Sağlık örgütlerinde bilinçli farkındalık ve ego sağlamlığının iş tatminine etkisi

Haydar Baki Doğan

doi:10.26809/joa.2191

Yazarlar

Haydar Baki Doğan İstanbul Arel Üniversitesi / Türkiye https://orcid.org/0000-0002-6231-1299

DOI:

https://doi.org/10.26809/joa.2191

Anahtar Kelimeler:

Bilinçli Farkındalık- Ego Sağlamlığı- İş Tatmini- Sağlık Örgütleri

Özet

İnsan sağlığına doğrudan etki eden hizmet sunumlarına bağlı olarak acımasız karmaşıklıkların, affetmeyen baskıların ve sürekli dönüşümün potasında yer alan sağlık örgütleri, çalışanlarının iş tatminini sürekli sağlama ve buna bağlı olarak da çalışanlarını elde tutma zorunluluğundadır. Sağlık örgütlerindeki çalışanların potansiyel problemlerinin, verilen hizmeti ve dolayısıyla insan sağlığını doğrudan etkileyeceği göz önünde bulundurulduğunda, insan kaynağının işleri ile ilgili tatminsizlik sorunlarının engellenmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu noktadan hareketle hazırlanan araştırmada bilinçli farkındalık ve ego sağlamlığının sağlık çalışanlarının iş tatminine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında, İstanbul’daki kamu ve özel hastanelerde çalışan 456 sağlık çalışanı örneklem olarak seçilmiştir. Veriler SPSS 22.00 aracılığı ile regresyon analizleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre bilinçli farkındalık ve ego sağlamlığı iş tatminini artırmaktadır. Bu bulgu, sağlık örgütlerinde bilinçli farkındalık müdahalelerinin etkin bir şekilde yönetilmesi ve ego sağlamlığını artırıcı stratejiler belirlenmesi ile yüksek tatmine sahip çalışanların örgütte konumlanacağını ve buna bağlı olarak da insan sağlığına doğrudan etki edecek sağlık hizmet kalitesinin artacağını ortaya koymaktadır

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

AKTEPE, İ., & TOLAN, Ö. (2020). Bilinçli farkındalık: güncel bir gözden geçirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12(4), 534-561.

ALİ, A., & ZİLLİ, A. S. (2015). Quality of work life and ego-strength as a predictor of organizational commitment: A study of managerial personnel. Management Studies and Economic Systems, 1(3), 161-169.

ATALAY, M., & ÇAKIREL, Y. (2022). Sağlık sektörü çalışanlarında iş yükü, iş tatmini ve tükenmişlik durumunun incelenmesi. Journal of Management and Economics Research, 20(1), 431-463.

ATASOY, A., & YORGUN, S. (2013). Sağlık çalışanlarında iş gerilimi ve iş stres düzeyinin değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 6(2), 71-88.

AYDOĞMUŞ, C. (2023). Bilinçli farkındalık ile örgütsel çıktılar (iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti) ilişkisi: Duygusal zekânın aracı rolü. Business & Management Studies: An International Journal, 11(1), 31-47.

BEACH, M. C., ROTER, D., KORTHUİS, P. T., EPSTEİN, R. M., SHARP, V., RATANAWONGSA, N., ... & SAHA, S. (2013). A multicenter study of physician mindfulness and health care quality. The Annals of Family Medicine, 11(5), 421-428.

BENZO, R. P., KİRSCH, J. L., & NELSON, C. (2017). Compassion, mindfulness, and the happiness of healthcare workers. Explore, 13(3), 201-206.

BIERNACKİ, P., & WALDORF, D. (1981). Snowball sampling: Problems and techniques of chain referral sampling. Sociological Methods & Research, 10(2), 141-163.

BLOCK, J., & KREMEN, A. M. (1996). IQ and ego-resiliency: conceptual and empirical connections and separateness. Journal of Personality and Social Psychology, 70(2), 349-361.

BÖLÜKBAŞI, A., & YILDIRTAN, D. (2015). Yerel yönetimlerde iş tatminini etkileyen faktörlerin belirlenmesine yönelik alan araştırması. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(2), 345-366.

BRAYFİELD, A. H., & ROTHE, H. F. (1951). An index of job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 35(5), 307-311.

BROWN, K. W., & RYAN, R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822-848.

