Türkiye’deki turizm gelirleri ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi

Tuğba Özışık

doi:10.15637/jlecon.1992

Yazarlar

Tuğba Özışık İstanbul Kültür Üniversitesi / Türkiye https://orcid.org/0000-0002-1743-2446

DOI:

https://doi.org/10.15637/jlecon.1992

Anahtar Kelimeler:

Turizm Gelirleri- Ekonomik Büyüme- Nedensellik

Özet

Turizm sektörü gelişmiş ülkeler için ekonomiyi dengeleyici bir unsur olması, gelişmekte olan ülkeler için ise ekonomik büyüme ve kalkınmayı sağlamak açısından önem arz eder. Türkiye’de turizm aktif olarak 1980 yılından itibaren hız kazanmaya başlamış olup gerek makro ekonomik değişkenlere etkisi gerekse büyüme ve kalkınmanın sağlanmasına ilişkin önemi nedeniyle öne çıkan bir sektör olmuştur. Bu çalışmada turizm gelirlerinin Türkiye ekonomisine etkilerine ilişkin literatür taraması gerçekleştirilmiştir. Ardından, 1980-2022 yıllarına ilişkin veriler kullanılarak ekonomik büyüme ve turizm gelirleri arasındaki ilişki nedensellik analizi aracılığıyla test edilmiştir. Turizm gelirlerinin, ekonomik büyüme üzerinde etkili olduğu sonucu bulunmuştur.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

AKKEMİK, K. A. (2012). Assessing the Importance of International Tourism for the Turkish Economy: A Social Accounting Matrix Analysis. Tourism Management, 33(4), 790-801.

ALTINER, A. (2019). Turizm ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1969-2018). Anadolu İktisat ve İşletme Dergisi, 3(2), 114-133.

ARSLAN, A. (2008). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Turizm İlişkisi Üzerine Ekonometrik Analiz. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(24), 1-12.

ARSLANTURK, Y., BALCİLAR, M., & OZDEMİR, Z. A. (2011). Time-varying Linkages Between Tourism Receipts and Economic Growth in a Small Open Economy. Economic Modelling, 28(1-2), 664-671.

BAHAR, O. (2006). Turizm Sektörünün Türkiye’nin Ekonomik Büyümesi Üzerindeki Etkisi: VAR Analizi Yaklaşımı. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13(2), 137-150.

BİNGÖL, N., PEHLİVAN, C., & AYŞEGÜL, H. A. N. (2020). Turizm Gelirleri-Makro Değişkenler Arasındaki İlişkinin Türkiye İçin Ampirik Olarak İncelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, (82), 245-262.

BOZGEYİK, Y., & YOLOĞLU, Y. (2015). Türkiye’de Turizm Gelirleri ile Gsyh Arasındaki İlişki: 2002-2014 Dönemi. Journal of International Social Research, 8(40).

ÇETINTAŞ, H., & BEKTAŞ, Ç. (2008). Türkiye›de Turizm ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Kısa ve Uzun Dönemli İlişkiler. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(1), 37-44.

ÇINAR, M., & ÜLKER, B. (2018). The Long-Run Relationship Between Economic Growth And Tourism Revenue: The Case Of Turkey And Trnc. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(2).

DEĞER, M. K. (2006). Turizme ve İhracata Dayalı Büyüme: 1980-2005 Türkiye Deneyimi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 67-86.

DEMİROZ, D. M., & ONGAN, S. (2005). The Contribution of Tourism to The Long-Run Turkish Economic Growth. Ekonomický Časopis, 9, 880-894.

DERELİ, D. D., & ELİFE, A. (2019). Türkiye’de Turizm Gelirleri ile İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi (1970-2016). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(2), 467-478.

ENDERS, W. (1995). Applied Econometric Time Series, New York: Lowa State University.

HENDERSON, J. C. (2007). Tourism Crises: Causes, Consequences and Management. Routledge.

HEPAKTAN, C. E., & ÇINAR, S. (2010). Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri. Celal Bayar Üniversitesi SBE Dergisi, 8(2), 135-154.

KARA, O., ÇÖMLEKÇİ, İ. & KAYA, V. (2012) “Turizm Gelirlerinin Çeşitli Makro Ekonomik Göstergeler ile İlişkisi: Türkiye Örneği (1992 – 2011)”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1): 75-100

KATİRCİOGLU, S. T. (2009). Revisiting The Tourism-Led-Growth Hypothesis for Turkey Using The Bounds Test and Johansen Approach For Cointegration. Tourism Management, 30(1), 17-20.

