Klasik dönemde Devlet-i Aliyye maliyesinin gelirleri


Özet Görüntüleme: 134 / PDF İndirme: 221

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.15637/jlecon.2020

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı- Devlet-i Aliyye- Maliye- Kamu Gelirleri- Timar- İltizam- Mukataa- Çift Resmi- Avarız- Cizye

Özet

Osmanlı Devleti, ya da ayakta olduğu süre boyunca kendisine verdiği isimle Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, İslam Devleti sonrası Güneybatı Asya’da kurulan devletler içerisinde coğrafî genişlik ve süre bakımından özel bir yere sahip olmuştur. Memâlik-i mahrûse adını verdiği egemenlik alanındaki iktisadî artığı ele geçirmekte kullandığı mekanizmaların bir kısmını kendisinden önceki devletlerden miras almış, ancak bunlara özellikle klasik dönem sonrasındaki esham uygulamasında olduğu gibi özel katkılarda da bulunmuştur. Devlet-i Aliyye’nin klasik dönemi olarak adlandırılan ve yaklaşık 1300-1600 yılları arasını kapsayan zaman aralığı, devletin daha sonra çeşitli faktörlerin etkisiyle önemli bir dönüşüm geçirecek olan mâlî yapısının bir fotoğrafını çekmek için en uygun dönemdir. Bu çalışma da Devlet-i Aliyye’nin klasik dönemdeki mâlî yapısının en önemi bileşeni olan gelir kalemlerine odaklanarak bu betimlemeye katkı sunmayı amaçlamaktadır.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

ACUN, F. (2002). Klasik Dönem Eyalet İdare Tarzı olarak Tımar Sistemi ve Uygulaması. Türkler Ansiklopedisi, cilt 9, ss. 899 - 909.

AFYONCU, E. (2013). Zeamet. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 44, ss. 162 - 164.

AKDAĞ, M. (1979). Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi 1. İstanbul: Tekin Yayınevi, 3. Baskı.

AKGÜNDÜZ, A. (1990). Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuk Tahlilleri 1. İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı.

AKGÜNDÜZ, A. (2000). İrsadî Vakıf. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 22, ss. 448-450.

BARKAN, Ö. L. (1943). 15. ve 16. asırlarda Osmanlı İmparatorluğu’nda Zirai Ekonominin Hukukî ve Mali Esasları, Birinci Cilt: Kanunlar. İstanbul: Bürhaneddin Matbaası.

BARKAN, Ö. L. (1975). “Feodal” Düzen ve Osmanlı Timarı. Türkiye İktisat Tarihi Seminerleri Metinler-Tartışmalar (8-10 Haziran 1973). Ed. O. Okyar. ss. 1 - 24. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.

BARKAN, Ö. L. (1988). Hüdavendigar Livası Tahrir Defterleri 1. cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.

BELDICEANU, N. (1985). XIV. Yüzyıldan XVI. Yüzyıla Osmanlı Devleti’nde Tımar. (çev.) Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara: Teori Yayınları.

BRUMMETT, P. (1994). Ottoman Seapower and Levantine Diplomacy in the Age of Discovery. ABD: State University of New York (SUNY) Press.

CEZAR, Y. (1986). Osmanlı Maliyesinde Bunalım ve Değişim Dönemi. İstanbul: Alan Yayıncılık.

COHEN, A. (2001). Osmanlı Kudüs’ünde Loncalar. Çev. N. Elhüseyni, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

COŞGEL, M. (2013). The Fiscal Regime of an Expanding State: Political Economy of Ottoman Taxation. University of Connecticut Working Papers. 2013/28.

COŞGEL, M. & MICELI, THOMAS J. (2006). Tax Collection in History: Public Institutions and Institutional Change in the Ottoman Empire. International Economic History Congress, Helsinki, 2006.

ÇAKIR, B. (2006). Geleneksel Dönem (Tanzimat Öncesi) Osmanlı Bütçe Gelirleri. Osmanlı Maliyesi Kurumlar ve Bütçeler. Ed. G. Mehmet ve Ö. Erol. İstanbul: Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi.

ÇİZAKÇA, M. (2011). Islamic Capitalism and Finance. Edward Elgar. ISBN: 978 0 85793 147 4

DEMİRCİ, M. (2000). İkta. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 22, ss. 43 - 47.

