Gezegensel sınırlar ve modern kurumsal  kapitalizm perspektifinden kurumsal  sürdürülebilirlik için ekolojik temeller

Orhan Elmacı

doi:10.15637/jlecon.2498

Yazarlar

Orhan Elmacı Kütahya Dumlupınar Üniversitesi / Türkiye https://orcid.org/0000-0002-7137-6211

DOI:

https://doi.org/10.15637/jlecon.2498

Anahtar Kelimeler:

Gezegensel Sınırlar- Süreklilik- Sürdürülebilirlik- Modern Kurumsal Kapitalizm- Kurumsal Sürdürülebilirlik

Özet

Dünyanın doğal kaynaklarının ve ekosistemi endişe verici bir düzeyde bozulmuş ve bozulmaya devam etmektedir. Bu nedenledir ki kaynak kıtlığı kurumsal sürdürülebilirliğin önünde en önemli bir handikap olmaı, şirketler için en önemli gündem maddesidir. Şirketlerin Sürdürülebilirliğin sağlanması ise biyolojik çeşitlilik kaybını ve ekosistem düşüşünü durdurma, iklim değişikliğini azaltma ve çevre koşullarını daha genel olarak iyileştirmeyi gerekli kılmaktadır. Ancak bunu yapmak için işletme plan ve teşvikler günümüz de oldukça çok zayıf düzeydedir. Bu konuda ki sarmal, çevresel sorunların mevcut ekonomik paradigma da hala “dışsallıklar” olarak görülmesine rağmen, doğa insanlığın gelecekteki hayatta kalması için yönetim ve yatırım gerektiren temel doğal sermaye olarak görülmek yerine bozulmaya ve değerinin altında kalmaya devam etmektedir. Şirketlere daha sürdürülebilir iş kararları için belirli eylemler, hedefler veya ölçütler konusunda tavsiye ve rehberlik sağlayan birçok kaynak ve girişim bulunmakla birlikte bunların önemli bir kısmı sınırlı kaynaklar ve doğal sermaye bağlamında sürdürülebilirlik yerine “daha az etki’ yi sürdürülebilir olmakla eş tutulmaktadır. Diğer yandan, Dünya Sisteminin holistik bir yapı olarak dikkate almadığından genellikle ekosistemlere ve yerel veya bölgesel düzeyde çevreye odaklanmalarına neden olmaktadır. Hangi iş eylemlerinin gerçekten sürdürülebilir olduğunu anlamak için yeni ve daha sofistike bir farkındalığa gereksinim olduğu tartışmasız bir gerçektir. Bu şekilde, çeşitli zorlukları ve özellikle Dünya Sisteminin bir bütün olarak istikrarsızlaşmasıyla ilişkili olanları ele alan çok faydalı çözümler sunabilen yaklaşımlara öncelik verilmesi kaçınılmazdır. Bize yalnızca ekosistemleri ve biyo çeşitliliği (doğal sermayemiz) yerel ve bölgesel ölçekte değil, aynı zamanda Dünya Sisteminin istikrarını yöneten gezegen sistemlerini iyileştirmek, eylemleri yönlendirmek için Gezegensel Sınırlar [(Planetary boundaries (PB)]) çerçevesinde strateji ve eylem planlarının hazırlanması gerekmekte. PB çerçevesini, özellikle tedarik zincirlerinde, kurumsal sürdürülebilirlik kararlarını bilgilendirmek için kullanmak, işletmelerin etkilerinin makro düzeydeki sonuçlarını anlamalarını sağlayacak ve bunları ele almak için belirli eylemlere odaklanmalarına yardımcı olacaktır.

