Sürdürülebilir pazarlama kapsamında tüketicilerin elektrikli araç satın alma niyeti

Doğan Uzun

doi:10.55094/hoec.2662

Yazarlar

Doğan Uzun Bağımsız Araştırmacı / Türkiye https://orcid.org/0000-0001-7991-8217

DOI:

https://doi.org/10.55094/hoec.2662

Anahtar Kelimeler:

Sürdürülebilir pazarlama- elektrikli araçlar- satın alma niyeti

Özet

İklim değişikliği ve hava kirliliği ile bağlantılı artan çevresel sorunlar, sürdürülebilir bir ulaşım çözümü olarak elektrikli araçların benimsenmesine yönelik acil ihtiyacı artırmaktadır. Otomotiv endüstrisinin elektrikli mobiliteye doğru yönelmesi, tüketicileri daha çevreci seçimler yapmaya motive eden faktörlerin anlaşılmasını önemli hale getirmektedir. Bu durum, ürün konumlandırmasını çevresel sorumluluk ve sürdürülebilir yaşam için artan kamu duyarlılığı ile uyumlu hale getirerek, tüketici satın alma kararlarını önemli ölçüde etkileyen sürdürülebilir pazarlamanın önemini vurgulamaktadır. Bu bağlamda, sürdürülebilir pazarlama stratejilerinin tüketicilerin elektrikli araç satın alma niyeti üzerindeki etkisinin incelenmesi, çevresel sürdürülebilirlik ve kirliliğin azaltılmasına yönelik daha geniş hedeflerin desteklenmesi açısından büyük bir öneme sahiptir. Bu araştırmanın amacı, sürdürülebilir pazarlamanın potansiyel alıcıların elektrikli araç satın alma niyetini nasıl etkilediğini belirlemektir. Araştırma kapsamında İstanbul’da ikamet eden 284 tüketiciye ulaşılmış ve veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu, Sürdürülebilir Pazarlama Ölçeği ve Elektrikli Araç Satın Alma Niyeti Ölçeğinden oluşan bir anket formu kullanılmıştır. Araştırma bulguları, SPSS 30.00 programı aracılığıyla betimleyici istatistikler, güvenirlik analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizi bağlamında değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, sürdürülebilir pazarlamanın elektrikli araç satın alma niyeti üzerindeki varyansın %34’ünü açıkladığını göstermektedir. Ayrıca, sürdürülebilir pazarlama unsurları olan çevresel faktörler, toplumsal faktörler ve ekonomik faktörlerin elektrikli araç satın alma niyetini ayrı ayrı artırdığı tespit edilmiştir. Bulgular, sürdürülebilir pazarlamanın, elektrikli araçlarla ilişkili çevresel, toplumsal ve ekonomik faydaları etkili bir şekilde ileterek, tüketicilerin elektrikli araç satın alma niyetlerini anlamlı ölçüde etkilediğini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, işletmelerin, bu temel faktörleri öne çıkaran ve tüketicileri daha sürdürülebilir ve sorumlu satın alma kararları almaya teşvik eden kapsamlı ve hedef odaklı pazarlama stratejilerine yönelmesi önem arz etmektedir.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

AKBOZ, A. (2019). Davranışsal iktisat bağlamında internetten yapılan alışverişlerde tüketici davranışlarının incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

ASLAN ÇETİN, F., & GÜL, A. (2018). Sürdürülebilir pazarlama: Tüketicilerin sürdürülebilir tüketime yönelik satın alma davranışları. Social Sciences Studies Journal, 4(14), 447-455.

BAŞDEĞIRMEN, A. (2018). Mağaza atmosferinin davranışsal niyete etkisinde arka plan müzik tutumlarının aracılığına yönelik bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.

BAYRAKTAROĞLU, G., & İLTER, B. (2007). Sosyal pazarlama: Engeller ve öneriler. Ege Akademik Bakış, 7(1), 117-132.

ÇAKAN, H. V. (2016). Termal turizm işletmelerine yönelik tüketici satın alma karar süreci (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.

ERGEN, E. B. (2018). İnşaat sektöründe sürdürülebilir pazarlama faaliyetleri üzerine bir inceleme (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

FETTAHLIOĞLU, H. S., & BIRIN, C. (2016). Sürdürülebilirlik açısından tersine lojistik faaliyetlerini ve sürdürülebilir pazarlamayı etkileyen faktörlerin analitik hiyerarşi yöntemi ile belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 89-114.

GEORGE, D., & MALLERY, P. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update. Pearson.

GÜNEY, B. (2018). Tüketici satın alma davranışları çerçevesinde tüketici karar verme tarzları ölçeğinin değerlendirilmesi: Türkiye-İspanya karşılaştırmalı bir çalışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.

HAIR, J., BLACK, W. C., BABIN, B. J., & ANDERSON, R. E. (2010). Multivariate data analysis. Prentice-Hall.