BROWN, M. E., & TREVIÑO, L. K. (2006). Ethical leadership: A review and future directions. The leadership quarterly, 17(6), 595-616.

BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., ÇAKMAK, E., AKGÜN, Ö., KARADENİZ, Ş., DEMİREL, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi, Ankara

CHAPMAN-CLARKE, M. (2017). Why mindfulness at work matters–the ‘reboot’for emotional intelligence development. Development and Learning in Organizations: An International Journal, 31(2), 1-4.

CONGER, J. A., & KANUNGO, R. N. (1998). Charismatic leadership in organizations. Sage Publications.

ÇAMKERTEN, S., TATAR, A., & SALTUKOĞLU, G. (2020). Sağlık çalışanlarının stres düzeylerinin incelenmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 7(4), 257-265.

ÇEKMECELİOĞLU, H. (2006). İş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarının işten ayrılma niyeti ve verimlilik üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi: Bir araştırma. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 8(2), 153-168.

ÇETİNKAYA, A., & ÖZYÜREK, A. (2021). Okul öncesi dönem çocuklarda ego sağlamlığı ve ruhsal uyum arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(3), 147-163.

DILLMAN, D.A. SMYTH, J.D. & CHRISTIAN, L.M. (2014). Internet, Phone, Mail, And Mixed-Mode Surveys: The Tailored Design Method. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.

DONALD, J. N., BRADSHAW, E. L., RYAN, R. M., BASARKOD, G., CIARROCHI, J., DUINEVELD, J. J., ... & SAHDRA, B. K. (2020). Mindfulness and its association with varied types of motivation: A systematic review and meta-analysis using self-determination theory. Personality and Social Psychology Bulletin, 46(7), 1121-1138.

DÜŞÜNCELİ, B., & DEMİREL, G. (2023). Ergenlerin sosyal medyaya yönelik tutumları ile bilinçli farkındalık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 13(1), 347-364.

ERİKSON, E. H. (1959). Identity and the life cycle: Selected papers. Psychological Issues, 1(1), 1-171.

EROL, A., AKARCA, F., DEĞERLİ, V., SERT, E., DELİBAŞ, H., GÜLPEK, D., & METE, L. (2012). Acil servis çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu. Klinik Psikiyatri, 15(2), 103-110.

FARHAN, S., & ATİF, T. (2022). Relationship of Ego Resilience, Perceived Social Support and Depression with Job Satisfaction of Working Women. Pakistan Journal of Applied Psychology (PJAP), 2(1), 58-67.

GOOD, D. J., LYDDY, C. J., GLOMB, T. M., BONO, J. E., BROWN, K. W., DUFFY, M. K., ... & LAZAR, S. W. (2016). Contemplating mindfulness at work: An integrative review. Journal of management, 42(1), 114-142.

GÖKKAYA, S., & TÜRKER, N. (2018). İş motivasyonu ile iş tatmini üzerine otel işletmelerinde karşılaştırmalı bir araştırma. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 3(5), 12-28.

GÖZEN, E. (2020). İşkoliklik ile iş tatmini arasındaki ilişkinin kanonik korelasyon analizi ile incelenmesi. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 13-32.

GÜDÜK, Ö., VURAL, A., & GÜDÜK, Ö. (2022). COVID-19 salgını döneminde sağlık çalışanlarının iş doyumu. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(1), 54-62.

GÜL, N. (2022). Teknostresin tükenmişlik üzerindeki etkisinde bilinçli farkındalığın aracılık rolü: Banka çalışanları üzerine bir araştırma. Alanya Akademik Bakış, 6(3), 2747-2762.

HAFENBRACK, A. C., KİNİAS, Z., & BARSADE, S. G. (2014). Debiasing the mind through meditation: Mindfulness and the sunk-cost bias. Psychological Science, 25(2), 369-376.

HAIR, J. F., BLACK, W.C., BABIN, B.J., ANDERSON, R.E. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective. New Jersey, USA: Pearson Prentice Hall.

HÜLSHEGER, U. R., ALBERTS, H. J., FEİNHOLDT, A., & LANG, J. W. (2013). Benefits of mindfulness at work: the role of mindfulness in emotion regulation, emotional exhaustion, and job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 98(2), 310-325.