KAYGISIZ, A. D. (2015). Net Turizm Gelirleri ve Büyüme İlişkisi: Var Model-Granger Nedensellik Analizi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7(2).

KIZILGÖL, A. G. Ö., & ERBAYKAL, E. (2008). Türkiye’de Turizm Gelirleri ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Nedensellik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 351-360.

KIZILKAYA, O., SOFUĞLU, E., & KARAÇOR, Z. (2016). Türkiye’de Turizm Gelirleri-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Ardl Sınır Testi Yaklaşımı.

KIZILKAYA, O. (2018). Türkiye’de Turizm Gelirleri ve Büyüme İlişkisinin Bootstrap Nedensellik Testi ile İncelenmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 218-227.

LUTKEPOHL, H. SAİKKONEN, P. & TRENKLER, C. (2001). Maximum EigenValue Versus Trace Test for the Cointegration Rank of a VAR Process, Econometrics Journal, 4: 287-310.

ÖZDEMIR, A. R., & ÖKSÜZLER, O. (2006). Türkiye’de Turizm Bir Ekonomik Büyüme Politikası Aracı Olabilir Mi? Bir Granger Nedensellik Analizi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(16), 107- 126.

ÖZER, M., & KIRCA, M. (2014). Turizm Gelirleri, İhracat ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkilerin Zaman Serisi Analizi, Disiplinlerarası Turizm Araştırmaları Kongresi, 684, 707.

ÖZKURT, İ. C., & BİLGİR, B. (2022). Türkiye’de Turizm Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Yaklaşımı. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 18(1), 277-303.

POLAT, E., & GÜNAY, S. (2012). Türkiye’de Turizm ve İhracat Gelirlerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Testi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(2), 204-211.

SAMIRKAŞ, M., & SAMIRKAŞ, M. C. (2014). Turizm Sektörünün Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 15(1), 63-76.

ŞAHIN, B. E. (2018). Türkiye›de Turizm Gelirleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki (1980-2016). Journal of Management and Economics Research, 16(3), 239- 253.,

ŞAHIN, D., DURMUŞ, S., & BEŞCANLAR, S. (2021). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Turizm Gelirleri İlişkisi; Yapısal Kırılmalı Test Analizi. Igdir University Journal of Social Sciences.

TOKER, B. (2007). Türkiye’de Turizm Sektörü Teşviklerinin Değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi, 14(2), 81-92.

TOPALLI, N. (2015). Turizm Sektörünün Türkiye’nin Ekonomik Büyümesi Üzerindeki Etkisi: 1963-2011, International Journal of Economic and Administrative Studies, 7(14):339-352.

TOPÇUOĞLU, Ö., & BOZKURT, E. (2013). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Turizm İlişkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7).

TÜİK, (2022). Turizm Gelirleri, https://data.tuik.gov. tr/Bulten/Index?p=Turizm-Istatistikleri-I.-Ceyrek:-Ocak---Mart,-2022-45786, [Erişim Tarihi: 15.01.2023].

TÜRSAB (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği, Turizm Gelirleri, https://www.tursab.org.tr/istatistikler-icerik/turizm-geliri, [Erişim Tarihi: 10.01.2023].

TÜRSAB (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği, Türkiye Turizm İstatistikleri, 2020,https://www.tursab. org.tr/istatistikler/diger-istatistikler, [Erişim Tarihi: 03.01.2023].

UNWTO (United National World Tourism Organisation), Global and Regional Tourism Performance, https://www.unwto.org/tourism-data/global-and-regional-tourism-performance, [Erişim Tarihi: 09.01.2023].

UYSAL, D., ERDOĞAN, S., & MUCUK, M. (2004). Türkiye’de Turizm Gelirleri ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki (1992-2003). Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4(8), 162-170.

YAMAK, N., TANRİÖVER, B., & GÜNEYSU, F. (2012). Turizm–Ekonomik Büyüme İlişkisi: Sektör Bazinda Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 205-220.

YAVUZ, N. Ç. (2006). Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisinin Testi: Yapisal Kirilma ve Nedensellik Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(2), 162-171.

YENİSU, E. (2018). Türkiye’de Turizm Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Var Analizi. Ünye İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 16-37.

YILDIRIM, J., & ÖCAL, N. (2004). Tourism And Economic Growth İn Turkey. Ekonomik Yaklaşım, 15(52- 53), 131-141.

ZORTUK, M. (2009). Economic İmpact Of Tourism On Turkey’s Economy: Evidence From Cointegration Tests. International Research Journal Of Finance And Economics, 25(3), 231-239.