Sağlık işletmelerinde finansal yönetimdeki risk faktörlerinin çok kriterli karar verme analizi ile değerlendirilmesi

Gülşah Kübra Kolbaşı; Erman Gedikli

doi:10.47243/jos.2625

Yazarlar

Gülşah Kübra Kolbaşı İstanbul Medipol Üniversitesi / Türkiye https://orcid.org/0009-0009-5156-0191
Erman Gedikli İstanbul Medipol Üniversitesi / Türkiye https://orcid.org/0000-0002-5508-194X

DOI:

https://doi.org/10.47243/jos.2625

Anahtar Kelimeler:

AHS- Finansal Yönetim- Sağlık İşletmeleri

Özet

Bu çalışmanın amacı, sağlık işletmelerinin finansal yönetiminde etkili olan ana risk faktörlerini belirlemek ve bu faktörlerin öncelik sırasını Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) kullanarak değerlendirmektir. Literatür taraması neticesinde ana riskler; piyasa riski, döviz kuru riski, likidite riski, kredi riski, enflasyon riski, rekabet riski, faiz riski, yasal risk ve operasyonel riskler olarak sıralanmıştır. Yönteme uygun olarak hazırlanan AHS anketi özel bir hastanede çalışan sekiz farklı birim yöneticisi tarafından doldurulmuştur. Yöneticiler bir özel hastanede çalışma, alanında en az 10 yıllık deneyime sahip olma ve idari bir departmanın yöneticisi olmaları kriterlerine göre belirlenmiştir. Katılımcıların görüşleri sonucunda kriterlerin ağırlık sıralaması; döviz kuru riski (%18), piyasa riski (%15), likidite riski (%14), enflasyon riski (%13), kredi riski (%12), faiz riski (%9), rekabet riski (%8), yasal risk (%8) ve operasyonel risk (%4) olarak belirlenmiştir. Elde edilen bulgular çerçevesinde, hastanelerin finansal yönetim stratejilerini iyileştirmelerine ve risk yönetimini güçlendirmelerine yardımcı olacak şekilde formüle edilmesi gerektiği ortaya çıkartılmıştır. Karar vericilerin mevcut koşullar doğrultusunda öncelikli olarak döviz kuru riski minimize edecek ve aynı zamanda likidite imkanlarını artıracak entegre stratejilerle piyasada oluşan risklere karşı önlem alması da mümkün olabilir. Böylelikle finansal riskleri iyi yöneten sağlık işletmeleri piyasadaki ekonomik dalgalanmalardan daha az etkilenir, yatırımcı güvenini daha fazla kazanır ve daha kolay fon bulabilir, değişen ekonomik koşullara daha hızlı adapte olabilir. Bu yöndeki gelişmeler mevcut durumları korumakla kalmayıp, uzun vadeli büyüme vizyonu için de kritik bir önem taşır.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

ALTAY, A. (2007). Sağlık hizmetlerinin sunumunda yeni açılımlar ve Türkiye açısından değerlendirilmesi. Sayıştay Dergisi, 33-57.

ALKAN, D., & DURMUŞ, E. (2023). Üniversite hastanesi finansal performansının oran analiziyle değerlendirilmesi. İzmir Yönetim Dergisi, 4, 1.

BAY, E., & KARABULUT, T. (2024). Rekabet stratejilerinin işletme performansı üzerindeki etkisinde risk yönetimi uygulamalarının aracı rolüne yönelik bir araştırma. Denetişim, (29), 1-20. https://doi.org/10.58348/denetisim.1243112

BİNGÖL, M. (2024). İşletmelerin pazaryeri seçimini etkileyen faktörlerin önem derecelerinin AHS yöntemi ile belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Karabük.

BURGESS, P., & MCALLISTER, A. (2023). How legal problems are conceptualized and measured in healthcare settings: A systematic review. Health & Justice, 11(1), 1-15.

COŞKUN, S. (2020). İşletmelerde finansal risk analizi: Batı Akdeniz bölgesindeki tarım işletmeleri üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.

ÇETİNER, M., EKE, S., & GÜNDOĞDU, F. K. (2018). Kredili satışlarda kredi riskinin transferi: Kredi sigortasının ekonomik büyümeye etkisinin irdelenmesi, Türkiye örneği. Dergipark, 3(4).

DAYI, F., & AKDEMİR, E. (2013). Sağlık işletmelerinde finansal risk analizi: Kastamonu kamu hastaneleri örneği. Düzce Üniversitesi Yönetim ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 3, 1.

DE CARVALHO, F. J. C., & BERNANKE, B. S. (2004). The Encyclopedia of Central Banking. Northampton: Edward Elgar Publishing

DURAN, B., & YILDIRIM, A. (2020). Faiz riskinin yönetimi: Teorik ve pratik yaklaşımlar. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 37, 213-230.

KANSU, A. (2007). Para politikasında şeffaflık ve enflasyonist beklentilerin yönlendirilmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 59-71.

KARADENİZ, E., & KOŞAN, L. (2017). Hastane hizmetleri sektörünün aktif ve özsermaye kârlılık performansının analizi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5, 37-47.

KHAN, T., & JAIN, S. (2004). Credit risk management: The new face of risk management. The IUP Journal of Risk Management, 1, 21-32.

KARAN, M. B. (2011). Finansal yönetim ve faiz riski. Sermaye Piyasası ve Finansal Yatırım Araçları, 8.

MAMAT, N. J. Z., & DANIEL, J. K. (2007). Statistical analyses on time complexity and rank consistency between singular value decomposition and the duality approach in AHP: A case study of faculty member selection. Mathematical and Computer Modelling, 46(7-8), 1099-1106.

SAATY, T. L. (2000). Fundamentals of decision making and priority theory with the analytic hierarchy process (Vol. 6). RWS Publications.

TÜRK, M., & EROĞLU, İ. (2021). Financial risk assessment in healthcare organizations. Düzce Medical Journal, 23(Special Issue), 113-121. https://doi.org/10.18678/dtfd.862323

TÜRK UZAN, H. (2006). Sağlık işletmelerinin finansal sorunları ve çözüm önerileri. Yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Manisa.

USLU, Y., HANCIOĞLU, Y., YILMAZ, E., & GEDİKLİ, E. (2022). Sağlık yöneticilerinin bakış açısıyla sağlık kuruluşlarında risk yönetimi olgusunun analitik hiyerarşi süreci (AHS) yöntemi ile değerlendirilmesi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 57(3), 1508-1513.

YILMAZ, F. N., & EKŞİ, İ. H. (2018). Sağlık kurumlarında finansal yönetim uygulamaları: Gaziantep ili. Gazi İşletme Dergisi, 1-9.

YILDIRIM, B. F., & ÖNDER, E. (2015). Çok kriterli karar verme yöntemleri. Bursa: Dora Basım-Yayın Dağıtım.

YÜKSEL MERMOD, A., & KURTULAN, Ö. (2010). Operasyonel risk ölçümünde gelişmiş ölçüm yaklaşımlarının kullanılması: Fayda ve maliyet analizi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 130-151.