JUDGE, T. A., LOCKE, E. A., DURHAM, C. C., & KLUGER, A. N. (1998). Dispositional effects on job and life satisfaction: the role of core evaluations. Journal of Applied Psychology, 83(1), 17.

JUDGE, T. A., THORESEN, C. J., BONO, J. E., & PATTON, G. K. (2001). The job satisfaction–job performance relationship: A qualitative and quantitative review. Psychological bulletin, 127(3), 376.

JUN, J., OJEMENI, M. M., KALAMANI, R., TONG, J., & CRECELIUS, M. L. (2021). Relationship between nurse burnout, patient and organizational outcomes: Systematic review. International journal of nursing studies, 119, 103933.

KABAT-ZINN, J. (1982). An outpatient program in behavioral medicine for chronic pain patients based on the practice of mindfulness meditation: Theoretical considerations and preliminary results. General hospital psychiatry, 4(1), 33-47.

KABAT-ZINN, J. (2003). Mindfulness-based interventions in context: Past, present, and future. Clinical Psychology: Science and Practice, 10(2), 144–156.

KARACAOĞLAN, B., & ŞAHİN, N. H. (2016). Bilgece farkındalık ve duygu düzenleme becerisinin iş tatminine etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(4), 421-444.

KARAIRMAK, Ö. (2007). Investigation of personal qualities contributing to psychological resilience among earthquake survivors: A model testing study. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

KARASAR, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar ilkeler teknikler. Nobel Yayınları, Ankara

KESER, A., & ÖNGEN BİLİR, B. (2019). İş tatmini ölçeğinin Türkçe güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3), 229-239.

KÖRÜKCÜ, Ö., & KUKULU, K. (2015). Beden-zihin-ruh bütünlüğünü korumaya yönelik bir program: farkındalık temelli stres azaltma programı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 7(1), 68-80.

LADİKLİ, M. F., & ARSLAN, H. (2023). Kavramsal ve Kuramsal Olarak İş Doyumu. İbn Haldun Çalışmaları Dergisi, 8(2), 139-173.

LAKE, B. (1985). Concept of ego strength in psychotherapy. The British Journal of Psychiatry, 147(5), 471-478.

LİN, C. P., Tang, L. L., Chiu, Y. B., & Hsiao, C. Y. (2005). Testing a joint moderator of ego strength and ethical climate: A study of the process of peer reporting intentions in IT ethics. Asia Pacific Management Review, 10(2), 145-153.

LUDWIG, D. S., & KABAT-ZINN, J. (2008). Mindfulness in medicine. Jama, 300(11), 1350-1352.

MARKSTROM, C. A., SABINO, V. M., TURNER, B. J., & BERMAN, R. C. (1997). The psychosocial inventory of ego strengths: Development and validation of a new Eriksonian measure. Journal of Youth and Adolescence, 26, 705-732.

MİAO, C., HUMPHREY, R. H., & QİAN, S. (2018). The relationship between emotional intelligence and trait mindfulness: A meta-analytic review. Personality and Individual Differences, 135, 101-107.

MOSADEGHRAD, A. M. (2014). Factors influencing healthcare service quality. International journal of health policy and management, 3(2), 77.

ORHANER, E., & MUTLU, S. (2018). Sağlik personelinin iş tatmininin motivasyon üzerine etkisi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 4(1), 74-93.

ÖKSÜZ, Y., & YİĞİT, Ş. (2020). Öğretmenlerin öğretimde bilinçli farkındalık ile mesleki doyum düzeyleri ilişkisi. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 5(1), 38-49.

ÖZPEHLİVAN, M. (2019). İş tatmini: Kavramsal gelişimi, bireysel ve örgütsel etkileri, yararları ve sonuçları. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 43-70.

ÖZTÜRK, A. T., & OKÇU, İ. (2020). İş tatmini ve işgören performansı arasındaki ilişki üzerinde iş stresinin aracılık rolünün belirlenmesi. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 6(3), 210-234.

ÖZYEŞİL, Z., ARSLAN, C., KESİCİ, Ş., & DENİZ, M. E. (2011). Bilinçli farkındalık ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(160).

POYRAZ, E., & CİLVEOĞLU, A. A. (2020). Tevazu bağlamında liderlik: Algılanan ego durumu ve etkin liderlik üzerine bir araştırma. International Journal of Social and Economic Sciences, 10(2), 128-141.

