VUCA maruziyetinin örgütsel inovasyona etkisinde çevik liderliğin rolü: Teknoparklar örneği

Umut Topkar

doi:10.55094/hoec.2636

Yazarlar

Umut Topkar Bağımsız Araştırmacı / Türkiye https://orcid.org/0009-0003-6983-6156

DOI:

https://doi.org/10.55094/hoec.2636

Anahtar Kelimeler:

Teknopark- VUCA- Çevik liderlik- Örgütsel inovasyon

Özet

Teknoparklar, ülkelerin bilimsel, teknolojik ve finansal açıdan güçlenmesini amaçlayan, sanayi ve üniversitenin mevcut imkanlarını sistematik bir şekilde birleştiren yapılardır. Teknoparklarda farklı sektörler tarafından kullanılabilecek, mal ve hizmet üretimi ile ilgili olarak üretim süreçlerinin iyileştirilmesi ve yeni ürünlerin geliştirilmesini kapsayan inovasyon çalışmaları yürütülmektedir. Teknoparkların odak noktasında yer alan inovasyon kavramı, sadece teknoparklar için değil, tüm işletmeler için sürdürülebilir rekabet avantajının sağlanması için önemlidir. İşletmeler üretim anlamındaki inovatif yaklaşımlarının yanı sıra örgütün tüm stratejilerinde inovasyon kavramını merkeze koyarak ilerlemektedir. Bu bağlamda işletmenin hiyerarşik yapı ve düzeninde meydana gelen yenilik ve gelişimlerin tümünü kapsayan örgütsel inovasyona ilişkin faktörlerin incelenmesi ve bu faktörlere ilişkin politikalar geliştirilmesinin önemi ortaya çıkmaktadır. Bu bilgiler ışığında hazırlanan çalışmada teknopark işletmelerinde çalışanların VUCA maruziyetlerinin örgütsel inovasyona etkisinde çevik liderliğin düzenleyici rolünün belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında Türkiye genelindeki teknoparklarda çalışan 218 katılımcıya Demografik Bilgi Formu, VUCA Ortamında Çevik Liderlik Becerisi Algısı Ölçeği, Algılanan VUCA Maruziyeti Ölçeği ve Örgütsel İnovasyon Ölçeğin oluşan veri toplama aracı uygulanmıştır. Araştırma verileri kısmi en küçük kareler yöntemi çerçevesinde yapısal eşitlik modellemesi kullanılarak SPSS 26.00 ve Smart PLS 4 ile analiz edilmiştir.

Araştırmadan elde edilen bulgulara VUCA faktörleri olan dalgalanma, belirsizlik, karmaşıklık ve muğlaklık çalışanların örgütsel inovasyona ilişkin algılarını azaltmaktadır. Bununla birlikte çevik liderlik becerileri çalışanların örgütsel inovasyon algı düzeylerini artırmaktadır. Düzenleyici rol analiz sonuçlarına göre çalışanların VUCA maruziyetlerinin örgütsel inovasyona etkisinde çevik liderlik düzenleyici rol üstlenmektedir. Buna göre VUCA maruziyetinin örgütsel inovasyon üzerinde yarattığı olumsuz etki, çevik liderlik becerilerinin düzenleyici rolü çerçevesinde azalmaktadır. VUCA maruziyetinin çalışanlar üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için çevik liderlik yapısının güçlendirilmesi önerilmektedir. Bu çevik uygulamaların yapısal ve kültürel değişiklikler yoluyla kurumsal dokuya yerleştirilmesi inovasyonu sürdürülebilir kılabilir.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

Afsar, B., & Umrani, W. A. (2020). Transformational leadership and innovative work behavior: The role of motivation to learn, task complexity and innovation climate. European Journal of Innovation Management, 23(3), 402-428.

Alblooshi, M., Shamsuzzaman, M., & Haridy, S. (2021). The relationship between leadership styles and organisational innovation: A systematic literature review and narrative synthesis. European Journal of Innovation Management, 24(2), 338-370.

Araújo, M., Reis, L., & Morais, I. (2021, September). Innovation strategies for adaptation of organizations in a VUCA world. In Proceedings of the 16th European Conference on Innovation and Entrepreneurship (ECIE) (Vol. 2, pp. 1245-1253).

Armbruster, H., Bikfalvi, A., Kinkel, S., & Lay, G. (2008). Organizational innovation: The challenge of measuring non-technical innovation in large-scale surveys. Technovation, 28(10), 644-657.

