Klinik liderliğin örgütsel dayanıklılık üzerindeki etkisinde psikolojik güvenlik ve grup bağlılığının rolü

Bahriye Terlemez; Ersin Kocaman; Adnan Baç; Meryem Kürtül Örtlek; Ayten Kalaner

doi:10.47243/jos.2629

Yazarlar

Bahriye Terlemez Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi / Türkiye https://orcid.org/0000-0001-6805-8020
Ersin Kocaman Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi / Türkiye https://orcid.org/0000-0002-3825-1548
Adnan Baç Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi / Türkiye https://orcid.org/0000-0002-1452-584X
Meryem Kürtül Örtlek Tekirdağ İ. Fehmi Cumalıoğlu Şehir Hastanesi / Türkiye https://orcid.org/0000-0002-2732-9522
Ayten Kalaner Ege Üniversitesi / Türkiye https://orcid.org/0000-0003-3438-3014

DOI:

https://doi.org/10.47243/jos.2629

Anahtar Kelimeler:

Klinik Liderlik- Örgütsel Dayanıklılık- Psikolojik Güvenlik- Grup Bağlılığı- Hastane

Özet

Bu araştırmada, bir kamu hastanesindeki hekimler ve hemşireler bağlamında klinik liderlik, örgütsel dayanıklılık, psikolojik güvenlik ile grup bağlılığı arasındaki dinamiklerin analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Bu araştırma, temel değişkenler arasındaki ilişkileri ve hastane bağlamında belirli gruplar arasındaki farklılıkları incelemeyen; tanımlayıcı, ilişki arayıcı niceliksel bir araştırma tasarımına sahiptir. Araştırma örneklemini bir kamu hastanesinde çalışan 200 hekim ve hemşire oluşturmaktadır. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, Klinik Liderlik Ölçeği, Psikolojik Güvenlik Ölçeği, Grup Bağlılığı Ölçeği ve Örgütsel Dayanıklılık Ölçeği olmak üzere beş bölümden oluşan anket formu kullanılarak veri toplanmıştır. Anket tekniği ile elde edilen veriler, SPSS 21.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatiksel metotlar kullanılmıştır. Araştırmanın gerçekleştirilebilmesi için etik kurul ve kurum izni alınmıştır. Hekim ve hemşirelerin Liderlik ve yöneticilik eğitimlerine katılım oranları düşüktür. Kadınlar örgütsel dayanıklılıkta daha yüksek puana sahiptir. Hekimlerin psikolojik güvenlik algısı hemşirelere göre daha yüksek düzeydedir. Evli katılımcıların örgütsel dayanıklılık ve grup bağlılığı puanları daha yüksektir. Yaş, eğitim düzeyi ve iş deneyimine göre klinik liderlikte önemli farklılıklar bulunmaktadır. Uzun çalışma saatleri ve gece vardiyaları psikolojik güvenliği ve grup uyumunu olumsuz yönde etkilemektedir. Yöneticilik eğitimi almayan katılımcıların daha yüksek puanlara sahiptir. Örgütsel dayanıklılık, psikolojik güvenlik ve grup bağlılığı arasında olumlu etkileşimler vardır. Klinik liderlik ile bu değişkenler arasındaki ilişki daha sınırlıdır. Araştırma sonuçları, mevcut ve gelecekteki zorlukların üstesinden gelmek için sağlık hizmetlerinde liderliği ve yönetimi geliştirmek, dayanıklılığı ve etkili iş birliğini teşvik etmek için uygulamaya yönelik stratejiler sunarken, hastanelerin örgütsel dinamiklerine ilişkin anlayışın geliştirilmesi gerekliliğini ifade etmektedir.

İndirmeler

Yazar Biyografisi

Ersin Kocaman, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi / Türkiye

Lec. Dr.

TEKİRDAĞ NAMIK KEMAL UNIVERSITY/VOCATIONAL SCHOOL OF HEALTH SERVICES/DEPARTMENT OF MEDICAL SERVICES AND TECHNIQUES/MEDICAL DOCUMENTATION AND SECRETARIAT PR./

Referanslar

ABBOTT, M. L. (2014). Understanding educational statistics using Microsoft Excel and SPSS. John Wiley & Sons.