Bu bağlamda çalışmanın temel amacı: kurumsal sürdürülebilirlik için ekolojik ve sistemik temellerin yeni bir paradigma ile daha bütüncü (holistic), tamamlayıcı (integrative), çevreci (ecological) ve güçlendirici (empowering). yeniden gözden geçirme ve çevresel, sosyal ve yönetişim (ÇSY) ile entegrasyonun sağlanması adına PB çerçevesinin değerini, zorlukları ve sınırlamalarıyla birlikte tanıtma, PB çerçevesinin kurumsal bir bağlamda nasıl uygulanabileceğini ortaya koyma, PB çerçevesinin dayalı yenilikçi yaklaşımlar önerme ve şirketleri PB çerçeve gelişimine entegre etmek için bir sonraki kilometre taşlarını belirlemektir.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

AKYÜZ, A. A. (2021). Ekolojik Gezegen Modellemeleri ve Anlam Dünyası Olarak Geleceğin Coğrafyası, Reflektif Journal of Social Sciences, 2(2)

BAWA, P. E. & KNICKLE, K. (January 2024) Green Quadrant: ESG and Sustainability Consulting, https://www.millenniumassessment.org/documents/document.356.aspx.pdf

BÖHRINGERA, C. & JOCHEMC, P.E.P. (2007), Measuring the Immeasurable — A Survey of Sustainability Indices, Ecological Economics, 63(1), 1-8.

CASH, D.W. vd. (2006). Scale and Cross-Scale Dynamics: Governance and Information in a Multilevel World. Ecol. Soc. 11, Article 8. https://shorturl.at/bJwAs

CHAPIN, F. S. vd. (2000). Consequences of changing biotic diversity. Nature 405:234–242. https://www.nature.com/articles/35012241

ELMACI, O. & EMRE, Ş. (2021). Sürdürebilirlik Performansını Değerlendirme Ölçeği, Ankara: Gazi Kitapevi

GLADWIN, T.N., KENNELY, JJ. & KRAUSE, T. (1995) Shifting Paradigms For Sustainable Development: Implicatıons For Management Theory And Research, Academy of Management Review, 1995, 20(4).

FİDANOĞLU, A. (2021). Kurumsal Sürdürülebilirlik Oryantasyonunun İşletme Performansına Etkisinde Sürdürülebilir Tedarik ve Ürün Tasarımının Aracılık ile Tedarikçilerle Entegrasyonun Düzenleyici Rolü, (Basılmamış Doktora Tezi), Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Gaziantep.

GLADWIN, T.N., KENNELY, J. J. & KRAUSE, T. (1995). Shifting Paradigms For Sustainable Development: Implications For Management Theory and Research, Academy of Management Review, 20(4).

HART, S. L. (1995). A natural-resource based view of the firm. Academy of Management Review, 20, 986–1014.

HART, S. L. & DOWELL, G. (2011). A natural-resource-based view of the firm: fifteen years after. Journal of Management, 37(5), 1464-1479.

HARDIN, G. (1968). The Tragedy of the Commons. Science, 162, 1243–8.

HOFFMAN, A. J. (2011). Thirty-five years of research on business and the natural environment. Part 1: a statistical synopsis. Available at: http://oneaomonline.blogspot.com/2011/07/thirty-five-years-ofresearch-on.html (accessed 17 July 2012).

KALLIO, T. J., & NORDBERG, P. (2006). The Evolution of Organizations and Natural Environment Discourse: Some Critical Remarks. Organization & Environment, 19, 439-457.

KING, A. A. & LENOX, M. (2000). Industry self-regulation without sanctions: the chemical industry’s Responsible Care program. Academy of Management Journal, 43, 698–716.

LYNCH, M.J. & STRETESKY, P. (2003). The Meaning of Green: Towards a Clarification of the Term Green and Its Meaning for the Development of a Green Criminology. Theoretical Criminology, 7(2), pp.217-238.

LYNCH, M. J. & STRETSKY, P. B. (2003), The meaning of green: Contrasting criminological perspectives, Green Criminology, pp.507-528.

