BEŞERİ SERMAYE VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: FARKLI GELİRE SAHİP ÜLKELER GRUBU ÜZERİNE BİR İNCELEME

Bilge KÖKSEL; Hüseyin YILMAZ

doi:10.15637/jlecon.8.2.02

Yazarlar

Bilge KÖKSEL Gaziantep Üniversitesi/TÜRKİYE https://orcid.org/0000-0002-6382-2664
Hüseyin YILMAZ Gaziantep Üniversitesi/TÜRKİYE https://orcid.org/0000-0002-3734-4718

DOI:

https://doi.org/10.15637/jlecon.8.2.02

Anahtar Kelimeler:

Beşeri Sermaye- Ekonomik Büyüme- Panel Veri Analizi

Özet

Neo-klasik teorilerin büyümenin nicelik yönüne ağırlık vererek diğer faktörleri göz ardı etmesi, sürdürülebilir büyümenin olanaksız hale gelmesine sebep olmuştur. 20.yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan içsel büyüme teorileri, neo-klasik teorinin varsayımlarını değiştirerek “insan” kavramının önemine değinmiş ve sürdürülebilir büyümede “kilit rol” olarak beşeri sermayeyi işaret etmiştir. Bu çalışmanın amacı, beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisini incelemektir. Şüphesiz beşeri sermaye her ülkenin ekonomik kalkınmasına aynı oranda etki etmemektedir. Bu düşünceden yola çıkılarak homojen özellik gösteren ülkeler sınıflandırılmış ve 1990-2018 dönemlerinde verilerine ulaşılabilen üst gelir (41 ülke), orta üst gelir (28 ülke), orta alt gelir (32 ülke) ve alt gelir (16 ülke) grubundaki ülkeler analize dâhil edilmiştir. Ampirik sonuçlara ulaşmak için Gengebach, Urbain ve Westerlund Panel Eşbütünleşme Testi, AMG katsayı tahmincisi ve Dumitrescu-Hurlin panel nedensellik analizi kullanılmıştır Eşbütünleşme testi, seriler arasında eşbütünleşme ilişkisinin bütün ülke gruplarında olduğunu göstermiştir. AMG katsayı tahmincisi sonuçlarına göre beşeri sermaye endeksindeki %1’lik artış; yüksek gelirli ülkelerde büyümeyi %3,13, orta üst gelirli ülkelerde %4,44, orta alt gelirli ülkelerde %2,62 ve alt gelirli ülkelerde %1,87 oranında arttırmaktadır. Dumitrescu-Hurlin panel nedensellik analizi, bütün ülke gruplarında sosyal sermaye ve büyüme arasında çift yönlü nedenselliğin olduğunu ortaya koymuştur. Analiz sonucunda elde edilen ampirik bulgular, ülkelerin ekonomik büyüklüğüne bağlı olmaksızın beşeri sermayenin farklı oranlarda da olsa ekonominin itici gücü olduğunu göstermiştir.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

ABDOUL, M., & OMRİ, A. (2020). Exploring the Nexus Among FDI Inflows, Environmental Quality, Human Capital, and Economic Growth in the Mediterranean Region. Journal of the Knowle”dge Economy, 1-23.

AWAN, A. G. (2012). Diverging trends of human capital in BRIC countries. International Journal of Asian Social Science, 2(12), 2195-2219.

ALİ, H., SİDDİQUE, H. M., ULLAH, K., & MAHMOOD, M. T. (2018). Human Capital and Economic Growth Nexus in Pakistan: The Role of Foreign Aid. Bulletin of Business and Economics, 7(1), 13-21.

ARSLAN, A. (2012). Beşeri - Sosyal Sermayenin Uygun Kullanımının Kurumsal Verimliliğe Ve Performansa Etkisi “Sakarya PTT Başmüdürlüğü Çalışanları ile Uygulamalı Bir Çalışma”. Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), 7(1), 227-254.

ASTERİOU, D., & AGİOMİRGİANAKİS, G. (2001). Human Capital And Economic Growth Time Series Evidence From Greece. Journal of Policy Modeling, 23, 481-489.

