G20 ülkelerinin makroekonomik performanslarının çok kriterli karar verme yöntemlerinden TOPSIS ve SAW ile incelenmesi

Eda Genişel Çınar; Özlem Deniz Başar

doi:10.15637/jlecon.2686

Yazarlar

Eda Genişel Çınar İstanbul Ticaret Üniversitesi / Türkiye https://orcid.org/0000-0002-0377-9705
Özlem Deniz Başar İstanbul Ticaret Üniversitesi / Türkiye https://orcid.org/0000-0002-9430-8975

DOI:

https://doi.org/10.15637/jlecon.2686

Anahtar Kelimeler:

G20- Çok Kriterli Karar Verme- TOPSIS- SAW

Özet

Ülkelerin makrokeonomik performanslarını analiz etmek amacı ile literatürde yapılmış birçok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalar, konuyu farklı göstergeler ile analiz ederek çeşitli sonuçların elde edilmesine katkı sağlamaktadır. Bu çalışmanın amacı ise, G20 ülkelerinin makroekonomik performanslarını 2022 dönemi için Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri'nden TOPSIS ve SAW yöntemleri ile incelemek ve iki yöntem için de elde edilen sonuçları karşılaştırmaktır. Bu çalışmada, büyüme, ithalat, ihracat, enflasyon, işsizlik, doğrudan yabancı yatırım, gayrisafi yurtiçi hasıla ve harcama gibi değişkenler kullanılmıştır. Ancak, Dünya Bankası'nın 2022 dönemi için bazı değişkenlere ait verileri yayınlamaması nedeniyle Avrupa Birliği, Arjantin ve Rusya çalışmaya dahil edilmemiştir. TOPSIS yönteminde, en iyi sonucu veren ülke İtalya olurken SAW yönteminde en iyi sonucu veren ülke Çin Halk Cumhuriyeti olarak bulunmuştur. Ayrıca, TOPSIS yönteminde Türkiye sonuncu sırada yer alırken Güney Afrika SAW yönteminde sonuncu sırada yer almıştır. İki yöntem için de farklı uygulama adımlarının olması, sonuçlardaki bu farklılığa sebep olmuştur. Çalışmanın G20 ülkeleri için farklı ve detaylı makroekonomik göstergeleri içermesi özgün yönünü oluşturmakta ve literatürde bulunan diğer çalışmalardan farkını ortaya koymaktadır.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

AKGÜL, Y. (2019). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri̇yle Türk Bankacılık Si̇stemi̇ni̇n 2010-2018 Yılları Arasındaki̇ Performansının Analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 567–582. https://doi:10.29106/fesa.655722

AL, İ., & YILDIZ BADAY, E. (2019). Türkiye’nin 2006-2017 Dönemi Makroekonomik Performansı: Sihirli Kare Yaklaşımı. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(1), 303–320.

APAK, S., & YILMAZ, G. (2010). G-20 Ülkeleri ve Küreselleşme . Muhasebe ve Finansman Dergisi, (46) , 11-24.

BECERENLER, S (2023). Entropi Temelli MAUT ve SAW Yöntemleri ile Ülkelerin Ekonomik Özgürlüklerine İlişkin Bir Örnek Uygulama (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü .

ÇAKIR, S., & PERÇİN, S. (2013). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Lojistik Firmalarında Performans Ölçümü. Ege Akademik Bakış (Ege Academic Review), 13(4), 449–459. https://doi:10.21121/eab.2013418079

ÇALIŞKAN, E., & EREN, T. (2016). Bankaların Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemiyle Değerlendirilmesi . Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi , 6(2) , 85-107.

ELA, M., DOĞAN, A., & UÇAR, O. (2018). Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’nin Makroekonomik Performanslarının TOPSIS Yöntemi ile Karşılaştırılması. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 129-143.

GÖK KISA, A. C., & PERÇİN, S. (2020). Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yaklaşımı i̇le Türki̇ye İmalat Sanayiinde Performans Ölçümü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, UİİİD-IJEAS (Prof. Dr. Talha Ustasüleyman Özel Sayısı), 31–56. https://doi:10.18092/ulikidince.522799

GÜNEY, G. (2020). Brics ve Türkiye’de Yakınsama: Makroekonomik Performans Göstergeleri Açısından Ampirik Bir Analiz (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

GÜNGÖR, H. Y. (2024). Analysis of Financial Performance of Public Sports Clubs in Türkiye via CRITIC-Based SAW Method. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(2), 499–509. https://doi:10.33206/mjss.1366043

HATAY (2022). Pandemi Döneminde İşletmelerin Finansal Performanslarının TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi: BIST’te Bir Uygulama (Yüksek Lisans Tezi]. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü .

KUZUGÜDEN (2022). Sağlık Harcamaları ile Makroekonomik Göstergelerin TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi Türkiye ve Seçilmiş Ülkeler (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.

ÖMÜRBEK, N., KARAATLI, M., & BALCI, H. F. (2016). Entropi Temelli MAUT ve SAW Yöntemleri i̇le Otomotiv Firmalarının Performans Değerlemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(1), 227–256. https://doi:10.24988/deuiibf.2016311446

ÖZTÜRK, B. (2023). Dünya Ticaret Örgütü’ne Üye Yüksek Gelirli Ülkelerin Makroekonomik Göstergelerinin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle İncelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Dergisi, 1(2), 31-50. https://doi:10.5281/zenodo.8072121

URMAK, E. D., ÇATAL, Y., & KARAATLI, M. (2017). İllerin Ormancılık Faaliyetlerinin AHP Temelli MAUT ve SAW Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 301-325.

UYGURTÜRK, H., & KORKMAZ, T. (2012). Finansal Performansın TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 95-115.

YAYAR, R., & BAYKARA, H. V. (2012). TOPSIS Yöntemi ile Katılım Bankalarının Etkinliği ve Verimliliği Üzerine Bir Uygulama, Business and Economics Research Journal, 3(4), 21-42.

YILMAZ, M., EROĞLU, A., & ERDAŞ, M. L. (2017). AHP ve TOPSIS Yöntemleri ile İşletme Kredibiletesinin Değerlendirilmesi: Borsa İstanbul Endeksinde Kayıtlı İşletmeler Üzerinde Bir Çalışma. International Journal of Academic Value Studies (Javstudies JAVS), 3(9), 411–432. https://doi:10.23929/javs.166

KTB (2024). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://disiliskiler.ktb.gov.tr/TR-333524/g-20.html (Erişim tarihi: 18.08.2024)

MFA (2024). T.C. Dışişleri Bakanlığı. https://www.mfa.gov.tr/g-20-tr.tr.mfa (Erişim tarihi: 21.08.2024)

WB (2024). World Bank. https://databank.worldbank.org (Erişim tarihi: 06.07.2024)