MEUER, J. & FISS, P. C., (2020). Qualitative Comparative Analysis in Business and Management Research, (oxfordre.com/business). (c) Oxford University Press USA, https://static1.squarespace.com/static/602e9115cafb1a24216985bb/t/6040f232bbcd3b445625c2eb/1614869055459/Meuer+%26+Fiss+ORE+2020.pdf / https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1086026619850180?journalCode=oaec

MAZUR, B. & WALCZYNA, A. (2020). Bridging Sustainable Human Resource Management and Corporate Sustainability, Sustainability, 12/21, 8987-9007.

MEADOWS, D.H., MEADOWS, D.L., RANDERS, J. & BEHRENS III, W.W. (1972). The limits to growth. New York: Universe Books.

MEADOWS, D.H., MEADOWS, D.L. & RANDERS, J. (1992). Beyond the limits: Global collapse or a sustainable future. Earthscan publications.

MEADOWS, D.H., MEADOWS, D.L. & RANDERS, J. (2004). Limits to growth: The 30-year update. Chelsea Green Publishing.

MILNE, M. J., BALL, A. & GRAY, R. (2008). W(h)ither ecology? The triple bottom line, the Global Reporting Initiative, and the istitutionalization of corporate sustainability reporting’. Paper presented to the American Accounting Association, Anaheim, August https:/www.researchgate.net/publication/283117022_Whither_Ecology_The_Triple_Bottom_Line_the_Global_

Reporting_Initiative_and_Corporate_Sustainability_Reporting

NILSSON, M. & PERSSON, Å. (2012). Can Earth System Interactions be Governed? Governance Functions for Linking Climate Change Mitigation with Land Use, Freshwater and Biodiversity Protection. Ecological Economics, 75, 61–71.

OSTROM, E., BURGER, J., FIELD, C. B., NORGAARD, R. B. & POLICANSKY, D. (1999). Revisiting the commons: local lessons, global challenges. Science, 284, 278–82.

ROCKSTRÖM, J vd. (2009a). A safe operating space for humanity.” Nature 461: 472-475.

ROCKSTRÖM, J vd. (2004). A safe operating space for humanity. Nature, 461: 472-475.

SHRIVASTAVA, P. (1995). The role of corporations in achieving ecological sustainability. Academy of Management Review, 20(4), s. 936-960.

TEKIN, B. (2023), Kurumsal Sürdürülebilirlik ile Hizmet Kalitesi Arasındaki ilişkinin Belirlenmesi: Oda ve Borsalar Üzerine Bir Uygulama, Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi.

WALKER, H., DI SISTO, L., & MCBAIN, D. (2008). Drivers and barriers to environmental supply chain management practices: Lessons from the public and private sec tors. Journal of Purchasing and Supply Management, 14(1), 69-85.

WALKER, J. M., (2002),The Protein Protocols Handbook, 2.edition, Humana Press, Totowa, New Jersey

WACKERNAGEL, M. & REES, W. (1998), Our ecological footprint: reducing human impact on the earth, New society publishers, 1998/7/1

WHITEMAN, G., WALKER, B. & PEREGO, P. (2012). Planetary Boundaries: Ecological Foundations for Corporate Sustainability, Journal of Management Studies, https://shorturl.at/lKQVa

WRIGHT, C. & NYBERG, D. (2015), Climate Change, Capitalism, and Corporations, Cambridge University Presss.

https://www.clubofrome.org/publication/the-limitsto-growth/

https://www.stockholmresilience.org/

https://www.stockholmresilience.org/research/planetary-boundaries.html

https://eco-act.com/transformation/planetary-boundaries-businesses/

https://transitiontaskforce.net/

CSRD, https://shorturl.at/hrN24

IFRS, https://www.ifrs.org/groups/international-sustainability-standards-board/

KPMG https://home.kpmg/xx/en/home/insights/2021/03/sustainability-reporting-strategic-direction.html

https://corpgov.law.harvard.edu/2022/10/10/navigating-the-esg-landscape-comparison-of-the-big-three-disclosure-proposals/

https://www.valuereportingfoundation.org/wp-content/uploads/2021/07/InternationalIntegratedReportingFramework.pdf

https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/eb054798/full/html