DURÎ, A. (1991). İslam İktisat Tarihine Giriş. İstanbul: Endülüs Yayınları.

ELDEM, E. (2016). Ahidnamelar ve Batı Ticareti. Geç Osmanlı Tarihi. Ed. S. Faroqhi, İstanbul: Kitap Yayınevi.

ERGENÇ, Ö. (2012). Osmanlı Tarihi Yazıları. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

FAROQHI, S. (2003). Osmanlı Dünyasında Üretmek, Pazarlamak, Yaşamak. Çev. G. Ç. Güven. Özgür Türesay), İstanbul: YKY yayınları.

FAROQHI, S. (1993). Osmanlı’da Kentler ve Kentliler. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

GENÇ, M. (2000). İltizam. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 22, ss. 154 - 158.

GENÇ, M. (2014). Klâsik Osmanlı Sosyal-İktisadî Sistemi ve Vakıflar. Vakıflar Dergisi. sayı 42, ss. 9-18.

GENÇ, M. & ÖZVAR, E. (2006). Osmanlı Devleti’nde Bütçeler: Merkezi Hazinenin Yıllık Muhasebe Bilançoları. Osmanlı Maliyesi Kurumlar ve Bütçeler. Ed. M. Genç ve E. Özvar. İstanbul: Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi Yayınları.

GÖZÜBENLİ, B. (2000). İkta (Fıkıh). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 22, ss. 49 - 52.

GÜÇER, L. (1987). XVI. - XVIII. Asırlarda Osmanlı İmparatorluğu’nun Ticaret Politikası. Türk İktisat Tarihi Yıllığı 1. ss. 1 - 128.

GÜNAY, H. M. (2012). Vakıf. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 42, ss. 475-479

HATEMİ, H. (1997). Vakıf Kurumuna Hukuk Tarihi Açısından Genel Bir Bakış. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası. 55(4), ss. 111 - 128.

HOWARD, D. A. (2011). Osmanlı Nasihatname Türleri ve Mit. Erken Modern Osmanlılar. Ed. V. Aksan ve D. Goffman, İstanbul: Timaş Yayınları.

HOURANİ, A. (2005). Arap Halkları Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.

İLHAN, M. (1987). The Process of Ottoman Cadastral Surveys During the Second Half of Sixteenth Century: A Study Based on the Documents from Muhimme Defters. A.D. Xenopol. 24(1).

İNALCIK, H. (1959). Osmanlı›da Raiyyet Rüsumu. Belleten. 23(92).

İNALCIK, H. (1993) Köy, Köylü ve İmparatorluk. Osmanlı İmparatorluğu: Toplum ve Ekonomi. İstanbul: Eren Yayınları.

İNALCIK, H. (2000). Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi 1. Cilt: 1300 - 1600. (ed.) Halil İnalcık ve Donald Quataert, İstanbul: Eren Yayınları.

İNALCIK, H. (2003). Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300 - 1600). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

İNALCIK, H. (2012). Tımar. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 41, ss. 168 - 173.

İNALCIK, H. (2017). Devlet-i ‘Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar 4. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 5. basım.

İNALCIK, H. (2018). Devlet-i ‘Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar 1. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 61. basım.

İPŞİRLİ, M. (1999). Klasik Dönem Osmanlı Devlet Teşkilatı. Osmanlı Devleti Tarihi. İstanbul: Feza Gazetecilik.

KAL’A, A. (1995). Esnaf. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 11.

KALLEK, C. (1997). Haraç. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 16, ss. 71-88.

KALLEK, C. (1998). Hisbe. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 18, ss. 133 - 143.

KARAMAN, K.; PAMUK, Ş. (2010). Ottoman State Finances in European Perspective, 1500-1914. The Journal of Economic History. 70(3), ss. 593-629.

KARAMURSAL, Z. (1989). Osmanlı Mali Tarihi Hakkında Tetkikler. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.

KARPAT, K. (2006). Osmanlı’da Değişim, Modernleşme ve Uluslaşma. Ankara: İmge Yayınevi.

KÖYMEN, O. (2007). Sermaye Birikirken. İstanbul: Yordam Yayınları.

KUCUR, S. S. (2000). İkta (Selçuklular). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 22, ss. 47 - 49.