HARMANDAROĞLU, S. F. (2024). Sürdürülebilir pazarlama yönetiminin bibliyometrik analiz yöntemi ile incelenmesi. Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 23-44.

HOŞCAN, N. (2017). Seyahat acentelerinde sürdürülebilir pazarlama yaklaşımının kullanımı: Batı Karadeniz destinasyonu örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

JONES, P., COMFORT, D., & HILLIER, D. (2010). Sustainability in the global shop window. International Journal of Retail & Distribution Management, 39(4), 256-271. https://doi.org/10.1108/09590551011045394

JUNG, J., KIM, S. J., & KIM, K. H. (2020). Sustainable marketing activities of traditional fashion market and brand loyalty. Journal of Business Research, 120, 294-301. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2020.08.022

KAYIKÇI, P., ARMAĞAN, K., & DAL, N. E. (2019). Sürdürülebilir pazarlama: Kavramsal bir çalışma. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 2(1), 77-93.

KELEPÇE KARACIL, A. (2023). İşletmelerin sürdürülebilir pazarlama faaliyetlerinin tüketici satın alma niyeti üzerindeki etkisi: Akademisyenler üzerine bir çalışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adıyaman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Adıyaman.

KOCAGÖZ, E., & İĞDE, Ç. S. (2022). Elektrikli araç satın alma niyetini hangi faktörler etkiler? Bir tüketici araştırması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(21), 104-120.

KUMAR, V., RAHMAN, Z., KAZMI, A. A., & GOYAL, R. (2012). Evolution of sustainability as marketing strategy: Beginning of new era. Procedia, Social and Behavioral Sciences, 37, 482-489. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.03.312

LAKSHMI, V., APARANJINI NIHARIKA, D., & LAHARI, G. (2017). Impact of gender on consumer purchasing behaviour. International Journal of Business Management, 19(8), 33-36.

LIV, Y., LIU, Q., & WU, J. (2024). Unveiling the secrets of online consumer choice: A deep learning algorithmic approach to evaluate and predict purchase decisions through EEG responses. Information Processing & Management, 61(3), 103671.

ÖNAY, O. (2014). Sürdürülebilir pazarlamada bir karar verme modeli geliştirme (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

ÖNCE, A. G., & MARANGOZ, M. (2012). Pazarlamanın sürdürülebilir gelişmedeki rolü. International Conference on Eurasian Economies 2012, 11-13 Kasım, Almaty, Kazakistan.

ÖZBAKIR, M., & NURTANIŞ VELIOĞLU, M. (2010). Pazarlamaya sürdürülebilirlik çerçevesinden bakış ve bir örnek olay analizi. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 71-98.

PEZIKOĞLU, F. (2010). Sürdürülebilir kalkınma ve yeşil pazarlama. Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, 22-24 Eylül, Şanlıurfa, Türkiye.

SAKICI, Ş., & AYTEKIN, M. (2023). Sürdürülebilir kalkınma çerçevesinde halı sektörüne yönelik yeşil fiyatlandırma ve sürdürülebilir performansın değerlendirilmesi üzerine nitel bir çalışma. Paradoks Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi, 19(2), 215-242.

SERT, A. (2017). Yeşil pazarlama ve tüketicilerin satın alma davranışları: Üniversite öğrencilerine yönelik bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

SONAR, N. (2024). Tüketicilerin satın alma psikolojisini ve dijital pazarlamadaki rolünün analiz edilmesi. International Journal of Social and Humanities Sciences Research, 11(103), 256-267.

TOPUZ SAVAŞ, A. (2019). Carroll’ın kurumsal sosyal sorumluluk modeli’ne eleştirel bir bakış: Elmas ticareti ve kanlı elmas örneği. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 59-95.

TRIVEDI, K., TRIVEDI, P., & GOSWAMI, V. (2018). Sustainable marketing strategies: Creating business value by meeting consumer expectation. International Journal of Management, Economics and Social Sciences, 7(2), 186-205.

TUNÇ, S. (2015). Türkiye’de tüketici haklarının gelişimi ve hak arama yolu olarak internet. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), 70-85.

ÜNER, T., & BAŞ, M. (2018). Carroll’ın kurumsal sosyal sorumluluk modeli kullanılarak geliştirilen toplumsal pazarlama ölçeği çalışması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(4), 304-332.

YAVUZ, S., & TOLON, M. (2023). Kişisel satışta başarılı iletişimin tüketici satın alma kararına etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(4), 2942-2951.

YILDIZ, A. (2020). Tüketici satın alma davranışlarında faydacı ve hedonik tüketimin etkisi. Turkish Studies - Economics, Finance, Politics, 15(2), 1023-1037.

YÜRÜK, S. (2017). Davranışsal iktisat bağlamında tüketici davranışlarının incelenmesi: Örnek çıpalama uygulaması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.