Attar, M., & Abdul-Kareem, A. (2020). The role of agile leadership in organisational agility. In Agile business leadership methods for industry 4.0 (pp. 171-191). Emerald Publishing Limited.

Baran, B. E., & Woznyj, H. M. (2020). Managing VUCA: The human dynamics of agility. Organizational dynamics. PMID: 32843777.

Bennett, N., ve Lemoine, G. J. (2014). What a difference a word makes: Understanding threats to performance in a VUCA world. Business Horizons, 57(3), 311–317.

Bir, Y., & Koç, M. (2022). VUCA ortamında çalışanların çevik liderlik becerisi algısı: bir ölçek geliştirme çalışması ve saha araştırması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 18(4), 1270-1307.

Brown, S. L., & Eisenhardt, K. M. (1997). The art of continuous change: Linking complexity theory and time-paced evolution in relentlessly shifting organizations. Administrative Science Quarterly, 42(1), 1-34.

Bywater, J., & Lewis, J. (2019). Leadership: What competencies does it take to remain engaged as a leader in a VUCA world. Assessment & Development Matters, 11(3), 2-9.

Cheah, J., Leong, S. Y., & Fernando, Y. (2023). Innovation strategies and organisational performance: the moderating role of company size among small-and medium-sized companies. Benchmarking: an international journal, 30(9), 2854-2868.

Chen, X. H., Tee, K., & Chang, V. (2022). Accelerating innovation efficiency through agile leadership: The CEO network effects in China. Technological Forecasting and Social Change, 179, 121602.

Chin, W. W. (1998). The partial least squares approach for structural equation modeling. In G. A. Marcoulides (Ed.), Modern methods for business research (pp. 295–336). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.

Damanpour, F., & Evan, W. M. (1984). Organizational innovation and performance: the problem of” organizational lag”. Administrative Science Quarterly, 392-409.

Döner, E., & Efeoğlu, İ. E. (2023). Being affected By VUCA factors? Developing The “Perceived VUCA Exposure” Scale. GAB Akademi, 3(2), 28-53.

Ellonen, R., Blomqvist, K., & Puumalainen, K. (2008). The role of trust in organisational innovativeness. European Journal of Innovation Management, 11(2), 160-181.

Eyyuboğlu, B. B., & Aktaş, S. G. (2016). Analysis of geographical distribution and concentration of technoparks in Turkey (2001-2015). Doğu Coğrafya Dergisi, 21(35), 75-88.

Fornell, C., & Larcker, D.F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-¬50.

Gemici, E.Ç. (2019). Çevresel çalkantı ve örgütsel yenilikçilik ilişkisi: örgütsel öğrenme ve yüksek performanslı iş uygulamalarının etkileri. Yıldız Teknik Üniversitesi Soyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora tezi.

George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. London: Routledge.

Gülbaş, S. Y. (2011). İnovasyon: Teknopark Modeli. Ankem Dergisi, 25(2), 139-145.

Hair Jr, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2021). A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM). New York City: Sage Publications.

Henseler, J., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2015). A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling. Journal of the Academy of Marketing Science, 43, 115-135.

Horney, N., Pasmore, B., & O’Shea, T. (2010). Leadership agility: A business imperative for a VUCA world. Human Resource Planning, 33(4), 34.

Indiarti, E. D., & Lantu, D. C. (2022). The Impact of Agile Leadership to Business Resilience in the Face of the Vuca Era. Asian Journal of Research in Business and Management, 4(3), 559-567.

İnal, İ. H., Akdemir, A., & Cihan, S. (2021). Pandemi sonrası oluşan VUCA ortamının çalışan insan kaynakları kaygı düzeyi ve verimliliği üzerine etkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 19(40), 347-374.

Johansen, B., & Euchner, J. (2013). Navigating the VUCA world. Research-Technology Management, 56(1), 10-15.

Joshi, M. (2017). Invention, innovation and innovative practices: A reason to study in a VUCA perspective. Journal of Entrepreneurship, Business and Economics, 5(2), 87–109.

Junker, T. L., Bakker, A. B., Gorgievski, M. J., & Derks, D. (2022). Agile work practices and employee proactivity: A multilevel study. Human Relations, 75(12), 2189-2217.

Karahan, S. (2009). Üniversite sanayi işbirliğinde teknoparkların yeri ve Gaziantep Teknoparkı. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.

Leguina, A. (2015). A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM). Int. J. Res. Method Educ., 38, 220–221.