SADRİ DAMİRCHİ, E., ZAKİBAKHSH MOHAMMADİ, N., & BASİR AMİR, S. M. (2019). The role of thwarted belongingness, perceived burdensomeness, self-efficacy and ego strength in predicting suicidal ideation of nurses. Health in emergencies and disasters quarterly, 4(2), 85-92.

SANDAY, L. A., & VENTER, M. A. (2012). How gaining knowledge and awareness of ego strength will assist teachers in understanding learners better. Africa Education Review, 9(1), 159-173.

SARACEL, N., TAŞSEVEN, Ö., & KAYNAK, E. (2016). Türkiye’de çalışan Y kuşağında iş tatmini-motivasyon ilişkisi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 5(1), 50-79.

SCHLESİNGER, L. A., & ZORNİTSKY, J. (1991). Job satisfaction, service capability, and customer satisfaction: An examination of linkages and management implications. People and Strategy, 14(2), 141.

SCHUTTE, N. S., & MALOUFF, J. M. (2011). Emotional intelligence mediates the relationship between mindfulness and subjective well-being. Personality and individual differences, 50(7), 1116-1119.

SİNHA, V., & PRABHAT, R. K. (1993). Relationship between ego-strength and job-satisfaction. Indian Journal of Psychometry & Education. 24(2), 99–102.

SNIPES, R. L., OSWALD, S. L., LATOUR, M., & ARMENAKIS, A. A. (2005). The effects of specific job satisfaction facets on customer perceptions of service quality: an employee-level analysis. Journal of business research, 58(10), 1330-1339.

STRAUSS, C., GU, J., MONTERO-MARİN, J., WHİTTİNGTON, A., CHAPMAN, C., & KUYKEN, W. (2021). Reducing stress and promoting well-being in healthcare workers using mindfulness-based cognitive therapy for life. International Journal of Clinical and Health Psychology, 21(2), 100227.

TABACHNİCK, B. G., FİDELL, L. S., VE ULLMAN, J. B. (2013). Using multivariate statistics. Boston, MA: Pearson.

TEKELİ, M. (2022). İş tatmininin üretkenlik karşıtı iş davranışına etkisi: Otel işletmelerine yönelik bir uygulama. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel (Online), 5(3), 1216 - 1228.

TEKİNGÜNDÜZ, S., TOP, M., & SEÇKİN, M. (2015). İş tatmini, performans, iş stresi ve işten ayrilma niyeti arasindaki ilişkilerin incelenmesi: hastane örneği. Verimlilik Dergisi, (4), 39-64.

TETT, R. P., & MEYER, J. P. (1993). Job satisfaction, organizational commitment, turnover intention, and turnover: path analyses based on meta‐analytic findings. Personnel psychology, 46(2), 259-293.

TURGU, S., ÖZTORA, S., ÇAYLAN, A., & DAĞDEVİREN, H. N. (2018). Birinci basamakta hasta memnuniyeti ve hekim iş doyumu ile ilişkisi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 22(2), 78-91.

YAKUT, H. İ., KAPISIZ, S. G., DURUTUNA, S., & EVRAN, A. (2013). Sağlık alanında çalışma yaşamında tükenmişlik. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 10(38), 1564-1571.

YENİHAN, B. (2014). Örgütsel bağlılık ve iş tatmini arasındaki ilişki. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 170-178.

ZHANG, D., LEE, E. K., MAK, E. C., HO, C. Y., & WONG, S. Y. (2021). Mindfulness-based interventions: an overall review. British Medical Bulletin, 138(1), 41-57.

ZÜMBÜL, S. (2021). Bilinçli farkındalık temelli bilişsel terapi: Bir inceleme çalışması. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 155-194.

Sağlık örgütlerinde bilinçli farkındalık ve ego sağlamlığının iş tatminine etkisi

Yazarlar

DOI:

Anahtar Kelimeler:

Özet

İndirmeler

Referanslar

İndir

Yayınlanmış

Nasıl Atıf Yapılır

Sayı

Bölüm

Lisans

Dil

Makale Gönder

TÜRKYAYBİR

proquest

jgate

erihplus

Index Copernicus

Yeni Sayı

Bilgi