AZAM, M., & AHMED, A. M. (2015). Role of human capital and foreign direct investment in promoting economic growth. International Journal of Social Economics, 42(2), 98-111.

BECKER, G. S. (1993). Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, with Special Reference to Education (3. b.). Chicago: The University of Chicago Press.

BREUSCH, T. S. VE PAGAN, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Model Specification in Econometrics. The Review of Economic Studies, 47(1):239-253.

BOZKURT, K., & BALMUMCU, Ö. (2018). Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Bir Panel Veri Analizi. UİİİD-IJEAS, 391-406.

BOZTOSUN, D., AKSOYLU, S., & Ulucak, Z. Ş. (2016). The Role of Human Capital in Economic Growth. Economics World, 4(3), 101-110.

CANNİNG, D., & PEDRONİ, P. (2008). Infrastructure, Long‐Run Economic Growth And Causality Tests For Cointegrated Panels. The Manchester School, 76(5), 504-527.

COLEMAN, J. S. (2003). Social Capital in the Creation of Human Capital. R. Cross, A. Parker, & L. Sasson (Dü) içinde, Networks in the Knowledge Economy (s. 57-82). Oxford Unıversıty Press.

DAKHLİ, M., & DE CLERCQ, D. (2004). Human Capital, Social Capital, And İnnovation: A Multi-Country Study. Entrepreneurship & Regional Development, 16(2), 107-128

DAŞDEMİR, A. M. (2008). AB Üyesi Ülkelerde Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi (Doctoral Dissertation), DEÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü).

DENİSON, E. F. (1962). Sources of economic growth in the United States and the alternatives before us.

DAVİDSSONA, P., & HONİG, B. (2003). The role of social and human capital among nascent entrepreneurs. Journal of Business Venturing, 18, 301-331.

DUMİTRESCU, E.I. VE HURLİN, C. (2012), “Testing for Granger Non-Causality in Heterogeneous Panels”, Economic Modelling, 29(4), 1450–1460.

EBERHARDT, M. & TEAL, F. (2010). Productivity Analysis İn Global Manufacturing Production, Discussion Paper 515, Department of Economics, University of Oxford

EİGBİREMOLEN, G. O., & ANADUAKA, U. S. (2014). Human Capital Development and Economic Growth: Sciences, 4(4), 25-35.

EMİRMAHMUTOĞLU, F. & N. KÖSE (2011), “Testing for Granger Causality in Heterogeneous Mixed Panels”, Economic Modelling, 28, 870-876.

ESCOSURA, LEANDRO PRADOS DE LA, VE JOAN R. ROSÉS. «Human capital and economic growth in Spain, 1850–2000.» Explorations in Economic History 47 (2010): 520-532.

GENGENBACH, C., URBAİN, J. P., & WESTERLUND, J. (2016). Error correction testing in panels with common stochastic trends. Journal of Applied Econometrics, 31(6), 982-1004.

GOOGLE, Google Akademik [Çevrimiçi]. https://scholar.google.com.tr/ [Erişim Tarihi: 01 Şubat 2021].

KIRIKÇI, M. B., & YANAR, R. (2020). Kurumsal Yapı, Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Panel Veri Analizi. Gaziantep Unıversıty Journal Of Socıal Scıences, 19(2), 311-331.

KAR, M., & AĞIR, H. (2003). Türkiye’de beşeri sermaye ve ekonomik büyüme: Nedensellik testi. II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, 181-190.

KİKER, B. F. (1971). Investment in human capital (Vol. 16). University of South Carolina Press.

KOÇ, A. (2013). Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yatay Kesit Analizi ile AB Ülkeleri Üzerine Bir Değerlendirme. Maliye Dergisi(165), 241-258

KUYUBAŞI, U. (2009). Beşeri sermayeye dayalı ekonomik büyüme modelleri ve Gemmell’in beşeri sermaye modeline yönelik bir uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

LUCAS JR, R. E. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of monetary economics, 22(1), 3-42.

LJUNGBERG, J, ve NİLSSON A. «Human capital and economic growth: Sweden 1870–2000.» Cliometrica 3 (2009): 71-95.

