Sürdürülebilir topluluklar için afet bilinci, farkındalığı ve kültürü: Çanakkale kenti incelemesi
Özet Görüntüleme: 155
/ 
PDF İndirme: 173
DOI:
https://doi.org/10.26809/joa.2137Anahtar Kelimeler:
Afetler- Toplumsal Bilinç- Dirençli Topluluklar- Yaşanabilir Kentler- ÇanakkaleÖzet
Günümüz kentsel dokuları sahip oldukları ve kontrolsüz büyüyen sistemlerin karmaşıklığı ile daha zor yönetilebilir durumdadır. Kentsel alanların içinde bulunduğu kriz ortamı afet tehlike ve riskleri açısından da bu alanları daha kırılgan hale getirmekte ve hem sıklığı hem de şiddeti artış eğiliminde olan afetler karşısında daha fazla çaresiz bırakmaktadır. Afetlerin kentsel alanlar üzerinde yol açtığı zararlar ve ortaya çıkan kayıplar, toplulukların geleceklerini her zamankinden daha fazla tehdit eder hale gelmiştir. Afetlerin yıkıcı etkileri ile baş edebilen sürdürülebilir topluluklar ve yaşanabilir kentsel alanlar oluşturmanın önündeki önemli bir engelin de afet farkındalığı oluşmamış yerel topluluklar olduğu iddia edilebilir. Bu çalışmada afet tehlike ve riskleri üzerinden, Çanakkale ilinin afetselliği kısaca tartışılmakta ve kentlilerin afetlerle baş edebilme kapasitesini oluşturacak farkındalık ve bilinç düzeyleri anlaşılmaya çalışılmaktadır. Çalışma, Çanakkale kentinde yaşayan insanların afetlerle baş edebilme mekanizması oluşturabilmesi için kolektif ve katılımcı bir afet yönetim modeli çerçevesinde afet risklerini azaltma ve hazırlık çalışmalarına katılamadığını iddia etmektedir. Bunun ortaya çıkmasına yardımcı olacak ve yerel toplulukların afet farkındalığı seviyesini değerlendirebilecek bir anket çalışması uygulanmıştır. Katılımcıların sorulara verdikleri cevaplar çalışmanın iddiasını doğrular yöndedir. Yerel topluluklarda afet bilincinin değerlendirilmesi ve Çanakkale özelinde bu konuda ortaya çıkan eksikliklerin daha iyi anlaşılabilmesi için daha farklı ve disiplinler arası başka çalışmalara da ihtiyaç duyulmaktadır.
İndirmeler
Referanslar
ACAR, E. (2022). 1964 Manyas Depreminin Yansımaları ve Etkileri. Social Sciences Studies Journal, 8(105), 4400-4405.
AFAD (2014). Açıklamalı Afet Terimleri Sözlüğü, T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. Ankara, ISBN: 978-975-19 -6271-3
AFAD (2021). IRAP/ İl Afet Riski Azaltma Planı, Çanakkale: TC. Çanakkale Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü.
AKAY, B. (2023). Çanakkale'deki orman yangınında 2 bin 500 hektar alanın zarar gördüğü belirlendi. https://www.aa.com.tr/tr/gundem/canakkaledeki-orman-yangininda-2-bin-500-hektar-alanin-zarar-gordugu-belirlendi/2958057[Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023].
ALTAN, G. &TÜRKEŞ, M. (2014). Çanakkale Yöresinde Oluşan Orman Yangınlarının Hidroklimatolojik Karakterleri ve İklim Değişimleriyle İlişkisi. Ege Coğrafya Dergisi.20(2), 1-24.
BEKLER, T., ÇİFÇİ, S., BEKLER, F. N. & DEMİRCİ, A. (2022). Çanakkale Şehir Merkezi Risk Azaltma Çalışmaları ve Afet Farkındalığın Değerlendirilmesi. Türk Deprem Araştırma Dergisi, 4(1), 73-97.
ERGİNAL, A.E. & ERGİNAL G. (2011). Çanakkale Şehrinde Yer Seçiminin Jeomorfolojik Açıdan Değerlendirilmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 8 (9).
GUZMAN, E. M. (2003). Towards Total Disaster Risk Management Approach. https://www.adrc.asia/publications/Asian_Conference_2003/E)TDRM%20February%202003.pdf [Erişim tarihi: 15 Nisan 2023].
İNAL, E., KOCAGÖZ, S. &TURAN, M. (2012). Afet Bilinci ve Hazırlık Düzeyinin Saptanmasına Yönelik Bir Araştırma. Türkiye Acil Tıp Dergisi, 12(1), 15-19.
KAHRAMAN, S., POLAT, E. & KORKMAZYÜREK, B. (2021). Afet Yönetim Döngüsündeki Ana Terimler. Avrasya Terim Dergisi, 9 (3), 7-14.
KAHRAMAN, Z. T., ÇAKIR, Ö. & BERGE, M. (2022). Şiddetli Rüzgarlar, Fırtınalar İklim Değişikliğinin neresinde?. Çevre, Şehir ve İklim Değişikliği Dergisi.1(2), 225-250.
