleyen Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) üyelik sürecinin günümüzde de devam ettiği
düşünülürse, bu sürecin neden bu kadar uzun sürdüğü sorusu AB-Türkiye ilişkilerinin ele alındığı her
ortamda ilk akla gelen sorudur. Türkiye’nin kendinden çok sonra başvuran devletlerin de gerisinde
kaldığı bu gecikme durumunu salt ekonomik gerilik ve/veya dini farklılıkla açıklamak yeterli değildir.
Türkiye’nin zaman zaman siyasi çizgisinde görülen çalkantılar ve demokrasi yolunda meydana gelen
sapmalar AB-Türkiye ilişkilerini her zaman zora sokmuştur. Bu nedenle Türkiye’nin iç siyasetinde
yaşanan darbeler ve/veya darbe girişimleri, iki tarafın da siyasi kararlılığını sekteye uğratan önemli
sorunlar olmuştur. Türkiye’nin Birliğe üyeliği konusunda her zaman ihtiyatlı bir tutum sergileyen AB,
darbeler veya darbe girişimleri ile girdiği siyasi istikrarsızlık zamanlarında genelde Türkiye’ye karşı
soğuk ve mesafeli durmayı tercih etmiştir. Türkiye’nin siyasi istikrarsızlığına neden olan bu
gelişmelerin, AB-Türkiye ilişkilerinin ele alındığı literatürde yeterince işlenmediği dikkate
alındığında, Birlik üyeliğine etkisi incelenmesi gereken bir özellik taşımaktadır.
Bu çalışmada özellikle 15 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleşen darbe girişiminin ve öncesinde Türk
siyasi hayatında yaşanan askeri müdahalelerin AB-Türkiye ilişkilerine tesiri tartışılacak ve Türkiye’de
yaşanan son darbe girişiminin AB üyelik sürecinin geleceğine dair sonuçları görülmeye çalışılacaktır.