ABDULLAH, N., AWANG, Z. & RAHMAN, R., (2019). A High Performing Group: Relationship between Group Cohesiveness and Work Performance. Archives of Business Research, 7(9), 1-4.

AVOLIO, B. J., WALUMBWA, F. O., & WEBER, T. J. (2009). Leadership: Current Theories, Research, And Future Directions. Annual Review of Psychology, 60(1), 421-449.

BAYAT, İ., & BAYKAL, B. (2021). Toplumsal Cinsiyet Ayrımcılığının Yarattığı Engeller: Çalışma Yaşamında Varolmaya Çalışan Kadın. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(3), 745-762.

BHAMRA, R., DANI, S. AND BURNARD, K. (2011), Resilience: the concept, a literature review and future directions, International Journal of Production Research, 49(18) 5375-5393.

BUDAK, F. (2016). Klinik Liderlik Ölçeğinin Türkçe Geçerlik Güvenilirlik Çalışması: Niğde İli Kamu Hastaneleri Birliği Örneği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

CARMELI, A., BRUELLER, D., & DUTTON, J. E. (2009). Learning behaviours in the workplace: The role of high‐quality interpersonal relationships and psychological safety. Systems Research and Behavioral Science: The Official Journal of the International Federation for Systems Research, 26(1), 81-98.

CRESWELL, J. W., & CRESWELL, J. D. (2017). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. Sage publications.

EAGLY, A. H., & CARLI, L. L. (2018). Women and the labyrinth of leadership. In Contemporary issues in leadership (pp. 147-162). Routledge.

EDMONDSON, A. C. (2018). The Fearless Organization: Creating Psychological Safety in The Workplace For Learning, Innovation, and Growth.

EDMONDSON, A. C., & LEI, Z. (2014). Psychological Safety: The History, Renaissance, and Future of An İnterpersonal Construct. Annu. Rev. Organ. Psychol. Organ. Behav., 1(1), 23-43.

EDMONDSON, A. C.(1999). Psychological Safety and Learning Behavior in Work Teams, Administrative Science Quarterly ,Jun 1999,44,2. 350-384.

ERDEM, A. T. (2021). Örgütsel Etik İklim Algısının Çalışan Sesliliği Davranışına Etkisinde Psikolojik Güvenliğin Aracı Etkisi: Vakıf Üniversitelerine Yönelik Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24(1), 57-70.

FORSYTH, D. R. (2021). Recent advances in the study of group cohesion. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 25(3), 213.

GREEN, S., MARKAKI, A., BAIRD, J., MURRAY, P., & EDWARDS, R. (2020). Addressing Healthcare Professional Burnout: a quality improvement intervention. Worldviews on Evidence‐Based Nursing, 17(3), 213-220.

IBARRA, H., SNOOK, S., & GUILLEN RAMO, L. (2010). Identity-based Leader Development. Handbook of Leadership Theory and Practice, 657, 678.

KERR, H. (2015). Organizational Resilience: Harnessing Experience, Embracing Opportunity. Executive Summary. United Kingdom: BSI

KUMBALI, Ç.H. (2018). Doktora Tezi, Örgüt Yapısına Göre Bilgi Yönetimi ve Örgütsel Dayanıklılık İlişkisi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Örgüt Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Denizli.

LENGNICK-HALL, C. A., BECK, T. E., & LENGNICK-HALL, M. L. (2011). Developing A Capacity for Organizational Resilience Through Strategic Human Resource Management. Human Resource Management Review, 21(3), 243-255.

LOTT, B. E. (1961). Group Cohesiveness: A Learning Phenomenon. The Journal of Social Psychology, 55(2), 275-286.

MA, Z., XIAO, L., & YIN, J. (2018). Toward a Dynamic Model of Organizational Resilience. Nankai Business Review International, 9(3), 246-263.

MALLAK, L. A. (1998). Measuring Resilience in Health Care Provider Organizations. Health Manpower Management, Health Manpower Management 24(4), 148–152.

