Türkiye’nin koronavirüs ile mücadele politikasında Sağlık Bakanlığı covid-19 bilim kurulu uygulaması
Özet Görüntüleme: 121
/ 
PDF İndirme: 103
DOI:
https://doi.org/10.26809/joa.2225Anahtar Kelimeler:
Koronavirüs- Kamu Politikası- Covid-19 Bilim KuruluÖzet
Çin’de Aralık 2019’da ölümlere neden olan ve Covid-19 olarak isimlendirilen yeni bir salgın ortaya çıkmış ve tüm dünyayı etkisi altına almıştır. 11 Mart 2020 tarihinde Covid 19 virüsünün neden olduğu hastalıklar, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından pandemi yani küresel salgın olarak ilan edilmiştir. Türkiye’de Covid-19 virüsü kaynaklı ilk vaka ise 10 Mart 2020 tarihi itibariyle tespit edilmiştir. Türkiye’de hükümetin kriz yönetimi ile mücadelede uyguladığı politikaların bir parçası olarak Sağlık Bakanlığı bünyesinde Bilim Kurulu kurulmuştur. Covid-19 sürecinde Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulunun tavsiyeleri referans alınarak yürürlüğe konulan kararlar ön plana çıkmıştır. Bu çalışmada, temelleri Covid-19 virüsünden önce Pandemik İnfluenza Ulusal Hazırlık Planında ortaya konulan Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulunun rolü, Krick’in geliştirdiği model kapsamında belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma nitel araştırma yöntemi kullanılmış, gazete haberleri, politika metinleri ve internet kaynaklarından derlenen veriler, doküman analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Bulgulardan elde edilen sonuçlar neticesinde Türkiye’de Covid-19 Bilim Kurulu tarafından oluşturulan tavsiyelerin somut politikalar üretmek amacıyla (araçsal) kullanımından daha çok meşrulaştırmak ve güven tesis etmek amacını taşıyan sembolik kullanım içerisinde yer aldıkları tespit edilmiştir.
İndirmeler
Referanslar
AĞGÖZ, Z. (2020). Prof. Dr. Ayşen Coşkun: Dayanışma Olmazsa Ruhsal Patlamalar Yaşanabilir. Evrensel, https://www.evrensel.net/haber/400916/prof-dr-aysen-coskun-dayanisma-olmazsa-ruhsal-patlamalar-yasanabilir [Erişim Tarihi: 20/05/2023].
AKTAN, İ. (2021). İktidar Yarın Faturayı Bilim Kurulu'na Kesebilir. Gazete Duvar, 24 Nisan, https://www.gazeteduvar.com.tr/osman-elbek-iktidar-yarin-faturayi-bilim-kuruluna-kesebilir-makale-1520255 [Erişim Tarihi: 20 Mayıs 2023].
ALBAYRAK, H. (2020). Kanıta-Dayalı Kamu Politikası: Hayvancılık Politikalarına Uygulanabilirliği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 36, 232-275.
ALPKUTLU, M. (2019). Geleneğin Merceğinden 21’inci Yüzyıl Gerçeğine Siyasi Lider Danışmanlığı. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 2 (3) , 186-206
AMARA, N., OUİMET, M., & LANDRY, R. (2004). New Evidence on Instrumental, Conceptual, and Symbolic Utilization of University Research in Government Agencies. Science Communication, 26(4), 75-106.
ANDERSON, J. E. (2003). Public Policy Making, Houghton Mifflin Company, 4rd edition.
BAKIR, C. (2020). The Turkish State’s Responses to Existential COVID-19 Crisis. Policy and Society, 39(3), 424-441.
BALI, A. Z., HE, A. J., & RAMESH, M. (2022). Health Policy and COVID-19: Path Dependency and Trajectory. Policy and Society, 41(1), 83-95.
BALTA, E. (2020). Pandeminin Aynasında Devlet ve Yurttaşlık. Saha Yurttaşlık Derneği, 7, 3-10.
BERGER, L., BERGER, N., BOSETTI, V., GILBOA, I., HANSEN, L. P., JARVIS, C., MARINACCI, M., & SMITH, R. D. (2021). Rational Policymaking During a Pandemic. Proceedings of the National Academy of Sciences, 118(4), 1-7.
BOSWELL, C. (2008). The Political Functions of Expert Knowledge: Knowledge and Legitimation in European Union Immigration Policy. Journal of European Public Policy, 15(4), 471-488.
BULUT, B. (2020). Kararları uygulanmıyorsa Bilim Kurulu istifa etmeli. Gazete Duvar, 7 Nisan, https://www.gazeteduvar.com.tr/saglik/2020/04/07/prof-saltik-tavsiyeleri-dinlenmiyorsa-bilim-kurulu-istifa-etmeli [Erişim Tarihi: 15 Nisan 2023].