MATOUSEK, R., & TZEREMES, N. G. (2019). The asymmetric impact of human capital on economic growth. Empirical Economics, 1-26

MAHADEVAN, R., & ASAFU-ADJAYE, J. (2007). Energy consumption, economic growth and prices: A reassessment using panel VECM for developed and developing countries. Energy policy, 35(4), 2481-2490..

O.CUSHMAN, D., & MİCHAEL, N. (2011). Nonlinear trends in real exchange rates: A panel unit root test approach. Journal of International Money and Finance , 1619-1637.

OSİOBE, E. U. (2020). Human Capıtal And Economıc Growth In Latın Amerıca: A Coıntegratıon And Causalıty Analysıs. The Economics and Finance Letters, 7(2), 218-235.

QADRİ, F. S. (2013). Human capital and economic growth: Cross-country evidence from low-, middle- and high-income countries. Progress in Development Studies, 13(2), 89-104.

PARK, J. «Dispersion of human capital and economic growth.» Journal of Macroeconomics 28 (2006): 520-539.

PESARAN, M. H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels. Cambridge Working Papers in Economics no. 435. University of Cambridge

PESARAN, M. H. (2007). A Simple Panel Unitroot Test in The Presence of Cross‐Section Dependence. Journal of AppliedEconometrics, 22(2):265-312.

PESARAN, M. H. & YAMAGATA, T. (2008). Testing slope homogeneity in large panels. Journal of Econometrics, 142(1):50-93.

PESARAN, M. H., ULLAH, A. & YAMAGATA, T. (2008). A Bias‐Adjusted LM test of Error Cross‐Section Independence. The Econometrics Journal, 11(1):105-127.

ROMER, P. M. (1986). Increasing returns and long-run growth. Journal of political economy, 94(5), 1002-1037.

SAMANS, R., ZAHİDİ, S., LEOPOLD, T. A., & RATCHEVA, V. (2017). The Global Human Capital Report. Geneva: World Economic Forum.

SCHULLER, T. (2001). The Complementary Roles of Human and Social Capital. Canadian Journal of Policy Research, 89-106.

SCHULLER, T., & FİELD, J. (1998). Social capital, human capital and the learning society. International Journal of Lifelong Education, 17(4), 226-235.

SCHULTZ, T. W. (1961). Investment in Human Capital. The American Economic Review, 51(1), 1-17.

SİDDİQUİA, A., & REHMANB, A. U. (2017). The human capital and economic growth nexus: in East and South Asia. Applıed Economıcs, 49(28), 2697-2710.

SMİTH, A. (2006). Ulusların Zenginliği 1.İstanbul Palmiye Yayıncılık

SPENGLER, J. J. (1977). Adam Smith on Human Capital. The American Economic Review, 67(1), 32-36.

ŞAK, N. (2018). Panel Birim KökTestler. S. Güriş içinde, Uygulamalı Panel Veri Ekonometrisi (s. 261-317). İstanbul: Der Yayınları.

TABAN, S., & Kar, M. (2006). Beseri Sermaye ve Ekonomik Büyüme:Nedensellik Analizi, 1969-2001. Sosyal Bilimler Dergisi, 159-182.

TATOĞLU, F. Y. (2018). Panel Zaman Serileri Analizi (2. b.). İstanbul: Beta Yayım.

TATOĞLU, F. Y. (2020). İleri Panel Veri Analizi (4 b.). İstanbul: Beta Yayım.

TOPALLI, N. (2017). Beşeri Sermaye Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 129-140.

WANG, Y., & LİU, S. (2016). Education, Human Capital and Economic Growth: Empirical Research on 55 Countries and Regions (1960-2009). Theoretical Economics Letters, 6, 347-355.

YAYLALI, M., & LEBE, F. (2011). Beşeri Sermaye ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi. Marmara Üniversitesi, İİBF Dergisi, 30(1), 23-51.

ZHUMABEKOVA, N., & BİLEN, M. (2016). Geçiş Ekonomili Orta Asya Ülkelerinde Beşeri Sermaye İle İktisadi Büyüme İlişkisi: Panel Eşbütünleşme Analizi (1991-2014). Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, XI(I), 1-16.