YÖNETİCİLERİN TOKSİK LİDERLİK DAVRANIŞLARININ ÖRGÜTSEL SİNİZM VE ÇALIŞAN SESSİZLİĞİ ÜZERİNE ETKİLERİ (KAMU SEKTÖRÜNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA)

Naciye KAYA; Filiz TOKUR GÖNCÜ; İlkay ERARSLAN

doi:10.15637/jlecon.8.1.11

Yazarlar

Naciye KAYA Bağımsız Araştırmacı/TÜRKİYE https://orcid.org/0000-0002-3214-7395
Filiz TOKUR GÖNCÜ Beykent Üniversitesi/TÜRKİYE https://orcid.org/0000-0002-6260-733X
İlkay ERARSLAN Beykent Üniversitesi/TÜRKİYE https://orcid.org/0000-0002-1550-3693

DOI:

https://doi.org/10.15637/jlecon.8.1.11

Anahtar Kelimeler:

Toksik Liderlik- Örgütsel Sinizm- Çalışan Sessizliği

Özet

Günümüz örgütleri varlığını sürdürebilmek, ayakta kalabilmek, ilerlemek ve rekabet edebilmek için yetenekli çalışanlara ihtiyaç duymaktadır. Çünkü örgütler için en önemli faktör olan insan sermayesine olan yatırım kilit rol oynamaktadır. Bu bağlamda bir örgütün başarısı yöneticilerinin ve çalışanlarının başarısına bağlıdır. Yöneticilerin, çalışanların fikir ve önerilerine önem vermeleri ve onların kararlara katılımını sağlamları bir örgütün başarısı açısından büyük önem taşımaktadır. Aksi takdirde örgütler iş verimsizliği, düşük performans ve çalışan tatminsizliği ve sessizliği ile karşı karşıya kalabilmektedirler.

Bu çalışmada kamu sektörlerinde toksik liderlik davranışlarının örgütsel sinizm ve çalışan sessizliği üzerine etkilerini incelemek ve bu kavramlar arasındaki ilişkinin saptanması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda; İstanbul (Anadolu yakası) ilinde faaliyet gösteren kamu sektörü çalışanlarına kişisel bilgi formu, toksik liderlik ölçeği, örgütsel sinizm ve çalışan sessizliği ölçeğinden oluşan bir anket formu uygulanmıştır. Anket yöntemiyle elde edilen veriler, korelasyon analizi ve regresyon analizi vasıtasıyla değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, toksik liderlik, çalışan sessizliği ve örgütsel sinizm arasında anlamlı ilişkiler bulunduğu kabul edilmiştir. Bu noktada örgütlerin başarılı olabilmesi için toksik liderlik davranışlarının örgütsel sinizm ve çalışan sessizliği üzerine çok yönlü önemli etkilerinin olduğunu ve bu kavramların son yıllarda araştırmacıların ilgi odağı haline geldiğini yapılan araştırmalar göstermektedir. Ayrıca bu kavramlar örgütlerde başarı faktörünün önünde ciddi bir engel oluşturabilmektedir.

JEL Kodları: M54, D23, L2

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

ALTINÖZ, M., ÇÖP, S. & SIĞINDI, T. (2011). Algılanan Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Ankara’daki Dört ve Beş Yıldızlı Konaklama İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(21), 285-316

ANDERSSON, L. M. & THOMAS S. B. (1997). Cynicism in the Workplace: Some Causes and Effects. Journal of Organizational Behavior, A.S.A. 18, 449-469.

BAKAN, İ. (2009). Liderlik Tarzları İle Örgüt Kültürü Türleri Arasındaki İlişkiler: Bir Alan Çalışması. TİSK, 1, 139-172.

ÇAKICI, A. (2007). Örgütlerde sessizlik: Sessizliğin Teorik Temelleri ve Dinamikleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 145-162.

ÇAKICI, A. & AYSEN, B. (2014). Örgütlerde Yönetici Sessizliği Mümkün Müdür? Keşifsel Bir Araştırma. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 107-125

ÇELEBİ, N., GÜNER, H. & YILDIZ, V. (2015). Toksik Liderlik Ölçeğinin Geliştirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 249-268.

DEAN, J.W., BRANDES, P. & DHARWADKAR, R. (1998). Organizational Cynicism. The Academy of Management Review, 23(2), 341-352.