CANSEVER, İ. H. (2021). Covid-19 Sürecinde Türkiye’de Sağlık Politikaları. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilim Fakültesi Dergisi, 6, 86-104.
CHRISTENSEN, T. & LÆGREID, P. (2022). Special Issue on the Scientization of Public Decision-Making Processes-The Relevance for the Handling of the Covid-19 Pandemic. Public Organization Review, 22(2), 215-221.
ÇAPAR, S. (2021). The Fight Against the Covid-19 Pandemic in Turkey. Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 4(3), 153-163.
DARICI, M. (2020). Politika Yapım Süreçlerinde Bilim İnsanlarının Rolleri: Covid-19 ile Mücadele Kapsamında Oluşturulan Bilim Kurulu Örneği. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 15(2), 464-472.
DUNLOP, C. A., ONGARO, E., & BAKER, K. (2020). Researching COVID-19: A Research Agenda for Public Policy and Administration Scholars. Public Policy and Administration, 35(4), 365-383.
DYE, T. R. (2008). Understanding Public Policy. Pearson Education, 12th edition.
ERKEK, S. (2019). Bir Kamu Politikası Analizi: Türkiye’de Çocuklara Yönelik Koruyucu ve Önleyici Politikalar. Turkish Studies, 14(3), 1441-1458.
GEDİKKAYA, F. G. (2022). Yönetişim İçin Bir Fırsat Penceresi: Covid 19 Salgını ile Mücadele Süreci. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24(43), 745-761.
GILL, M. & DALTON, G. (2022). Licence to Lead: Lessons for Public Bodies from the Pandemic Response in Health, Institute for Government. https://www.instituteforgovernment.org.uk/sites/default/files/publications/licence-to-lead-public-bodies.pdf, [Erişim Tarihi: 10 Mart 2023].
GLYNN, S. M., CUNNINGHAM, P. N. & FLANAGAN, K. (2003). Typifying Scientific Advisory Structures and Scientific Advice Production Methodologies, (European Commission). http://ec.europa.eu/research/science-society/pdf/advice_final_report_en.pdf, [Erişim Tarihi: 22 Nisan 2023].
GOPINATHAN, U., HOFFMAN S. J. & OTTERSEN, T. (2018). Scientific Advisory Committees at the World Health Organization: A Qualitative Study of How Their Design Affects Quality. Relevance and Legitimacy, Global Challenges, 2(9), 1-18.
GÜNDOĞDU, O. (2020). Korkunç İddia: İktidar Salgını Bir Yıl Önceden Biliyordu. Yeniçağ Gazetesi, 28 Mart. https://www.yenicaggazetesi.com.tr/korkunc-iddia-iktidar-salgini-bir-yil-onceden-biliyordu-273167, (Erişim Tarihi: 22 Nisan 2023).
HAAS, P. M. (1992). Introduction: Epistemic Communities and International Policy Coordination. International Organization, 4(1), 1-35.
KIRILMAZ, H. (2019). Sağlık Politikalarında Temel Aktör Kim (Olmalı)?. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 49, 78-81.
HODGES, R., CAPERCHIONE, E., HELDEN J. V., REICHARD, C., & SORRENTINO, D. (2022). The Role of Scientific Expertise in COVID-19 Policy-making: Evidence from Four European Countries. Public Organiz Rev., 22(2), 249–267.
HOLST, C. & MOLANDER, A. (2021). Responding to Crises-Worries About Expertization. The Palgrave Handbook of EU Crises, Editörler: M. Riddervold, J. Trondal & A. Newsome, Palgrave Studies in European Union Politics, Norway
JARMAN, H., ROZENBLUM, S., FALKENBACH, M., ROCKWELL, O. & GREER, S. L. (2022). Role of Scientific Advice in Covid-19 Policy. BMJ, 378, https://www.bmj.com/content/bmj/378/bmj-2022-070572.full.pdf, [Erişim Tarihi: 20 Nisan 2023].
İŞLEK, E., ÖZATKAN, Y., USLU, M.K. B., ARI, H. O., ÇELİK, H. VE YILDIRIM, H. H. (2021), COVID-19 Pandemi Yönetiminde Türkiye Örneği: Sağlık Politikası Uygulamaları ve Stratejileri. Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı Dergisi, 4(2), 54-65.
T.C. Resmi Gazete (2010). Kanatlı Hayvanlarda Görülen Kuş Gribi Salgın Konusunda Yapılması Gereken Hazırlıklar Başbakanlık Genelgesi, (Sayı: 27692, 4 Eylül 2010).
KAYIKCI, S. (2021). Türkiye’de İnfluenza Pandemisi Politikası Analizi: Covid-19 Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 43, 333-345.