MALLERY, P., & GEORGE, D. (2000). SPSS for windows step by step. Allyn & Bacon, Inc..

MCMANUS, S., SEVILLE, E., VARGO, J. & BRUNSDON, D. (2008). Facilitated Process for İmproving Organizational Resilience, Natural Hazards Review, 9(2), 81-90.

MRAYYAN, M. T., ALGUNMEEYN, A., ABUNAB, H. Y., KUTAH, O. A., ALFAYOUMI, I., & KHAIT, A. A. (2023). Attributes, Skills and Actions of Clinical Leadership in Nursing As Reported By Hospital Nurses: A Cross-Sectional Study. BMJ leader, leader-2022.

ÖZER, Ö., BUDAK, F., ŞENTÜRK, S., & GÜN, Ç. (2018). Hekim ve Hemşirelerin Klinik Liderlik Algılarının Sosyodemografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Journal of Education & Research in Nursing/Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 15(2).

ÖZTÜRK, A. (2018). Doktora Tezi, Sağlık Sektöründe Hizmet Yenilikçiliğine Dair Yenilikçi Eğilimler İle Örgütsel Dayanıklılık İlişkilerinin İncelenmesi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Örgüt Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Kocaeli.

PICOLO, J. D., GIANCARLO, G., TONTINI, G., & RODRIGUES, J. J. M. (2023). The effects of work-life balance, organisational learning capability, and transformational leadership on product innovation performance. International Journal of Innovation Management, 27(09n10), 2350044.

QUINCE,T., ABBAS. M., MURUGESU. S., CRAWLEY. F., HYDE. S., WOOD. D. &BENSON. J. (2014). Leadership and Management in the Undergraduate Medical Curriculum: A Qualitative Study of Students’ Attitudes and Opinions at one UK Medical School. British Medical Journal Open, 4(6). DOI: 10.1136/bmjopen-2014- 005353.

SALAS, E., GOODWİN, G. F., & BURKE, C. S. (2008). Team Effectiveness in Complex Organizations: Cross-Disciplinary Perspectives and Approaches. Routledge

SONNENBERG, L. K., PRİTCHARD-WİART, L. & BUSARİ, J. (2018). The Resident Physician as Leader within the Healthcare Team: An Exploratory Inquiry Into the Perspectives of Interprofessional Clinicians. Leadership in Health Services, 31(2), 167-182. DOI:10.1108/LHS-08-2017-0046.

SURYANINGTYAS, D., & SUDIRO, A. (2019). Organizational Resilience and Organizational Performance: Examining the Mediating Roles of Resilient Leadership and Organizational Culture. Academy of Strategic Management Journal. 18(2).

TABACHNICK, B. G., FIDELL, L. S., & ULLMAN, J. B. (2013). Using Multivariate Statistics (Vol. 6, pp. 497-516). Boston, MA: pearson.

TERZİ, Y. (2019). SPSS ile İstatistiksel Veri Analizi. Seçkin Yayıncılık, Ankara.

TOLAY, E., & GÜLERYÜZ, Ö. (2022). Yönetim Alanındaki Örgütsel Dayanıklılık Makalelerinin Bibliyometrik Analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(4), 3033-3052.

ÜÇOK, D. I. (2016). The Relationship of Group Cohesiveness, Psychological Safety, Control Over Work, And Competitive Work Environment with Organizational Silence: The Mediating Role of Motives of Silence.

VELLA, S. A., MAYLAND, E., SCHWEICKLE, M. J., SUTCLIFFE, J. T., MCEWAN, D., & SWANN, C. (2024). Psychological Safety İn Sport: A Systematic Review and Concept Analysis. International Review of Sport and Exercise Psychology, 17(1), 516-539.

VOGUS, T. J., & SUTCLIFFE, K. M. (2007, October). Organizational resilience: towards a theory and research agenda. In 2007 IEEE International Conference on Systems, Man and Cybernetics (pp. 3418-3422). IEEE.

WILCOX, R. R. (2011). Introduction To Robust Estimation and Hypothesis Testing. Academic press.