POLİTİK VERGİ ÇEVRİMLERİ: TÜRKİYE’DE VERGİ GELİRLERİ VE VERGİ YÜKÜ ÜZERİNDE POLİTİK ETKİLER (1945-2014)

Özet

Bu çalışma, Türkiye’de genel seçimlerin vergileme üzerindeki etkilerini analiz etmektedir. Vergi değişkenlerindeki değişimlerin açıklanmasında, siyasal karar alma mekanizmasının işleyişini, bu mekanizmada rol alan aktörlerin davranışlarını ve kurumsal yapının bu mekanizmanın hem işleyişi hem de sonuçları üzerindeki etkilerini ihmal eden yaklaşımlar yetersiz kalmaktadır. Bu bağlamda, bu çalışmanın temel hipotezi politikacıların yeniden-seçilme güdüsüyle vergilemeyi manipüle edebileceğidir. Çalışmada, politikacının seçim kazanma ihtimalini maksimize edecek vergileme modellenmekte, kurumsal faktörler de analize dahil ederek ekonomik-mali olguların açıklanmasına yardımcı olacak varsayımlar geliştirilmektedir. 1945-2014 yıllarını kapsayan ampirik analizde vektör hata düzeltme yöntemi (VEC) kullanılmış ve seçim yılları ile vergi gelirleri arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Bunun en önemli nedenlerinden biri, çalışma döneminin büyük çoğunluğunda gözlemlenen siyasal istikrarsızlık olabilir. Çalışma dönemine rastlayan yıllarda 18 seçim yapılmış olmasına rağmen 46 hükümet değişikliği gerçekleşmiştir. Bu nedenle, iktidardaki politikacılar vergileme değişkenlerini etkileyebilecek güç ve sürekliliği elde edememiş olabilirler.