KRICK, E. (2015). Negotiated Expertise in Policy-Making: How Governments Use Hybrid Advisory Committees. Science and Public Policy, 42,(4), 487-500.
Küresel Grip Salgını (Pandemi) Cumhurbaşkanlığı Genelgesi (2019). T.C. Resmi Gazete (30744, 13 Nisan 2019).
METİN, B. (2020). Koronavirüs Bilim Kurulu Üyeleri Nasıl ve Kimlerden Oluşturuldu. İşte Onlar. Health World News, 4 Mayıs. https://www.healthworldnews.net/koronavirus-bilim-kurulu-uyeleri-nasil-ve-kimlerden-olusturuldu-iste-onlar/ (Erişim Tarihi: 22 Nisan 2023).
MORMINA M. (2022). Knowledge, Expertise and Science Advice During Covid-19: In Search of Epistemic Justice for the 'Wicked' Problems of Post-Normal Times. Soc Epistemol, 6(6), 671-685.
OECD, (Organisation for Economic Co-operation and Development), (2015), Scientific Advice for Policy Making: The Role and Responsibility of Expert Bodies and Individual Scientists, https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/5js33l1jcpwb-en.pdf?expires=1690373461&id=id&accname=guest&checksum=9F34B80897955825F86AC8B470727F2E, (Erişim Tarihi: 12 Mayıs 2023).
ÖZER, T. (2021). Tekelciler Alkol Yasağına Tepkili: Dertleri Bizi Kapatmak, Yıldırmak. Cumhuriyet Gazetesi, 29 Nisan. https://www.cumhuriyet.com..tr/haber/tekelciler-alkol-yasagina-tepkili-dertleri-bizi-kapatmak-yildirmak-1831882 (Erişim Tarihi 25 Haziran 2023).
ÖZGENÇ, M. (2020). Koronaya Karşı 26 Dev Savaşçı. Hürriyet Gazetesi, 27 Mart. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/koronaya-karsi-26-dev-savasci-41478997 (Erişim Tarihi 23 Haziran 2023).
ÖZTÜRK, S. (2021). Hükümet, Görüşlerimizi Alıp Kendi Doğru Bildiğini Yaptı. Prof.Dr.Alpay Azap ile Söyleşi. Sözcü Gazetesi, 23 Ağustos., https://www.sozcu.com.tr/2021/gundem/bilim-kurulunun-eski-uyesi-alpay-azap-sozcuye-konustu-hukumet-goruslerimizi-alip-kendi-dogru-bildigini-yapti-6608274/ (Erişim Tarihi 20 Haziran 2023).
PETERSEN, E. & GÖKENGİN, A. D. (2020). SARS-Cov-2 Epidemiology and Control, Different Scenarios for Turkey. Turkish Journal of Medical Sciences, 50(3), 509-514.
SAĞKAL, S. (2022). Fahrettin Koca’nın Duyurduğu Pandemi Toplantısı Bir Hafta Ertelendi. Cumhuriyet Gazetesi, 21 Nisan. https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/fahrettin-kocanin-duyurdugu-pandemi-toplantisi-bir-hafta-ertelendi-1928051, (Erişim Tarihi: 22 Nisan 2023).
Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (2011). T.C. Resmi Gazete (28103, 2 Kasım 2011).
SCHREFLER, L. (2010). The Usage of Scientific Knowledge By Independent Regulatory Agencies. Governance, 23(2), 309-330.
T.C. KALKINMA BAKANLIĞI, (Mülga). (2018). Yönetim Danışmanlığı Hizmetleri Çalışma Grubu Raporu, KB:3002-ÖİK:783, Ankara
T. C. SAĞLIK BAKANLIĞI, (2019). Pandemik influenza ulusal hazırlık planı. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/Yayinlarimiz/Eylem_Planlari/Ulusal_Pandemi_Hazirlik_Plani.pdf, Erişim Tarihi: 20 Mayıs 2023).
T. C. SAĞLIK BAKANLIĞI, (2020). Koronavirüs Bilim Kurulu, Bakan Koca Başkanlığında Toplandı. https://www.saglik.gov.tr/TR,63605/koronavirus-bilim-kurulu-bakan-koca-baskanliginda-toplandi.html, (Erişim Tarihi: 21 Nisan 2023).
TOYGAR, Ş. A. (2022). Sağlık Politikası: Kavramsal Çerçeve. Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi, 3(3), 11-40.
TURAN, A. & ÇELİKYAY, H. H. (2020). Türkiye’de Kovid-19 ile Mücadele: Politikalar ve Aktörler. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3(1), 1-25.
TÜRK DİYANET VAKIF-SEN (2020). Bilim Kurulunda Diyanet’de Bir Üyeyle Temsil Edilsin. 04 Nisan. https://www.turkdiyanetvakifsen.org.tr/22309-MansetHaberler-BILIM-KURULUNDA-DIYANETTE-BIR-UYEYLE-TEMSIL-EDILSIN (Erişim Tarihi: 20 Mayıs 2023).