KUNT, M. (2018). Bâb-ı Hümayun ve Diğer “Kapılar”. Osmanlı Dünyası. Ed. C. Woodhead, Çev. G. Ç. Güven. ss.145-160. İstanbul: Alfa Yayınları

KÜTÜKOĞLU, M. S. (1999). Osmanlı İktisadî Yapısı. Osmanlı Devleti Tarihi Cilt 2. İstanbul: Feza Gazetecilik, ss. 513-651.

MANTRAN, R. (1995). XVI-XVIII. Yüzyıllarda Osmanlı İmparatorluğu. Ankara: İmge Kitabevi.

MURPHY, R. (1990). Ottoman Census Methods in the Mid-Sixteenth Century: Three Case Studies. Studia Islamica. 71, ss. 115 - 126.

NALBANTOĞLU, H. Ü. (1975). Osmanlı Toplumunda Tarım Teknolojisi, Artı Ürün ve Kent Ekonomisi. Türkiye İktisat Tarihi Seminerleri Metinler-Tartışmalar (8-10 Haziran 1973). Ed. O. Okyar, ss. 33-65. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.

ÖNER, E. (2005). Osmanlı İmparatorluğu ve Cumhuriyet Döneminde Mali İdare. Ankara: Maliye Bakanlığı Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı, yayın no 2005/369, 2. Baskı.

ÖZ, M. (2007). Reâyâ. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 34, ss. 490 - 493.

ÖZ, M. (2010). Tahrir. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 39, ss. 425 - 429.

ÖZVAR, E. (2007). Osmanlılar (Mali Yapı). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 33, ss. 521 - 525.

PAMUK, Ş. (2006). Osmanlı Devletinin İç Borçlanma Kurumlarının Evrimi. Osmanlı Maliyesi Kurumlar ve Bütçeler. Ed. M. Genç ve E. Özvar. İstanbul: Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi.

PAMUK, Ş. (2007). Osmanlı - Türkiye İktisadî Tarihi (1500 - 1914). İstanbul: İletişim Yayınları.

SANDER, O. (1987). Anka’nın Yükselişi ve Düşüşü. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.

SOLAK, İ. (2013). Osmanlı Devleti’nde Taşra Teşkilatı. Osmanlı Teşkilat Tarihi. (der. Tufan Gündüz), Ankara: Grafiker Yayın, ss. 83 - 117.

SUCESKA, A. (1985). Malikâne. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası. 41(1-4).

TABAKOĞLU, A. (1985). Gerileme Dönemine Girerken Osmanlı Maliyesi. İstanbul: Dergâh Yayınları.

TABAKOĞLU, A. (2010). Türkiye İktisat Tarihi.İstanbul: Dergâh Yayınları.

TABAKOĞLU, A. (2016). Osmanlı Mâlî Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları.

TOPRAK, Z. (1988). İktisat Tarihi. Türkiye Tarihi 3: Osmanlı Devleti 1600 - 1908. (ed.) Sina Akşin, İstanbul: Cem Yayınevi.

TURAN, O. (1997). Selçuklular Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti. İstanbul: Dergâh Yayınları.

URSINUS, M. (2018). Osmanlı Mali Rejiminin Dönüşümü. Osmanlı Dünyası. (ed.) Christine Woodhead, İstanbul: Alfa Yayınları.

WERNER, E. (2014). Büyük Bir Devletin Doğuşu: Osmanlılar (1300 - 1481). İstanbul: Yordam Kitap.

YEDİYILDIZ, B. (1999). Osmanlı Toplumu. Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi. (ed.) Ekmeleddin İhsanoğlu, İstanbul: IRCICA Yayınları, ss. 441 - 512.

YENİÇERİ, C. (1991). Bâc. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. cilt 4, ss. 411-413.

YI, E. (2004). Guild Dynamics in Seventeenth-century Istanbul: Fluidity and Leverage. Leiden: Brill.

İndir

Yayınlanmış

2023-04-30

Nasıl Atıf Yapılır

Dane, K. (2023). Klasik dönemde Devlet-i Aliyye maliyesinin gelirleri. JOURNAL OF LIFE ECONOMICS, 10(2), 75–99. https://doi.org/10.15637/jlecon.2020

Sayı

Bölüm

Araştırma Makaleleri