Lohmöller, J.-B. (1989). Latent variable path modeling with partial least squares. Physica: Heidelberg.

Millar, C. C., Groth, O., & Mahon, J. F. (2018). Management innovation in a VUCA world: Challenges and recommendations. California Management Review, 61(1), 5-14.

Nguyen, N. T., Hooi, L. W., & Avvari, M. V. (2023). Leadership styles and organisational innovation in Vietnam: does employee creativity matter?. International Journal of Productivity and Performance Management, 72(2), 331-360.

OECD. (2009). Managing national innovation systems. Paris: OECD Publishing.

Onağ, O., & Tepeci, M. (2016). Örgütsel öğrenme kabiliyetinin örgütsel yenilikçilik araciliğiyla yeni ürün ve işletme performansına etkisi. Isletme Iktisadi Enstitüsü Yönetim Dergisi, (80), 50-79.

Özgünay, P. (2022). Çevik liderlik özelliklerinin iş tatmini üzerindeki etkisinde kararlara katılımın aracılık rolüne ilişkin bir araştırma. İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Doktora Tezi.

Özkaya, G. (2020). Örgüt kültürünün bireysel ve örgütsel inovasyon potansiyeline etkisi üzerine bir araştırma. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Pekol, Ö., & Erbaş, B. Ç. (2011). Technoparks in Turkey: Patent system perspective. Ege Academic Review, 11(1), 39-58.

Ringle, C. M., Sarstedt, M., & Straub, D. W. (2012). Editor’s comments: A critical look at the use of PLS-SEM in “MIS Quarterly”. MIS Quarterly, 36(1), iii-xiv.

Sandoval Hamón, L. A., Ruiz Peñalver, S. M., Thomas, E., & Fitjar, R. D. (2024). From high-tech clusters to open innovation ecosystems: a systematic literature review of the relationship between science and technology parks and universities. The Journal of Technology Transfer, 49(2), 689-714.

Sargut, G., & McGrath, R. G. (2011). Learning to live with complexity. Harvard Business Review, 89(9/10), 68-76.

Sathyanarayan, D. K., & Lavanya, D. B. L. (2018). Effect of organizational commitment, motivation, attitude towards work on job satisfaction, job performance and turnover intention‖-VUCA perspective. Journal of Management, 5(4), 445-457.

Shalender, K., & Sharma, N. (2024). Building Culture of Creativity and Innovation in Organisations: A VUCA World Perspective. In VUCA and Other Analytics in Business Resilience, Part B (pp. 95-102). Emerald Publishing Limited.

Susantinah, N., & Krishernawan, I. (2023). Human resource management (HRM) strategy in improving organisational innovation. Journal of Contemporary Administration and Management (ADMAN), 1(3), 201-207.

Şahin, I. (2006). Türkiye’de teknoloji geliştirme bölgeleri ve sağlanan teşvikler. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.

Şahin, S., & Alp, F. (2020). Agile leadership model in health care: Organizational and individual antecedents and outcomes. In Agile business leadership methods for industry 4.0 (pp. 47-68). Emerald Publishing Limited.

Taskan, B., Junça-Silva, A., & Caetano, A. (2022). Clarifying the conceptual map of VUCA: a systematic review. International Journal of Organizational Analysis, 30(7), 196-217.

Tepe, S. A., & Zaim, H. (2016). Türkiye ve dünyada teknopark uygulamaları: Teknopark İstanbul örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(29), 19.

Timuroğlu, M. K. (2015). Örgütsel ve çevresel faktörlerin örgütsel yenilik üzerine etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 41-68.

Tshabalala, M. M., & Marnewick, C. (2021). Agile as an enabler towards innovation-based organisational transformations. South African Journal of Information Management, 23(1), 1-10.

Turan, H. Y., & Cinnioğlu, H. (2022). Agile leadership and employee performance in VUCA world. In Agile management and VUCA-RR: opportunities and threats in industry 4.0 towards society 5.0 (pp. 27-38). Emerald Publishing Limited.

Weiss, L., Vergin, L., & Kanbach, D. K. (2023). How agile leaders promote continuous innovation–An explorative framework. In Innovation leadership in practice: How leaders turn ideas into value in a changing world (pp. 223-242). Emerald Publishing Limited.

Yurdasever, E., & Fidan, Y. (2020). KOMB (VUCA) dünyası ve yeni liderlik becerileri. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(2), 1638–1664.