SÜRÜCÜLERİN TRAFİKTE SALDIRGAN DAVRANIŞ SERGİLEMELERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER: ÇANAKKALE İL ÖRNEĞİ
Özet Görüntüleme: 137 / PDF İndirme: 437
DOI:
https://doi.org/10.26809/joa.5.035Anahtar Kelimeler:
Trafik- sürücü davranışı- heyecan arama- risk alma- saldırganlık- yapısal eşitlik modeliÖzet
Trafik kazaları genellikle sürücü ve araç, hava şartları, yol ve çevre özelliklerine bağlı nedenlerle meydana gelmektedir. Trafik kazaları üzerinden yapılan analizler kazaların büyük oranının sürücülerin davranışlarından kaynaklandığı belirtilmektedir. Araştırmada sürücülerin trafikteki davranışlarının, saldırgan davranış sergilemesinde önemli bir faktör olup olmadığı incelenmiştir. Araştırmada veriler anket tekniği ile elde edilmiştir. Bu kapsamda 214 sürücüye yönelik veri elde edilmiş ve analiz edilmiştir. Anket formunda heyecan arama, risk alma, bilgilenme, zorlama ve saldırganlık boyutlarına yönelik ölçekler yer almıştır. Gizil değişkenler arasındaki ilişkiler yapısal eşitlik modeli ile araştırılmıştır. Modelde sürücülerde trafiğe yönelik bilgilenme artarken trafikte heyecan arama ve riskli davranışlarda azalma belirlenmiştir. Sürücülerde heyecan arama ve risk alma davranışları artarken diğer sürücülere ve paydaşlara saldırgan davranışların arttığı belirlenmiştir. Bir diğer bulgu ise sürücülerde trafikte heyecan arama artarken zorunlu hallerde trafik kurallarına uyum azalırken riskli davranışlarda artış olduğu belirlenmiştir. Trafikte, sürücülerin trafik noktalarına yönelik davranışlarının, saldırgan davranışa olan etkisine yönelik önemli bir kanıt elde edilememiştir.
İndirmeler
Referanslar
BEKTAŞ, S., HINIS, M. A. (2008). Şehir İçi Trafik Kazalarına Etki Eden Faktörlerin Lojistik Regresyon Modeli İle İncelenmesi: Aksaray Örneği. Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, c.23, s.3.
CEYLAN, Y. (2015). Trafik Suçlarının Sosyolojik Nedenleri, 6. Karayolu Trafik Güvenliği Sempozyumu Seçilmiş Bildiriler – 2, Acar Matbaacılık. Ss:118-126
DELİCE, M. (2013). Sürücüyü Öfkelendiren Davranışların ve Sürücülerin Bu Davranışlara Verdiği Tepkilerin İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2013 17 (2): 251-273
DEMİRKOL, İ. C., TOSUN, H., YÜKSEL, Y. (2016). Tehlikeli Araç Kullanma: Kamuda Çalışan Şoförlerin Emniyet Kemeri Kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Vol. 15, No. 2, ss. 139-152.
EYGÜ, H. (2018). Trafik Kazalarını Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli İle İncelenmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar-2018, Cilt:17 Sayı: 66, Ss:837-850
HAMARAT, B., GÜLER, O., DURAN, E., GÜMÜŞ, M. ve TUFAN, E. (2014). Çevresel tehdit, çevresel bilinç ve çevresel tutum, çevre odaklı davranışı etkiler mi? Çanakkale sivil toplum kuruluşları örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (2), 26-56.
JONAH, B. A. (1986). Accident Risk and risk-taking behavior among young drivers. Accident Analysis & Prevention, 18(4),255-271.
MOHAMED, M., BROMFIELD, N. F. (2017). Attitudes, driving behavior, and accident involvement among young male drivers in Saudi Arabia. Transportation Research part F. Vol. 47, pp. 59-71.
OKTAY, E., ALKAN, Ö. (2010). Temel Bileşenler Analizi Yöntemiyle Toplu Taşıma Araçlarından Memnuniyeti Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Erzurum İli Örneği, 11. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, 2010-05-30, Sakarya.
ÖZEN, E., GENÇ, E., KAYA, Z. (2014). Trafik Kazalarının Nedenlerine İlişkin Düşünceler ve Trafikte Farkındalık: Uşak İli Örneği Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Vol.1.1, No.1. ss.1-19
SÜMER, N., ÖZKAN, T. (2002). “Sürücü Davranışları, Becerileri, Bazı Kişilik Özellikleri ve Psikolojik Belirtilerin Trafik Kazalarındaki Rolleri”. Türk Psikoloji Dergisi, 17(50), 1-22.
SÜMER, N. (2002). Trafik Kazalarında Sosyal Psikolojik Etmenler: Sürücü Davranışları, Becerileri ve Sosyal Politik Çevre, Türk Psikoloji Yazıları, 5 (9-10)1-36
ŞENDAĞ, E. Z. (2010). Yaş, Eğitim Düzeyi, Heyecan Arayışı, İç-Dış Denetim Odağı Ve Saldırganlık İle Trafik Kuralı İhlali Yapma ve Trafik Kazasına Karışma Arasındaki İlişkiler, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, Sosyal Psikoloji Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
YÜKSEL, İ. (2002). Sürücü Davranışlarının Stres Oluşturucu Değişkenlere Bağlı Olarak Öngörülmesi, Erciyes Üni. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 19, Temmuz-Aralık, Ss:173-182
http://www.nufus.mobi/dunya/nufus/kentlesme, (Erişim, Ağustos 2018)
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2020 Holistence Publications
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Yazarlar, makale Journal of Awareness’de yayınlanmak üzere kabul edildiğinde.makalenin içeriğindeki tüm telif haklarını, Rating Academy Ar-Ge Yazılım Yayıncılık Eğitim Danışmanlık ve Organizasyon Ticaret Ltd. Şti’ne devrederler. Yazarlar, patent hakları gibi telif hakkı dışındaki tüm mülkiyet haklarını saklı tutar.
Bu makalede yazar olarak listelenen herkes çalışmaya önemli, doğrudan, entelektüel katkılar yapmış olmalı ve bunun için kamu sorumluluğu almalıdır.
Bu makale daha once yayınlanmamış ve başka dergilerde yayınlanmak üzere gönderilmemiştir.