KLEIN, N. (2021). Yanıyoruz: Yeşil Yeni Düzen Üzerine (Ateşli) Fikirler, Çeviren: Elif Sema Mutlu, İstanbul: Doğan Kitap, ISBN: 6050987072
MACİT, İ. (2019). Bütünleşik Afet Yönetiminde Sendai Çerçeve Eylem Planının Beklenen Etkisi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 5(1), 175-186.
MATSUDA, Y. & OKADA, N. (2006). Community Diagnosis for Sustainable Disaster Preparedness. Journal of Natural DisasterScience. 28(1), 25-33.
OLCAR, C. (2020). Küreselleşme Çağında Kentsel Afetler. Dirençlilik Dergisi. 4(2), 187-204.
ÖZLER, M. (2021). Kamu Yönetimi Bağlamında Afete Dirençli Toplum ve Bütünleşik Afet Risk Yönetimi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED). 7(3), 901-917.
ÖZŞAHİN, E. & KAYMAZ, Ç. (2013). Afet Kültürünün Değerlendirilmesine Bir Örnek: Antakya Şehri. Hatay, s.n.
ÖZYETGİN ALTUN, A. & ÖĞDÜL, H. G. (2021). Afet Riski Yönetimi Kapsamında Kent Planlama: İstanbul Planları ve Uygulamalar. METU JFA. 38(2), 145-172.
PANDEY, B. & OKAZAKI, K. (2005). Community Based Disaster Management: Empowering Communities to Cope with Disaster Risks. http://mail.avisha.net/PDF%20files/session%20files/Community%20Based%20Disaster%20Management.pdf [Erişim tarihi: 15 Nisan 2023].
PERİNÇEK, D. (2018). Çanakkale Yöresi (KB Türkiye) Erenköy ve Güzelyalı Fosil Heyelanlarının Jeolojik ve Jeomorfolojik Analizi. Türkiye Jeoloji Bülteni. 61, 241-268.
RAIKES, J., SIMITH, T. F., JACOBSON, C. & BALDWIN, C. (2019). Pre-disaster Planning and Preparedness for Floods and Droughts: A Systematic Review. International Journal of Disaster Risk Reduction. 38, 1-9.
RAJEEV, M. M. (2014). Sustainability and Community Empowerment in Disaster Management. International Journal of Social Workand Human Services Practice. 2(6), 207-212.
RASANEN, A., LEIN, H., BIRD, D. & SETTEN, G. (2020). Conceptualizing Community in Disaster Risk Management. International Journal of Disaster Risk Reduction. 45, 1-8.
SCHNEIDER, R. O. (2002). Hazard Mitigation and Sustainable Community Development. Disaster Prevention and Management. 11(2), 141-147.
SEZER, L.İ. (2004). İzmir Sismotektonik Yöresinin Depremselliği, Ege Coğrafya Dergisi, 13, 29-46.
SHMUELI, D. F., OZAWA, C. P. & KAUFMAN, S. (2021). Collaborative Planning Principles for Disaster Preparedness. International Journal of Disaster Risk Reduction, 52. 1-8.
SÖZBİLİR, H. vd. (2018). Çanakkale-Ayvacık Deprem Fırtınasının (14 Ocak-20 Mart 2017) Sismik Kaynakları, Eskişehir Technical University Journal of Science and Technology B- Theoritical Sciences. 6, 1-18.
ÜNAL, S., ADA, M., GÖNEN, T. & YILDIRIM, H. (2022). Uşak İlinin Afet Farkındalığı ve Afete Karşı Hazırlık Durum Araştırması. Uşak Üniversitesi Fen ve Doğa Bilimleri Dergisi. 2, 113-125.
VAROL, N. & BULUŞ KIRIKKAYA, E. (2017). Afetler Karşısında Toplum Dirençliliği. Dirençlilik Dergisi, 1(1), 1-9.
YOLCU, M. & BEKLER, T. (2020). Deprem Kültürü ve Farkındalık Çalışmaları: Şili ve Elazığ Depremlerinin Karşılaştırılması. ÇOMÜ LJAR. 1(2), 71-82.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Holistence Publications
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Yazarlar, makale Journal of Awareness’de yayınlanmak üzere kabul edildiğinde.makalenin içeriğindeki tüm telif haklarını, Rating Academy Ar-Ge Yazılım Yayıncılık Eğitim Danışmanlık ve Organizasyon Ticaret Ltd. Şti’ne devrederler. Yazarlar, patent hakları gibi telif hakkı dışındaki tüm mülkiyet haklarını saklı tutar.
Bu makalede yazar olarak listelenen herkes çalışmaya önemli, doğrudan, entelektüel katkılar yapmış olmalı ve bunun için kamu sorumluluğu almalıdır.
Bu makale daha once yayınlanmamış ve başka dergilerde yayınlanmak üzere gönderilmemiştir.