TÜRKOĞLU, M. C. VE YILMAZ, F. K. (2021). Sağlık Politikası Analizi: Türkiye'de Covid-19 Pandemi Döneminde Uygulanan Sağlık Politikaları. Toplumsal Politika Dergisi, 2(1), 11-29.
ÖZER, T. (2021). Tekelciler Alkol Yasağına Tepkili: Dertleri Bizi Kapatmak, Yıldırmak. Cumhuriyet Gazetesi, 29 Nisan. https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/tekelciler-alkol-yasagina-tepkili-dertleri-bizi-kapatmak-yildirmak-1831882 (Erişim Tarihi 25 Haziran 2023).
ULU, K. (2022). Bakan Koca: Artık Açık Havada Maske Kullanmak Zorunda Değiliz, Demirören Haber Ajansı, 2 Mart. https://www.dha.com.tr/yerel-haberler/ankara/bakan-koca-artik-acik-havada-maske-kullanmak-z-2032530 (Erişim Tarihi 20 Haziran 2023).
UNEP, (United Nations Environment Programme), (2021). Assessment of options for strengthening the science-policy interface at the international level for the sound management of chemicals and waste, https://wedocs.unep.org/bitstream/handle/20.500.11822/33808/OSSP.pdf?sequence=1&isAllowed=y, 25.05.2023
USUL, A.S., KARAASLAN Y.Ş., & ŞAHİN, S. (2022). Sağlık Bakanı Koca: Artık Açık Havada Maske Kullanmak Zorunda Değiliz. Anadolu Ajansı, 02 Mart. https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/saglik-bakani-koca-artik-acik-havada-maske-kullanmak-zorunda-degiliz/2521327 (Erişim Tarihi: 22 Nisan 2023).
T.C. İÇ İŞLERİ BAKANLIĞI (2020), 03.04.2020 tarihli Şehir Giriş/Çıkış Tedbirleri ve Yaş Sınırlaması Genelgesi, https://www.icisleri.gov.tr/sehir-giriscikis-tebirleri-ve-yas-sinirlamasi, (Erişim Tarihi:21 Nisan 2023).
T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI (2022), Güncel Dönemde Covid-19 Pandemisinde Okullarda Alınması Gereken Önlemler ve Uygulamalar, https://dhgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_03/07105418_resmi_yazi.pdf, (Erişim Tarihi: 25 Mayıs 2023).
WHO (World Health Organization), https://covid19.who.int/, (Erişim Tarihi: 26 Temmuz 2023).
YALÇINKAYA, H. (2020). Uzmanları Bir Araya Getiren 'Bilim Kurulu' Nasıl Kuruldu?, GZT, 25 Mart. https://www.gzt.com/jurnalist/uzmanlari-bir-araya-getiren-bilim-kurulu-nasil-kuruldu3531656 (Erişim Tarihi: 22 Nisan 2023).
YENER, D. (2020). Türkiye'nin Koronavirüsle Mücadele Politikasına 'Bilim Kurulu' Yön Veriyor. Anadolu Ajansı, 24 Mart. https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/turkiyenin-koronavirusle-mucadele-politikasina-bilim-kurulu-yonveriyor/1777215 (Erişim Tarihi: 22 Nisan 2023).
YILDIZ, M. VE SOBACI, M. Z. (2013). Kamu Politikası ve Kamu Politikası Analizi: Genel Bir Çerçeve. Kamu Politikası: Kuram ve Uygulama, Editörler: M. Yıldız ve M. Z. Sobacı, Ankara: Adres Yayınları.
YILMAZ, A. (2020). İşte Kovid-19 Savaşçısı Bilim İnsanları. Milliyet, 28 Şubat. https://www.milliyet.com.tr/gundem/iste-kovid-19-savascisi-bilim-insanlari-6154577 (Erişim Tarihi: 25 Nisan 2023).
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Holistence Publications
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Yazarlar, makale Journal of Awareness’de yayınlanmak üzere kabul edildiğinde.makalenin içeriğindeki tüm telif haklarını, Rating Academy Ar-Ge Yazılım Yayıncılık Eğitim Danışmanlık ve Organizasyon Ticaret Ltd. Şti’ne devrederler. Yazarlar, patent hakları gibi telif hakkı dışındaki tüm mülkiyet haklarını saklı tutar.
Bu makalede yazar olarak listelenen herkes çalışmaya önemli, doğrudan, entelektüel katkılar yapmış olmalı ve bunun için kamu sorumluluğu almalıdır.
Bu makale daha once yayınlanmamış ve başka dergilerde yayınlanmak üzere gönderilmemiştir.