DEMİREL, N. (2015). Öğretmen Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Toksik Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Tutumları Arasındaki İlişki (Gaziantep Şehitkâmil İlçesi Örneği) Zirve Üniversitesi Kahramanmaraş SÜTÇÜ İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi

EREN, E. (2013). Yönetim ve Organizasyon (Çağdaş ve Küresel Yaklaşımlar). 11.Baskı, İstanbul, Beta Yayınları.

EROĞLUER, K. & ERSELCAN, R.C. (2017). Çalışanların Örgütsel Adalet Algısı ve Tükenmişlik Düzeylerinin Çalışan Sessizliği Üzerindeki Etkisi, Business and Economics Research Journal, 8(2). 325-348.

GÜN, F. & ATANUR BAŞKAN, G. (2017). Öğretim Elemanlarının Algılarına Göre Örgütsel Sinizm ile Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 32(2), 361-379

HIRSCHMAN, A. O. (1970). Exit, voice, and loyalty: Reslonses to decline in firms, organizations, and states. Cambridge.

İSKİT, B. (2019). Liderliğin Karanlık Yüzüne Bir Bakış: Toksik Liderlik Kavramı ve Toksik Liderliğin İşgören Motivasyonu ve Tutumları Üzerindeki Etkileri. T.C. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.

İZGÜDEN, D., EROYMAK, S. & ERDEM, R. (2016). Sağlık Kurumlarında Görülen Toksik Liderlik Davranışları: Bir Üniversite Hastanesi Örneği. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 262-276.

KARACAOĞLU, K. & KÜÇÜKKÖYLÜ, C. (2015). İşgören Sessizliğinin Örgütsel Sinizme Etkisi: Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştrma. Ege Akademik Bakış Dergisi, 15(3), 401-408.

KARCIOĞLU, M.S. & NAKTİYOK, A. (2015). Örgütsel Ortamda Algılanan Güven Düzeyinin Sinizm Üzerindeki Rolü: Atatürk Üniversitesi İdari Personeli Üzerinde Bir Araştırma. AKÜ İİBF Dergisi, XVII(1), 19-34.

KOÇEL, T. (2014). İşletme Yöneticiliği: Yönetim ve Organizasyon, Organizasyonlarda. Davranış, Klasik-Modern-Çağdaş ve Güncel Yaklaşımlar. 15.Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi.

KORKMAZ, C.İ. (2011). Kişilik Sinizmi ve Algılanan Üst Yönetim Desteğinin Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkisini İncelemeye Yönelik Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.

LIPMAN-BLUMAN, J. (2005a). The Allure of Toxic Leaders: Why Followers Rarely Escape Their Clutches. Ivey Business Journal, 12(2), 10–19.

MORRISON, E. W. & MILLIKEN, F. J. (2000). Organizational Silence: A Barrier To Change and Development in A Pluralistic World. Academy of Management Review, 25(4), 706-725.

NEVES, P., (2012). Organizational cynicism: Spillover effects on supervisor–subordinate relationships and performance. The Leadership Quarterly, 2, 965–976

ÖZDEN, F. (2013). Örgüt İklimi ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Kütahya Merkez Meslek Liseleri Üzerine Bir Araştırma, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.

PAŞAOĞLU, D., TOKGÖZ, N., ŞAKAR, N., ÖZLER, N. & ÖZALP, İ. (2013). Yönetim ve Organizasyon, (1.Baskı) Ankara: T.C.Anadolu Üniversitesi Yayını

PINDER C.C. & HARLOS, K.P. (2001). Employee Silence: Quiescence And Acquiescence As Responses To Perceived Injustice, Research in Personnel and Human Resources Management, 20, 331-369.

REED, G. E. & OLSEN, R. A. (2010). Toxic leadership: Part deux. Army Combined

TDK. (2019). Türk Dil Kurumu https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 15/11/2019)

WHICKER, M. L. (1996. Toxic leaders: When organizations go bad. Westport, CT. Quorum Books

WINN, G.L. & DYKES, A.C. (2019). Identifying TOXIC LEADERSHIP & Building Worker Resilience. Professional Safety, 64(3), 38-45

YALÇINSOY, A. & IŞIK, M. (2018). Toksik Liderlik ile Örgütsel Bağlılık Ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisine Yönelik Bir Araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(3(, 1016-1025